1377013740 954079 1377022020 noticia normal

XX eta XXI mendea Espainan.

By Bergoi Mihi

  • Alfontso XIII

    Alfontso XIII
    Espainian , mende hasieran Alfontso XIII semea izendatu zuten.Oso egoera zaila zen. Espainiak galdu zuen Amerikako azken koloniak eta krisi politikoa sortu zuten. Liskar oso bortirteak egon ziren burgesiak eta langileen artean. Toki batzuetan bereziki Katalunian eta Euskadin , autonomi eskatzeko egin ziren. XIX mendean lortutako Marokokon lurretan etengabeko gerra egon zen eta milaka soldadu hil ziren. 1923 an Primo De Rivera jeneralak boterearekin egin zen eta Diktadura ezarri zen.

  • Bigarren errepublika

    Bigarren errepublika
    1931 apirilaren 14an , Bigarren Errepublika aldakarritu egin zen eta konstituzio berria bat onartu zen.
    Honek ezarri zuen herritar guztiek eskubide berdinak zituztela eta bozkatzeko eskubidea eman zioten emakumeei.
    Garai honetan erreforma batzuk egin zituzten arazoak konpontzeko.
    Nekazari erreformak gutxingoaren esku zegoen lurrak banatzeko.Langileei soldata igo zituzten.Hezkuntza publikoa indartu zuten.
    Kataluniako estatua onartu zuten.
    Armadak hobetzea saiatu ziren.
    Eliza eta Estatu banatu.

  • Gerra Zibila.

    Gerra Zibila.
    1936 uztailean , Marokon zeuden armadako kideak.Gobernuaren aurka altxatu ziren erreformen aurka zeudenean babesarekin. Haien asmoa zen boterera bereala eskuratzea baina herrialdetan zati baten kontrola lortu zuten altxamendu horren ondorioz , Espaina hiru urteko gerra piztu egin zen bi bandoen artean. Bando Errepublikanoa : Gobernuko alderdiek osatzen zuten. Bando Matxinatuta edo Judiziala : Errepublikaren kontra zeudenak.

  • Frankorren Diktadura

    Frankorren Diktadura
    Gerraren ondoren Francisco Franco jenelararen diktadura hazi zen.Horrela konstituzioa kendu eta lege berri batzuk egin zituzten.
    Prentsa askatasuna kendu.Haestakunde askeak debekatu eta alderdi politikoak ere. Herritar asko beren ideiengatik gartzelatu edo hil zituzten.Hasierako urteak oso gogorrak izan ziren.Pobresia,gosetea eta ezkazia zegoen ginera beste nazioek blokeo egin zioten Espainari.
    50eko hamarkadatik aurrera egoerak aldatu ziren.
    Frankok 1975 hil zen eta diktadura amaitu zen.

  • Transizioa

    Transizioa
    Franco hil eta gero , Joan Karlos I.a izendatu zuten Espainako erregea.Izan ere , Alfontso XIII . aren biloba zen .Joan karlos I . ak Adolfo Suárez izendatu zuten diktadura demokraziara igarotzeko prozesua gidata zuzena Transizioa.
    Prosezu horretan , zenbat neurri hartu ziren.
    Ideia politikoengatik gartzelan zeuden presuak askatu ziren eta alderdi politikoak eta langile sindikatuak legeztatu ziren.
    1977 hauestakunde demokratiko egin ziren
    1978 ko konstituzioa onartu zen.

  • Botere Betearazlea

    Botere Betearazlea
    Legeak ezartzeaz eta gobernatzean arduratzen da.Gobernuak du botere hori eta gobernua presidenteak eta ministroek osatzen dute.Gorteek presidenteak aukeratzen dute. Erregea da estatuko burua.Kargu hereditarioa eta ordezkatzaile da.Hau da erregeak ezin ditu legeak egin ezta erabaki politikorik hartu.

  • Botere Legegilea

    Botere Legegilea
    Legeak egiteaz arduratzen da . Hemezortzi urtetik gorako herritarrek aukeratzen dute bertako paratide.

  • Konstituzioa

    Konstituzioa
    1978 ko da Espainiako lege garrantzitsuena da.Bertan jasotzen dira Espainaren eskubideak eta betebeharrak,Espaina lurralde -antolaketa eta Espainako estatu gobernu forma .
    Konstituzioa esaten da Espainako sistema politikoa monarkia parlamentario dela . Estatuak hiru botere dauzka : legegilea,betearazlea eta judiziala.

  • Botere Judiziala

    Botere Judiziala
    Legeak betetzea bermatzen du . Magistratuek eta epaileek dute botere hori epaitegietan eta auzetegietan.

  • 1982 gaur egun arte.

    1982 gaur egun arte.
    Adolfo Suárez ondoren Felipe González gobernuko presidente izan zen 1982an. 1996 2004ra bitartean José María Aznar PP - ko presidentea izan zen garai horretan. 2004 tik 2011 ra bitartean , PSOE gobernatu zuen berriro Jose Luis Rodriguez. Zapateroekin . ETA 2011 an PP-ek berriro ere , huestakunde irabazi eta Mariano Rajoy presidente jarri zen.

  • Espaina Europar Batasunean

    Espaina Europar Batasunean
    1986an, Espainia Europar Batasuneko kide bihurtu zen.
    Europar Batasuna sortzearen helburua zen Europako estatuak elkartzea, eta gobernu eta politika komunak izatea guztiek. Hauek dira Europar Batasunaren erakunde nagusiak:
    Europako Parlamentua.
    Europar Batasuneko Kontseilua.
    Europako Batzordea.
    Europar Batasuneko Justizia Auzitegia.
    Europako Banku Zentrala.
    Kontuen Auzitegia.
    Pertsonek, diruak eta salgaiek askatasun osoz zirkula dezakete Europar Batasuneko estatu kide batetik beste batera.

  • Autonomi erkidego

    Autonomi erkidego
    Lurralde ikuspintutik, Espainia autonomien estatu bat da, hau da, autonomia erkidegotan zatituta dago eta haietako bakoitzak askatasun osoz kudea ditzakete bere interesak, Espainiaren batasuna errespetatuz. Autonomia erkidegoak probintziatan banatuta daude eta, probintziak, berriz, udalerrietan. Autonomia erkidego bakoitzak estatutu bat du, hots, haren antolamendua eta funtzionamendua arautzen dituen lege bat.