ANTZINAKO GREZIA

By migueldoshdos@gmail.com
  • Period: 1100 BCE to 1600 BCE

    Mizenastar kultura

    Akearrak izan ziren kultura mizenastarrak garatu zutenak. Kultura hura Peloponesoko penintsulan garatu zen K. a. 1600 – 1100 artean, gutxi gora behera.Akearrak erresuma txikitan antolatzen ziren, eta horietako erregeek harresi handiz inguratutako jauregietan bizi ziren eta botere handia bilzu zuten. Erresuma horietako garrantzitsuena Mizenas izan zen.
    Garai honetan gertatu zen Troiako gerra mitifikatua.
  • Period: 776 BCE to 1100 BCE

    Aro Iluna

    Mizenastar zibilizazioa krisialdi sakon batean sartu zen K. a. urtearen inguruan, Aro Iluna deitutako aldiari hasiera emanez.
    Aldi horretan hiri – estatu edo polisak sortu ziren. Polis bakoitza besteekiko independientea zen. Polisaren elementu nagusiak hauek ziren:
    Akropolisa: lurraldean goialdean eraikitako gotorlekua. Horren barruan tenpluak zeuden.
  • Period: 490 BCE to 776 BCE

    Aro Arkaikoa

    Greziako lurraldearen ezaugarriak zirela eta (lurralde idor eta menditsua), nekazaritza baliabideak mugatuak ziren. Horrek kolonizazioa bultzatu zuen: Mediterraneokoeta Itsaso Beltzeko kostaldean kolonia greziarrak sortu ziren. Sortutako koloniak polis independienteak ziren, baina harremanak mantendu zituzten jatorrizko hiriekin.
  • Period: 461 BCE to 429 BCE

    Atenasko demokrazia

    Atenasek eta bere hiri aliatuek demokrazia ezarri zuten. Hau da, herritarren parte hartzea gobernuan. Herritar guztiek Herri Batzarrean hitz egin eta bozkatu zezaketen, legeak onartzeko eta hiriko magistratuak (agintariak) aukeratzeko.
    Dena dela, kontutan hartu behar dugu Atenasko biztanle guztiak ez zirela herritarrak. Hauek ziren herritar ez ziren pertsonak:
    Emakumeak
    Esklaboak
    Aterritarrak
    Perikles Atenasko gobernuburua izan zen K. a. 461 - 429 artean.
  • Period: 431 BCE to 404 BCE

    Peloponesoko Gerra

    Atenasek eta Espartak Grezia kontrolatzeko zuten lehiak bi hirien, arteko gerra ekarri zuen: Peloponesoko Gerra. Bi hiriek, gainera, beren aliatuen babesa izan zuten. Espartak irabazi zuen, eta horrek Atenasen hegemoniaren bukaera ekarri zuen.
  • Period: 336 BCE to 323 BCE

    Alejandro Handia

    Filipo II.a Mazedoniako (Greziako iparraldeko erresuma) erregea zen. Filipo II.ak Greziako hiriak bere boterepean jarri zituen K. a. 338an. Bere heriotzaren ondoren, K. a. 336an, bere seme Alejandro errege bihurtu zen: Alejandro Handia.
    Alejandro Handiak armada indartsua sortu zuen eta lurralde zabalak konkistatu zituen: Pertsia, Mesopotamia, Egipto… Horren eraginez, greziar kulturaren eragina lurralde horietara guztietara iritsi zen.
    Dena dela,
  • Period: 323 BCE to 490 BCE

    Aro Klasikoa

    K.a. 490ean eta K. a. 480-479ean greziar hiriek (Atenasek, Espartak…) Pertsiar Inperioaren kontra borrokatu behar izan zuten. Gerra horietan eman ziren Salamina eta Maratongo gudu famatuak.