-
ALFONTSO XIII.A
Espainian, mende hasieran Alfontso XIII.a (Alfontso XII. semea) izendatu zuten erregea. Oso egoera zaila zen:
Espainiak galdu zituen bere Ameriketako azken koloniak eta krisi politiko bat sortu zen.
Liskar oso bortitzak egon ziren burgesia eta langileen artean.
Toki batzuetan, bereziki Katalunian eta Euskadin, autonomia eskatzeko mugimenduak sortu ziren.
XIX. mendean lortutako Marokoko lurretan etengabeko gerra bat zegoen eta milaka soldadu hil ziren.
Alfontso XIII.a Espainiatik alde egin zuen. -
BIGARREN ERREPUBLIKA
Bigarren errepublika aldarrikatu zen eta konstituzio berri bat onartu zen. Honek ezarri zuen herritar guztiek eskubide berdina zituztela eta, bozkatzeko eskubidea eman zien emakumeei.Garai honetan erreforma batzuk egin zituzten arazoak konpontzeko:
Nekazaritza erreforma: Gutxiengoaren esku zegoen lurra banatzeko.
Langileen soldatak igo zituzten.
Hezkuntza publikoa indartu zuten.
Kataluniako estatutua onartu zuten, autonomia bihurtzen.
Armada modernizatzen saiatu ziren. -
GERRA ZIBILA
1936ko uztailean, Marokon zeuden armadako kideak Gobernuaren aurka altxatu ziren, erreformen aurka zeudenen babesarekin. Haien asmoa zen boterea berehala eskuratzea, baina herrialdearen zati baten kontrola soilik lortu zuten.
Altxamendu horren ondorioz, Espainian hiru urteko gerra bat piztu zen bi bandoren artean:Bando errepublikanoa: Gobernuko alderdiek osatzen zuten.Bando matxinatuta edo nazionala: Errepublikaren kontra zeudenekin. -
FRANCOREN DIKTADURA
Gerraren ondoren, Francisco Franco jeneralaren diktadura hasi zen. Horrela, Konstituzioa kendu eta lege berri batzuk egin zituzten:
-Prentsa askatasuna askatu.
-Hauteskunde askeak debekatu, bai eta alderdi politikoak ere.
-Herritar asko beren ideiengaitik gartzelatuta edo hil zituzten.
Hasierako urteak oso gogorrak izan ziren. Probezia gosetea eta eskasia zegoen, eta gainera, beste nazioek blokeo egin zuten Espaina isolatzeko.
50eko hamarkadatik aurrera. -
TRANSIZIOA
Franco hil eta handik gutxira, Joan Karlos I.a izendatu zuten Espainiako errege. Izan ere, Alfontso XIII.aren biloba zen. Joan Karlos I.ak Adolfo Suarez izendatu zuen Gobernuko presidente eta hau izan zen diktaduratik demokraziara igarotzeko prozesua gidatu zuena (Transizioa). Prozesu horretan, zenbait neurri hartu ziren:
Ideia politikoengatik gartzelan zeuden presoak askatu ziren eta, alderdi politikoak eta langile sindikatuak legeztatu ziren.
1977an hauteskunde demokratikoak egin ziren. -
KONSTITUZIOA
1978ko Konstituzioa da Espainiako lege garrantzitsuena. Bertan jasotzen dira Espainiarren eskubideak eta betebeharrak, Espainiako lurralde-antolaketa eta Espainiako estatuaren gobemu forma. Konstituzioan esaten da Espainiako sistema politikoa monarkia parlamentarioa dela. Estatuak hiru botere dauzka:Legegilea, Betearazlea eta Judiziala. Botere horietako bakoitza besteekiko askea da eta berezko eginkizuna du. -
1981ETIK GAUR EGUN ARTE
-Adolfo Suarez
-Gero 1981etik 1982ra Leopoldo Calvo Sotelo.
-Felipe González (PSOEkoa) 1982an.
-1996tik 2004ra José María Aznar izan zen presidentea (PP).
-Garai horretan, 2002an, Euroa bihurtu zen moneta ofiziala.
-2004tik 2011ra , PSOEk gobernatu zuen berriro José Luis Rodriguez Zapaterorekin.
-2011an PPk, Mariano Rajoy presidentea jarri zen.
-2018ko maiatzaren 30 eta ekainaren 1aren artean, Pedro Sánchezek (PSOE) hartu zuen txanda.
