Que miedo

NAZISMOA

  • 1919

    1919
    Alemaniako erregea abdikatu eta Weimar errepublika sortzen da.
    Errepublika hau federala eta demokrata da. Gerra osteko egoera oso txarra zeren eta lanik ez zegoen. Hiru alderdi mota zeuden:
    -ESKERRAK: Komunistak (Rosa luxemburgo)
    -ESKUINAK: Gazteen liga eta klase erdiaren babesa
    -KONTSERBADOREAK
  • 1920

    1920
    Hitler alderdi nazia sortzen du
  • 1921

    1921
    Hitler nazien buruzagitza lortzen du, hau antolatzen du eta paramilitarrak sortzen ditu. Paramilitarrak "Hitleren polizia pribatua" ziren, baina ez ziren legalak.
  • 1923

    1923
    Hitlerrek estatu kolpea ematen du. Aldi berean, Primo de Riverak Espainian estatu kolpea eman eta diktadura ezartzen du. Italian, Musolini poterea hartzen du monarkiaren aprobatuarekin. Hitlerrek kartzelan sartzen da eta bere liburua (nire borroka) idazten du.
  • 1924

    1924
    Hitlerrek kartzelatik irteten da eta Führer izena hartzen du.
  • 1925

    1925
    SS sortu
  • 1926

    1926
    Urte honetako hautezkundeetan, aldedi Nazia ez du arrakasta.
  • 1929

    1929
    A.E.B-ko KRACK-aren urtea eta mundu osotik zabaltzen da.
  • 1930

    1930
    Hautezkundeak berriz daude, eta alderdi Nazia 107 diputatu lortzen ditu.
  • 1932

    1932
    230 diputatu lortu. Aberatzen laguntza lortu nahi. Inderbur presidentea
  • 1933

    1933
    Urte honetan parlamentua erre egin zen. Errua komunistei bota zieten, baina errudunak Naziak izan ziren.
  • 1933

    1933
    Naziek hautezkundeak irabazi. Hitlerrek Alemania Nazia antolatzen hasten da:
    Prentsa askatasuna murriztu, konstituzioa poterea galtzen du eta parlamentuak ezin izango du alderdi Naziaren jarduerak kontrolatu.
    Alderdi guztiak kendu eta opozizioa ilegalizatu; sindikatuak kendu eta poterea zentralizatzen da.
    Naziak ez ziren futzionarioak kendu, artista asko ihes egin behar.
    Lehen kontzentrazio-kanpua sortzen da eta juduen kontrako borroka hasi.
  • 1935

    1935
    Nurembergen 1935eko urteroko alderdian egin zen elkarretaratzean, naziek ideologia nazian nagusi ziren arraza teoriko ugari instituzionalizatzen zituzten lege berriak iragarri zituzten, adibidez, antisemitismoa. Legeek judu alemaniar herritartasuna ukatu zieten eta "alemaniar edo antzeko odoleko jendea" ezkontzea edo harreman sexualak izatea debekatu zieten. Bigarren mailako ordenantzak zeuden legeek juduek bozkatzea ahalbidetzen zuten eta eskubide politiko gehienak kentzen zizkieten legeei.
  • 1936

    1936
    Espania eta Alemania erlazioak ezartzen hasten dira.
  • 1937

    1937
    Alemania eta Espaina adoz jarri Gernika bonbardatzeko.
  • 1938

    1938
    The Night of Broken Glass (alemanez: Kristallnacht edo Novemberpogrome) 1938ko azaroaren 9 eta 10eko gauean gertatutako linka eta eraso konbinatuak izan ziren Alemanian (Austria barne) eta judu herritarren aurka burutu ziren. SA erasoen tropek biztanleria zibilarekin batera, Alemaniako agintariek esku hartu gabe ikusi zuten bitartean, historiako pogromorik handiena bihurtu zen. Judatarrek behartu ziren David-eko izarra eramatera.
  • 1939

    1939
    Txekia osoa konkistatu.
    Stalin eta Hilter akordio bat sinatu non elkarrekiko erasoak ez egotea eta Polonia bitan zatitzea esaten zuena. La Pasionariak diskurtso hau defendatzen zuen eta lortu zuen Espania osoa aserretzea.