-
4000 BCE
Mizenestar kultura
Mizenestar kultura, duela ia 4.000 urte garatu zen lurralde kontinentalaren hegoaldean (Peloponeso), akeoak heldu eta batera. -
3000 BCE
Greziako zibilizazioaren jatorria
Minostar kultura orain dela 5000 bat urte sortu zen. K.a. 3000. urte inguruan. -
2000 BCE
Minostar kultura
K.a. 2000. urte inguruan, kretatzarrek edo minostarrek, Zeus jainkoaren semearen kondairaren arabera, Minos erregearen omenez hartu zuten izena, indar handia izan zuten uharteetan eta Egeo itsasoaren kostaldean, eta Egiptoko beste lurralde batzuekin harremanak ezarri zituzten. -
1500 BCE
Mizenestar kultura
Mizenarrek, Kretak K.a. 1500 urte inguruan pairatu zuen suntsiketa orokorra aprobetxatu egin zuten, Mediterraneoan eta hiru mendetan zehar, hegemonia kultural eta komertziala inposatzeko. -
1200 BCE
Mizenestar kultura
K.a. 1200 inguruan, gerrek eta barneko gatazkek eragindako krisiak horren gainbeheraren hasiera izan zen, eta joniar, eoliar eta doriarren finkapena erraztu zuen. -
1200 BCE
Mizenestar kultura
K.a. 1200. urtetik aurrera, gerrek, goseteek, gainpopulazioak, uzta txarrek eta beste hainbat arrazoik eraginda, krisialdi ugari izan zen, eta burdinazko armak erabiltzen zituzten iparralderagoko herriak, garai horiez baliatu ziren lurraldean indarrean sartzeko eta zibilizazio mizenikoa desagerrarazteko. -
1200 BCE
Mizenestar kultura
Orduan, Egeo itsasoaren Asiako kostaldean zegoen eta lurralde hura menpean zuen hiri batekin, Troia hiriarekin, hainbat gatazka izan zituzten. K.a. 1200. urte inguruan, setiatu eta suntsitu egin zuten. -
900 BCE
Garai arkaikoa
Horrela, K.a. 900. urtetik aurrera, herri batez eta zenbait herrixka, zelai eta basoz osatutako estatu txikiak sortzen hasi ziren; polis izena eman zitzaien. -
753 BCE
Erroma
Erromako legendazko fundazioa, Romuloren eskutik. Latino-sabina monarkia. -
600 BCE
Antolamendu politikoa
Atenasen, K.a. VI. mendean zehar, hainbat berrikuntza izan zen eta, ondorioz, orduko gobernu-sistema, oligarkia, “guztien gobernu” edo demokrazia bihurtu zen. -
509 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
K.a. 509. urtetik aurrera, gobernatzeko era berri bat ezarri zen. -
500 BCE
Garai helenistikoa
Filipo II.aren erregealdian, greziar kultura ondo ezagutzen zuena, (gaztaroan Tebasen bahituta denboraldi luzea egin baitzuen), armada osatu zen eta erresumaren helenizazioa bultzatu zen.
Alexandro Handia oso gazte zela hil zen, 33 urte zituela, eta haren inperioa, jeneralek banatu zuten; horrela sortu ziren erresuma helenikoak, eta erromatarrek konkistatu zituzten arte, iraun zuten. -
500 BCE
Garai klasikoa
K.a. 500 urtetik, Asia Txikian, gaur egungo Turkian, kokatuta zeuden polis helenikoak Persiarren menpe egon ziren. -
500 BCE
Aurkezpena
K.a. V. mendean, greziar zibilizazioa bere gorenera iritsi zenean, Erroma herri txiki bat besterik ez zen. -
Period: 451 BCE to 450 BCE
Eroma
XII. taulen legea ateratzea -
313 BCE
Judaismoa eta kristautasuna
Jazarriak gertatu arren, kristautasuna gogor sustraitu zen Erromatar Inperioko komunitateetan, eta berehala hasi zen giza-maila guztietara hedatzen. K.o. 313 urtean, Konstantino enperadoreak tolerantzia erlijiosoa aldarrikatu zuen. -
Period: 305 BCE to 282 BCE
Egipto
K.a 305-282 urteetan
Ptolomeo boterea artu zuen Egiptom. -
300 BCE
Aurkezpena
K.o. III. mendetik aurrera, zenbait barne-arazok izugarri ahuldu zuten inperioa. -
300 BCE
Erromatar munduaren krisia eta gainbehera
K.o. III. mendearen erdi aldera, inperioaren gainbehera hasi zen eta V. mendeko krisi larria izan zuen ondorio. -
Period: 282 BCE to 272 BCE
