Lehen Mundu Gerra eta Errusiar Iraultza

Bismarck-en aliantzak eta Bake Armatua

Period: Feb 23, 1870 to Feb 23, 1914

Bismarck kantzilerrak aliantza-sistema bat asmatu zuen, bi helburu nagusirekin: Frantzia isolatzea eta Balkanetako oreka mantentzea. Orduan, nazioarteko harremanen aro berri bat sortu zen, bi ezaugarrirekin: Europa bi bloketan banatu zen (Aliantza Hirukoitza eta Entente Hirukoitza), eta horrek armamentuen norgehiagoka sortu zuen.

1905eko iraultza

Jan 9, 1905

1905ean izandako orrotaren ondorioz, eta garai harta bizi zen ekonomia-krisiaren ondorioz, jendetza San Petersburgoko Neguko Jauregira joan zen manifestatzera, baina agintariek errepresio latzarekin erantzun zuten, eta hainbat jende hil zen. Horregatik, Igande Odoltsua deitzen zaio egun hari

Algecirasko konferentzia

Jan 1, 1906

Marokon gerra bat ekiditeko, Algecirasko konferentzia egin zen, eta Frantziak lurrralde hartan zuen presentzia indartu zuen.

1914ko udako krisia

Jun 28, 1914

Ekainean, Austria-Hungariako Inperioaren oinordeko Frantzisko Fernando artxidukea hil zuen Serbiaren aldeko pertsona batek. Orduan Austriak Serbiari ultimatuma proposatu zion, eta Serbiak onartu ez zuenez, Austriak gerra deklaratu zion. Ondoren, beste herrialdeak sartu ziren gerran, eta Lehen Mundu Gerra hasi zen.

Mugimenduen gerra

Sep 6, 1914

Alemaniarren asmoa Frantziari ahalik eta arinen irabaztea zen, baina frantziarrek irabaztea lortu zuten Marneko guduan. Errusiak, nahiz eta alemanirren aurka galdu Tannenbergen, alemaniarrak ekialderantz desbideratzea lortu zuten.

Posizioen gerra

Period: Nov 23, 1914 to Nov 23, 1917

Alemaniarrek mendebaldeko frontea hautsi nahi zuten Verdungo guduan, eta britainarrek Sommeko guduan, baina emaitza eskasak lortu zituzten. Mediterraneoan britainarrek Turkia isolatu nahi zuten, baina porrot egin zuten Gallipolin.

Urte erabakigarria: 1917

Jan 1, 1917

Errusiako forntea gainbehera etorri zen Iraultza Boltxebiea piztean, eta Errusia gerratik irten zen. Gainera Estatu Batuak aliatuen alde sartu zen.

1917ko otsaileko iraultza

Feb 23, 1917

Greben eta manifestaldien ondorioz, tsarrak abdikatu behar izan zuen, eta behin-behineko gobernua sortu zen, Kerensky buruan. Geroago, sobietak sortu ziren, boltxebikeen kontrolpean, eta Errusia Lehen Mundu Gerratik ateratzea eskatzen zuten.

Gobernuaren porrota

Sep 27, 1917

Gerrako porrotek eta biztanleria zibilaren nahigabeak, matxinadak eragin zituzten. Ondorioz, irailean, behin-behineko gobernuak estatu-kolpea jasan zuen, baina porrot egin zuen, boltxebikeei esker.

1917ko urriko iraultza

Oct 25, 1917

Urriaren 24ko gauean, Neguko jaurgeiari eraso egin zioten sobietek, eta Boltxebikeen lehen gobernua eratu zuten, Lenin buruan zutela. Gerratik atera eta Brest-Litovskeko ituna sinatu zuten. Gainera herrien subiranotasun-eskubidea ere onartu zuten.

Gerraren amaiera

Oct 24, 1918

Alemaniak Errusiarekin bakea sinatu zuen, Brest Litovskeko Itunaren bidez. Ondorioz, tropak mendebaldera joan ziren, baina inperio zentralek ezin izan zuten eutsi eta errenditu egin ziren. Azaroaren 11n, armstizioa sinatu zuten Alemaniak eta aliatuek.

Parisko Bakea

Feb 22, 1919

Parisko Bake izenez ezagutzen da herrialde irabazleek sinetutako itun multzoa. Helburu nagusiak hauek ziren: Alemaniari suspertzen ez uztea, irabazleen artean botereen oreka mantentzea eta Errusia isolatuta edukitzea.