Erreforma eta kontraerreforma

95 tesiak

1517

Martin Lutero izeneko monje katoliko batek 95 tesi iltzatu zituen Wittenberg-eko elizan, indulgentzien salmenta kritikatzen zituztenak.

Sola Scriptura

1519

Leipzig-en eztabaida eta gero, Luterok Sola Scripturaren bidez biblia autoritate iturri bakarra zela eta biblia interpretatzeko ez dela behar beste pertsonarik adierazi zuen. Honek eleizaren gezurretako bat argitaratu zuen, purgatorioa ez zelako agertzen Itun Zaharran ez Itun Berrian.

Decet Romanum Pontficem

1521

Decet Romanum Pontficem argitaratu zuen Aita Santuak, Lutero eskumikatuz.
Urte horretan ere, Carlos V.a Alemaniako Erromatar inperio Santuaren enperadoreak, bere jarrera aldatzeko ohartarazi zion Dieta de Worms batzarrean, baina ez zuen funtzionatu Luterok ez ziolako kasurik egin.

Wartburg-eko gaztelua

Period: 1521 to 1534

Inprenta bere ideiak zabaltzeko eta eleiza katolikoa haserretzeko erabili zuen. Dieta de Worms eta gero, Federiko Sajoniako agenteek Lutero Wartburg-en gazteluan babestu zuten. Gazteluan zegoan urte horreetan zehar biblia alemaniarrera itzuli eta bere doktrina erreformista sortu zuen.

Teatinoak

1524

Apaiz talde batez osotutako elizgizon eta eliztarrentzat komunitate bizitza bilatzen zuen Trentoren Kontzilioa baino arinagoko berritze katolikoa da.

Alemaniako nekazarien guda

Period: 1524 to 1525

Luteroren semoiak eragin zuen.

Frantziskotar Kaputxinoak

1525

Bizimodu estilo aszetikoagoa aukeratu zutenen Trentoren Kontzilioa baino arinagoko berritze katolikoa da.

Saco de Roma

1527

Carlos V enperadore katolikoaren armadak Erroma arpilatu zuten.

Suediako Eliz Luteranoa

1527

Suediako Eliza Luteranoa eratu zen.

Jesuitak

1534

Trentoren Kontzilioa baino arinagoko berritze katolikoa da. Funtzeskoa zela hezkuntza hobetzea oraindik katolikoak ziren territoerioetan eta ebangelikatzeko misioak sortzea katolikoak ez ziren beste territorioentzat konsideratzen zuten. Jesuiten ekintza soliarioei esker protestante asko katoliko izatera itzuli ziren.

Eleiza Anglikanoa

1534

Enrique VIII.ak Eliza Anglikanoa sortu zuen.

Ursulinak

1535

Trentoren kontzilioa baino arinagoko berritze mugimendu ezagunetakoa da. Modu bildu eta aszetikoan baina komentu batean sartu nahi ez zuten emakumeentzako sortu zen.

Calvino

1541

Buru protestante bat zen gobernu teokratiko bat ezarri zuena Ginebran eta bere printzipioak jarraitzen ez zutenei exekutatu egiten zion.

Trentoren Kontzilioa

Period: 1545 to 1563

Kontraerreforma Erromako Aita Santuek burututako mugimendua zen erreforma protestantea aukeratu zuten jendea berrezkuratzeko, hau, Trentoren Kontzilioari esker lortu zen. Kontzilio honetan neurri batzuk hartu ziren horretariko batzuk: breviarioak eta misaleak sortzea abadeei laguntzeko, katekesiak sortu, apaiztegiak sortu apaizak modu egokian erlijioari buruz ikasteko ziren. Hiru instituzioetan oinarritzen zen: Jesuitak, hegoko herrialdeen inkisizioa eta fedearen doktrinarako kongregazioa.

Augsburgo-ren bake-ituna

1555

1555en Augsburgo-ren bake-ituna sinatu zen. Carlos V.aren inperioa bi sinesbide kristauetan banatuta gelditu zen: Luteranoak eta Katolikoak. Printze alemaniarrak nahi zuten sinesbidea aukeratu ahal zuten eta haien mendekoek sinesbide hori jarduntzera behartuta zeuden.

San Bartolomeoko Sarraskia

Period: 1562 to 1598

Frantziako erlijio gudak ziren, katolikoak eta hugonoteen artekoak. Ekintza bortitz honek beste ekintza bortitzen moduan ez zuen lortu protestantismoa ezabatzea.

Albako Dukea

Period: 1567 to 1573

Trento ondoren monarka katolikoak ekimena modu bortitz batean hartu zuten, kasu ezagunetako bat Albako Dukearena da, Herbereetan protestanteen kontra egin zuen ekintzengaitik. Ekintza bortitz honek beste ekintza bortitzen moduan ez zuen lortu protestantismoa ezabatzea.