Grezia
Tarentoko gerra. Grezia Handiaren konkista. -
281 BCE
Grezia
Piro-lehorreratzea. -
275 BCE
Grezia
Pirroaren porrota Beneventon -
272 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
K.a. 272. urterako, Erromak Italiar penintsula osoa menpean hartzea lortu zuen. -
264 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
K.a. 264. urtean, Kartagoren kontrako Gerra Punikoak hasi ziren. -
235 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
Inperioaren goreneko unea K.o. 14. urtetik K.o. 235. urtera izan zen, Goiz Inperio izenez ezagutzen dena. -
221 BCE
Erroma
Anibalek aginte kartagoarra lortu du Hispanian. -
218 BCE
Antolamendu administratiboaren bilakaera
Kartagotarren armadaren hornidura-bideak eteteko, erromatarrek bi armada bidali zituzten Ampuriasera (Girona), K.a. 218. urtean. -
200 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
Garaipena lortu zuenean, Erroma une hartako potentziarik indartsuena eta Mediterraneoko mendebaldeko lurraldeen jabe bihurtu zen. K.a. II. eta I. mendeetan, Erromak hedatzen jarraitu zuen, Grezia eta ekialdeko Mediterraneoko lurraldeen zati handi bat konkistatu zuen. -
196 BCE
Egipto
K.a 196 urtean
Rosettako harria sortu zen. -
179 BCE
Konkista eta lurraldearen antolamendua
Herri batzuetan, ez zen beligerantziarik egon eta beste batzuk, baskoiak, erromatarren armada osagarrien parte izan ziren. K.a. 179. urte inguruan Graccurris (Alfaro) fundatu zuten. -
100 BCE
Errepublika-garaia eta garai inperialaren bitarteko hedapen erromatarra
Ondorioz, K.a. I. mendean, Errepublikak krisialdi latza izan zuen eta hainbat gerra zibil odoltsu izan ziren. -
100 BCE
Konkista eta lurraldearen antolamendua
Erromatarrek K.a. I. mendean hartu zuten gaur egungo Euskal Herria. -
64 BCE
Judaismoa eta kristautasuna
Neron enperadorearengaraitik (K.o. 64. urtea), kristauak preso hartu eta torturatu egitenzituzten. -
19 BCE
Antolamendu administratiboaren bilakaera
Konkistak berrehun urte iraun zuen, K.a. 19. urte arte, orduan menperatu baitzituzten penintsulako azken erresistentzia-guneak (Kantabriarrak eta Asturiarrak). -
18 BCE
Egipto
K.a 1800 urtean
Imperio berria sortu zen. -
8 BCE
Mesopotamia eta Egipto
Mesopotama eta Egiptoren garaia duela 8000 urte pasatu zen.
Baina zehatzagoak izatek duela 6000 urte K.a. -
5 BCE
Egipto
K.a 5000 urtean
Egipto garaia eta Egipto behea sortu ziren. -
3 BCE
Egipto
K.a 3100 urtean
Menes/Nermes gizona Iparraldea konkistatu zuen. -
2 BCE
Mesopotamia
K.a 2380 urtean
Luagal Zagezik printzea lortu zuen Sumer herrialdea. -
2 BCE
Mesopotamia
K.a 2370 urtean
Sargon erregeak sortu zuen lehenengo imperioa, Akad imperioa. -
2 BCE
Mesopotamia
K.a 2254 urtean
Noram-Sim Akaden erregetza lortu zuen. -
2 BCE
Mesopotamia
K.a 2120 urtean
Ur-Namuk III Ur-Dinastia sortu zuen. -
1 CE
Judaismoa eta kristautasuna
Augusto enperadorearen garaian, juduenartean, Nazareteko Jesus agertu zen. Haren jaiotzak gure egutegiko 0 urtea ezartzen du. -
395
Erromatar munduaren krisia eta gainbehera
Aurrerago, K.o. 395. urtean, Teodosiok bitan banatu zuen, eta bi inperio sortu ziren. -
409
Tolosako erresumatik Bisigodoen erresumara
- urtetik aurrera, herri barbaro batzuek (sueboak, bandaloak eta alanoak) Pirinioak zeharkatu eta Hispanian sartu ziren.
-
418
Tolosako erresumatik Bisigodoen erresumara
Urte batzuk geroago, 418. urtean, Erromako ituna sinatu zuten. -
711
Tolosako erresumatik Bisigodoen erresumara
Arabiarren inbasioak Iberiar Penintsulako Erresuma Bisigodoaren 200 urteko historiari amaiera eman zion. Azken erregea, Rodrigo, Guadaleteko guduan hil zen, 711. urtean.