LEIOAKO GERTAKARI HISTORIKOA

1959ko Ekonomia Egonkortzeko Plana

1959 BCE

1973 aldera, 60ko hamarkadan hasitako mirari ekonomikoen sasoia amaitu zen, eta siderurgia eta itsasontzigintzaren krisia piztu zen, eskariak behera eginda, horiek sorturiko mendekotasuna hartaratuta, eta inbertsioa kikiltzen zuen egonkortasun politiko ezak eraginda.

Gerra zibilaren eragina (1936-1939)

1936 BCE

Bizkaiko altxakorren sarea deseginda eta lehen euskal gobernu autonomoa sortu baino arinago, gobernu zibilak erresistentzia antolatu zuen, errepublika suntsitu gura zuen altxamendu militarreko kideei aurre egiteko. Eta hori errepublikaren legezkotasunaren aldeko alderdi eta sindikatuen lankidetzari esker egin ahal izan zen; gainera, horiek, ahal izan zuten ginoan, beste leku batzuetan jazo ziren gehiegikeria iraultzaileak baztertzen ahalegindu ziren.

Bigarren Karlistaldia (1872-1876)

1872 BCE

Maiatzaren 2an, Concha jenerala buru zutela, liberalek Bilbo askatu zuten karlisten setiotik, eta posizioak hartu zituzten Abran (Algorta) eta itsasadarraren eskuinaldean: Artatza eta Gazteluetako gotorlekuak eraiki zituzten Leioan 1874ko udan, besteek Portugalete berriro ere ez setiatzeko.

Gerren arteko aldia (1839-1872)

1839 BCE

Batzar Nagusiak eta foru baimena desagertu ziren, eta aduanak kostaldera eta mugetara aldatu ziren. Erregeordetza amaitu eta Isabel II.aren erreginaldia hasi zenean, moderatuek hainbat jarrera hartu zituzten euskal auziaren aurrean, arrazoi politikoak, ideologikoak eta alderdikoiak zirela tarteko, eta foruak leheneratzen hasi ziren (1844ko uztailaren 4ko Errege Dekretua).

Lehen karlistaldia (1833-1839)

1833 BCE

Lehen karlistaldia Euskal Herrian gertatu zen batez ere; Zumalakarregik, gerrillen gerra, ezusteko erasoaldiak, martxak eta kontramartxak, segadak eta atzera-egite azkarren bitartez arrakasta nabariak lortu zituen, Nafarroa aldean, gehienbat."Bizkaiko dibisioa" osatzen zuten zortzi batailoi karlistetatik hirugarrenak, Leioa, Mungia eta Erandioko soldatuek eratuak, Bilboko setioan parte hartu zuen, harik eta jaurerriak errendizioa agertu arte.

Industrializazioa (XIX. mendean)

1800 BCE

Leioako behealdean ezarri zen industria, itsasadarraren ertzean. Baina industriak ezarri baino lehen, alde horrek zeukan itxura eta gaur egungoa oso desberdinak dira, eta irudikatzen benetan zaila, orain arte gertatu ziren aldaketak direla eta.

1526. urtera arte Leioako historia elizatearekin batera joan zen

1526 BCE

1526ko urriaren 31n, hamarrenak kobratzearen gaineko auzi baten ostean luze-luzea izan ei zen, baina guk ez dugu horren berririk alde batetik, Erandioko Santa Mariako nagusi Juan Alonso de Mujika, Butroeko jauna, eta hango kabildoko benefiziodunak, eta, bestetik, Leioako eta Leioagoitiako auzotar eta biztanleak bilduta, epaia eman zen San Joan Bataiatzailearen eliza Erandiotik banantzeko.

XVI. mendean, merkataritza-jarduerak goraldi bizia izan zuen

1500 BCE

Ikazkintza eta burdingintza gararazi zituen. Denboraren poderioz, burdingintzak izan zuen garrantzi handiena Leioako ekonomian eta itsasadarraren industrian.

1492. Amerikako aurkikuntza eta Leioa XVI-XIX. mendeetan

1492 BCE

XVI. mendetik XIX. mendera arte Leioako auzotarrak gero eta biztanleria ugariagorentzat baliabide gehiago eskuratzen saiatu ziren. Egia da Ameriketatik etorritako nekazaritza-produktu berriei, teknika berriek eta luberritzeei esker baserriko jardueraren ekoizkortasuna hobetu egin zela

Industria-birmoldaketa (80ko hamarkadan)

Apr 27, 1973

Oraintsu arte Leioa herri nekazaria izan bada ere, gaur egun industria-udalerria da, baina azken urteotan bizitokiak nagusitzen ari dira, eta hirugarren sektorea eta zerbitzuak ikaragarri garatu dira.