Aragoi

Marka hispanikoa

806

Hispaniako marka ekialdeko pirineoetako lurralde eta konderrien multzo bat da. Honi esker lehengo erreinuak sortu ziren.

Aragoiren sorrera

817

Aragoiko erresuma Aragoi, Sobrarbe eta Ribagortza konderriak elkartu zirenean sortu zen.

Borrell II

987

Errege frankoak fideltasun- juramentua berritzeko eskatu zion Borrell II.ari eta honek ukatu zuen, hor jaio ziren konderri katalanak adibidez Bartzelona.

Ribagorza eta Sobrarbe

1035

Ribagorza: Ramon I.a Frankoetatik independentzia lortu zuen
Sobrarbe: X.mendean independizatu zen.

Aragoi eta Zaragoza

1118

Alfontso I. Aragoi eta Iruñako erregea zen eta Zaragoza lortu zuen Almorabideen eskutik. Almorabideak Saharako monje-soldaduak ziren.

Jaime I

1213

Jaime I. arekin aurrerapen handiak egin zituzten konkistan eta XIII.aren hasieran Valentzia eta Palma Mallorcakoa bereganatu zuten. Lau lurralde hauetako bakoitzak bere instituzioak mantendu zituen konfederazio moduko bat sortuz. Aragoitarrek Mediterraneo aldera jo zuten eta XIV.ean Sizilia eta XV.aren erdian Napoli ere bere esku geratu ziren baina ezin izan zuten lurralde gehiago bereganatu egin Penintsulan.

Mesta

1218

Nekazaritza zen ekonomiaren jardunbide nagusia.
Abeltzaintzak garrantzia handia hartu zuen, batez ere ardiena (artilearen esportaziorako), eta hau kontrolatzen zuen erakunde gremial boteretsua sortu zen: Mesta. Eskulangintza barruan ehungintza azpimarratu behar da (Katalunian).Euskal Herrian aipatzekoak dira burdinolak eta ontzigintza.

Fernando eta Isabel

1469

Fernando Gaztelakoa Isabelarekin ezkontzean bi erresumak elkarturik geratu ziren.

Juduak Penintsulatik alde egiteko agindua eman zuten errege katolikoek.

1492