-
Truman Doktrina
Bigarren Mundu Gerraren ondorioak oso larriak ziren Mendebaldekok Europan: elikagai- eta erregai-eskasia egoen, azpiegiturak suntsituta zeuden eta finantza-sistema eskazia zen. Estatu Batuetako administrazioaren ustez, egoera horri eutsiz gero, Europako inguru horretan komunismoa sartekoarriskua zegoen. Hori dela eta, Estatu Batuetako presidente H. S. Trumanek komunismoari eusteko programa bat jarri zuen martxan, laguntza ekonomikoko programa baten bitartez. -
Marshall Plana
Estatu Batuetako gobernuan Europak ekonomia suspertzeko lagutza -plan bat diseinatu zuen, 13.000 milioi dolarreko balioa zuena. Plan horrek Eupoako hamazazpi herrialderi eman zien laguntza. Espainia Marshall Planetik kanpo utzi zuten, erregimen demokratikorik ez zuelako. -
Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea (NATO)
Washingtonen, Ipar Atlantikoko Ituna sinatu zuten hainbate herrialdek: Belgikak, Kanadak, Danimarkak, Estatu Batuek, Frantziak, Islandiak, Italiak, Luxenburgok, Noervegiak, Herbehereek, Portugalek eta Erresuma Batuak. Itunaren helburua defentsarako aliantza militarra eratzea zen Mendebaldeko munduaren aurkako balizko erasoetatik babesteko. -
Koreako Gerra (hasiera)
1950ean, Ipar Koreak Hego Koea inbaditu zuen. Armada hegokorearra ia garaitu zuen Ipar Koreak; orduan, NBEk inbasioa kondenatu zuen, eta Kasko Urdinen parte-hartzea onartu zuen gatazka baretu zezaten. -
Koreako Gerra (amaiera)
Ainbeste mehatxu eta gatazka ondoren, azkenean ez zen alderdietako bat ere nagusitu, eta 1953ko uztailean, Panmunjomeko armistizioa sinatu zuten. Horrek bi estatuak finkatu zituen, NBEk kontrolatutako segurtasun zerrenda batek banatuta. -
Eisenhower
Bi superpotentzien buruzagiak aldatu zituzten: Estatu Batuetako presidente-karguak Eisenhower jeneralak hartu zituen, eta Nikita Khrustxev izendatu zuten KPSS alderdiko idazkari nagusi. -
Varsoviako Ituna sinatu
-
Hungariako matxinada
-
Hungariako matxinada
Khrustxeveko bloke komunista ireki egin zen. Horren harira, Hungarian, komunismoaren aurkako mugimendu bat sortu zen. 1956ko urrian, manifestazioak izan ziren askatasunak aldarrikatzeko. Hungariako armadak ere manifestazioetan parte hartu zuen, eta protestak matxinada bilakatu ziren. Hilabete geroago, Hungariak iragarri zuen Varsoviako Itunetik aterako zela eta NBEri eskatu zion herrialde neutral gisa onartu zezala. Sobietarren tankeak Budapesten sartu ziren eta hungariarren asmoak ez ziren egin -
Suezko kanaleko krisia
1956ko urrian Egiptoko presidenteak, Nasser-ek, Suezko kanala nazionalizatu zuen. Lehenengo Suezko kanala enpresako anglofrantziar batek kontrolatzen zuen ta funtsezko komunikabidea zen nazioarteko merkataritzarako. Erresuma Batuak ta Frantziak, Israelen babesarekin operazio militar bat prestatu zuten Nasserren gobernua agintetik kentzeko. Hasieran kanalaren zati baten kontrola berreskuratu zuten baina operazioa porrot egin zuen. Herrialde batzuk frantziar ta britaniar armada erretiratzea agindu -
Berlingo harresiaren eraikuntza
Bi Alemaniak ertau ostean, Berlin bi sektoretan banatuta geratu zen: Mendebaldekoa eta Ekialdekoa. Alde handiak zeuden bi eremuen artean. Horregatik, Ekialdeko Alemaniako bizatanle askok Mendebaldeko eremura ihes egiten zuten. Agintari komunistek, ihes aldi horiek amaitzeko, harresi bat eraiki zuten Berlinen 1961ean. Hiria ia hogeita hamar urtez egon zen harresi horren bidez banatuta. -
