atomoak

Demokrito-en eredu atomikoa

460 BCE

Lehenengo eredu atomikoa izan zen. Filosofo grekoaren arabera, atomoak zatiezinak, aldaezinak eta hilezinak ziren. Demokritok atomoa partikularik txikiena zela esaten zuen.

Dalton eredua atomikoa

1803

Daltonen ustez, atomoa partikula trinkoa, zatiezina eta suntsiezina zen.

Thomson-en eredu atomikoa

1904

J. J. Thomsonek uste zuen atomoen masa elektroiena baino askoz ere handiagoa denez, karga positiboak askoz ere espazio zabalogoa hartuko zuen.

Rutherford-en eredu atomikoa

1910

Elektroiak nukleoaren inguruan biraka dabiltza, nukleotik edozein distantziara dauden orbitak deskribatuz (distantzia handira, atomoaren tamainarekin alderatuta). Zati horri azal elektroniko deritzo. Nukleoak karga elektriko positiboa du eta bertan biltzen da atomoaren masa guztia.

Bohr-en eredu atomikoa

1913

Elektroia ezin da edozein orbitan orbitatan egon. Orbita egonkor jakin batzuetan bakarrik. Orbita horietako bakoitza zenbaki natural batekin erlazionatzen da.Orbita horietan dagoeneanelekytroiak ez du energia igirtzen ez hartze. Atomo batek interakzio bat jasaten duenean elektroiak orbitaz aldatu daitezke edo atomotik atera.

Arnold Sommerfeld

1915

Azpimailak s, p, d eta f letrez adierazten dira eta azpimaila bakoitzak elektroi-kopuru jakin bat har zezakeen gehienez. Elektroiak ordenatuta kokatzen dira mailatan eta azpimailatan, nukleotik hurbilen daudenetik hasita (energia gutxienekoa), maila bakoitza osatu arte.

E.Schrödinger

1926

Eredu honen ekuazioek elektroiek atomoaren barnean duten portaera deskribatzen dute: alde batetik elektroien izaera ondulatorioa eta, beste aldetik, horien ibilbideak.