Image processing20210508 274509 d09mk1

Aginte Moduak

  • 700 BCE

    Teokrazia

    Teokrazia
    Teokrazia, aginte erlijiosoa agintariak duen aginte-modua da. Agintariak jainkoaren izenean agintzen duela aldarrikatzen da. Adibidez Egipton teokrazia zegoen eta hainbat faraoi ezagun daude, adibidez Tutankhamun eta Kleopatra. Kleopatra K.a 69koa zen.
  • 600 BCE

    Oligarkia

    Oligarkia
    Oligarkia, boterea gutxi batzuen eskuetan dagoen aginte modua da. Herriak ez du botererik. Adibidez, Espartan luzaroan egon zen, eta gaur egun ere demograziarik ez dagoen hainbat lekuetan mantentzen da.
  • 340 BCE

    Monarkia

    Monarkia
    Monarkia, agintariak boterea oinardekotzaz jasotzen duen aginte modua da. Herriak ez du botererik eta erez ez du agintaria aukeratzen, oinardekotzaz jasotzen baita. Gainera agintariak, botere egegileak eta botere judizialak ziren. Adibidez, k.a 340 urtean Ashokas enperadorearekin monarkia egon zen.
  • 138 BCE

    Tirania

    Tirania
    Tirania, agintari baten mugarik gabeko boterean oinarritzen den aginte mota da. Herriaren iritzia ez da kontuan hartzen eta askotan zapaldu egiten da. Herriak ez du agintariak aukeratzen eta agintariak du botere absolutoa. Adibidez, K.a. 574 urte inguruan Polikrates tiranoa egon zen.
  • Diktadura

    Diktadura
    Diktadura, agintari baten mugarik gabeko boterean oinarritzen den aginte modua da. Herriaren iritzia ez da kontuan hartzen eta askotan zapaldu egiten da. Herriak ez du agintariak aukeratzen eta agintariak du botere absolutoa. Adibidez, Francoren garaian egon zen Espainian, eta Hitlerren garaian Alemanian. Gaur egun ere hainbat leku dago, adibidez Afrikan eta Asian.
  • Demokrazia

    Demokrazia
    Demokrazia, askatasunean, berdintasunean, ordezkaritzan eta botere-banaketan oinarritzen den aginte modua da. Abididez, demograzia mota esberdinak daude baina demograzia sendo bat, Europakoa izan daiteke, guztiek eskubide bera ditugulako.
  • Errepublika

    Errepublika
    Errepublika, herriak aukeratzen duen agintaria eta erregerik ez dagoen aginte modua da. Estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da eta lehendakariaren agintea aldi baterako izaten da, ez betirako. Adibidez, gaur egun leku ugarietan gertatzen da, AEB, Frantzian...
  • Monarkia parlamentaria

    Monarkia parlamentaria
    Monarkia parlamentaria, agintariak boterea oinardekotzaz jasotzen duen aginte modua da. Herriak ez du botererik eta erez ez du agintaria aukeratzen, oinardekotzaz jasotzen baita. Monarkia parlamentaria monarkiatik ezberintzen duena legebiltzarra dagoela da, hau da, ez duela buruzagiak bakarrik gobernatzen. Adibidez orain Espainian monarkia parlamentaria dago Felipe erregearekin.