Kubako misilen krisia
Estatu Batuen eta Sobiet Batasuna nahiz Kubaren artean izandako gatazkari ematen zaion izena da. Krisi hau Gerra Hotzeko tentsio-gunerik handienetarikoa izan zen. Izan ere, 1962an Kubako eta Sobiet Batasuneko gobernuek misil nuklearrak paratu zituzten Kuban. Estatu Batuetako inteligentzia militarrak armak topatu zituenean, AEBtako gobernua ahalegindu zen misilak handik mugiarazten. Tentsioa 1962ko urriaren 27an erpinera iritsi zen (Larunbat Beltza). -
AEBren esku-hartze militarra Vietnamen
Saigonen aldeko laguntza militarrak areagotu zituzten, Zortzi milioi nekazari 7.000 herrixka estrategikoetan bizitzera behartu zituzten, Vietcong-ek landa eremuetan ahalik eta eragin txikiena izan zezan. Gainera, armadako goi karguei diktadura militarra ezartzen utzi zieten. Senatuak ahalmen osoak eman zizkion Jhonson presidenteari Estatubatuarren esku hartzea gero eta handiagoa zen: bonbardatze masiboak, gerra kimikoa, gizarte vietnamdarren haustura eta abar. -
Arma Nuklearrak Ez Ugaritzeko Ituna
Kubako misilen krisiaren ostean, harreman-etapa berri bati ekin zioten bi potentziek. Heburua arma atomikoen ekoizpena mugatzea zen. -
Pragako Udaberria
Txekoslovakiako Alderdi komnistako buruak, Alexander Dubcek, zenbait aldaketa egin zituen politikaren eta ekonomiaren alorretan, eta itxaropen handiak piztu zituzten, giza aurpegiko sozialismoa eraikitzeko aukera baitzegoen.
Alabaina, SESBek ez zuen alakorik onartu. Abuztuan, Varsoviako Ituna sinatu zuten indarrek Txekoslovkia inbaditu zuten, eta herritarren protestei iskin eginda, Sobietar Batasunak behartu egin zuen Txekoslovakiako gobernuak Moskuk ezarritako norabide politikora itzultzera. -
SALT I hitzarmena
Hitzarmen hau sinatu zuten, defentsarak arma nuklear estrategikoak mugatzea adosteko. -
Parisko akordioak AEB eta Ipar Vietnamen artean.
Estatu batuek hego Vietnamgo gobernuari laguntzea erabaki zuten. Estatu batuetako armadak esku hartze zuzena hasi zuen. 500000soldadu baina gehiago zituen Vietnamen. Tropa gehiago zituzten, teknologian nagusi ziren, arma kimikoak erabili zituzten... baina dena alferrik izan zen. Ezin izan zuten arerioa menderatu. Gatazkaren aurkako mugimendua mendebalde osora zabaldu zen. 1973an su etena adostu zuten: Estatu Batuak tropak erretiratu eta herrialdea bateratzea erabaki zuen. -
Sobietarren inbasioa Afganistanen
SESBek Asia inguruan eragin handiagoa eduki ahal izan zuen horrela. -
Irango iraultza
Estatu Batuan aliatua zen Xah-ren erregealdia amaitu egin zen. Hortaz, etsaitasun-etapa bat hasi zen bi herrialdeen artean. Unerik larrienetakoa Teherango enbaxada estatu-batuarrari eraso egin ziotenean gertatu zen; izan ere, enbaxadan hainbat estatubatuar bahitu zituzten, eta haiek askatzeko saiakerak porrot egin zuen. -
Galaxiako gerra, estatubatuarren ekimena
Ekimen horren helburua espazioko ezkutu bat sortzea, erso nuklear bat izanez gero misil sobietarra suntsituko lituzkeena Estatu Batuetan lehertu baino lehen. -
Washingtongo Ituna
Gorvatxoxen eta Reaganen artean lehen bilera, Genevan egina 1985ean, porrota izan zen. Ondoren, 1986ko urrian, Islandian egindako bilera batean, jarrerak hurbildu zituzten armak mugitzeari zegokionez. Azkenik, handik urtebetera, bi superpotentziek armagabetza adostu zuten Washingtongo Itunarekin. -
Berlingo harresia erori
Berlingo harresia bota zuten 1989ko urrian, eta Alemania bateratu zen 1990ean.
