AMERIKAKO IRAULTZA ONA

  • Period: to

    STAMP ACT

    PROTAGONISTAK:
    -Parlamentu Britainiarra, Stamp Act onartu zuena
    -Kolonoak
    LABURPEN BAT:
    Stamp Act gobernu britainiarrak 1765ean onartutako zerga legea izan zen. Lege horrek eskatzen zuen zerga gehigarri bat ordaintzea Ipar Amerikako kolonia britainiarretan inprimatutako egunkariak eta legezko dokumentuengatik.
    Kolonia horietan bizi ziren kolonoak ez zeuden pozik lege horrekin. Horri erantzuteko, protestak egin zituzten. Azkenean gobernu britainiarrak legea bertan behera uztea erabaki zuen 1766an
  • BOSTONGO TEAREN MATXINADA

    PROTAGONISTAK:
    -Kolono estatubatuarrak
    -Gobernu britainiarra
    LABURPEN BAT:
    Bostongo Tearen Matxinada, britainiar tearen zergaren aurkako protesta bat izan zen. Kolonoek, Bostoneko portuan tez kargatutako itsasontzi britainar bat erasotu zuen. Gertaera honek inflexio-puntu bat markatu zuen Estatu Batuen independentziaren aldeko borrokan.
  • ESTATU BATUAREN AURKAKO GERRA

    PROTAGONISTAK:
    -Kolonoek
    -Britania handia
    LABURPEN BAT:
    Amerikako koloniak, Britainia Handiarekin haserretu ziren eta independente izateko borrokan hasi ziren. Hainbat lekutan borrokatu zuten, eta 1776an ofizialki esan zuten herrialde independente bat izan nahi zutela. Hori izan zen bere herrialdea izateko borrokaren hasiera, gaur egun Estatu Batuak bezala ezagutzen duguna.
  • INDEPENDENTZIAREN ALDARRIKAPENA

    PROTAGONISTAK:
    -Hamahiru kolonia britainiar Ipar Amerikan
    LABUERPEN BAT:
    Koloniek esan zuten ez zutela Britainia Handiaren parte izan nahi. Independentzia Aldarrikapena izeneko paper batean idatzi zuten. Horrek gerra eragin zuen, Estatu Batuetako Independentzia Gerra. Azkenean, Estatu Batuak beren herrialde independente bihurtzea lortu zuen.
  • SARATOGAKO GUDUA

    PROTAGONISTAK:
    -Ameriketako Estatu Batuak
    -Britainia Handia
    LABURPEN BAT:
    Estatubatuarrek Britainiarrei irabazi zieten, eta horren ondorioz, Frantziak Estatubatuarrei laguntzea erabaki zuen. Laguntza hori oso garrantzitsua izan zen Estatu Batuek gerra irabazteko.
  • YORKTOWNEKO GUDUA

    PROTAGONISTAK:
    -Charles Cornwallis jeneralaren armada
    -George Washington jeneralen armada
    LABURPEN BAT:
    Oso borroka garrantzitsua izan zen Estatu Batuetako Independentzia Gerra amaitu zuelako. Estatu Batuetako eta Frantziako tropek, Yorktown hiria inguratu zuten, non soldadu britainiar babestuak zeuden. Cornwallis jeneralak, britainiarrak zuzentzen zituenak, errenditu zen. Horrek gerraren norabidea aldatu zuen eta Estatu Batuek independentzia lortzeko bidea asko ireki zuen.
  • VERSALLESKO ITUNA

    PROTAGONISTAK:
    -Estatu Batuak
    -Erresuma Batua
    -Frantzia
    -Espainia
    LABURPEN BAT:
    Estatu Batuetako Independentzia Gerraren amaiera markatu zuen. Akordio horretan, Britainia Handiak onartu zuen AEB orain herrialde independentea zela. Gainera, estatubatuarrek Ternuatik gertu arrantza egiteko baimena lortu zuten eta merkataritza Tratu onagoak izan zituzten. Espainiak Floridako eskualdea ere berreskuratu zuen, aurreko gatazketan galdu zuelako.
  • ESTATU BATUETAKO KONSTITUZIOA

    PROTAGONISTAK:
    -George Washington
    -James Madison
    -Benjamin Franklin
    -Beste buruzagi politiko batzuk
    LABURPEN BAT:
    Estatu Batuetako lider garrantzitsuek Filadelfian gelditu egin ziren. Elkarrekin, Estatu Batuetako Konstituzioa izeneko arau multzo bat idatzi zuten. Arau horiek oso garrantzitsuak dira, gobernuak nola funtzionatu behar zuen eta herrialdean erabakiak nola hartzen diren azaltzen zutelako. Gaur egungo gobernu eta politikaren hasiera markatu zuen konstituzio hau.