-
Period: 3500 BCE to 2000 BCE
Summer
-Behe mesopotamian
-nekazarien kultura garrantzitsu bat garatu.
-Zenbat hiri sortu estatu independiente gisa eradu.
-Ur, Uruk, Erudu edo Lagash
-Errege bat hiri bakoitzean
-Jauregian bizi
-Tenplua zigurata Jainko edo jainkosak
-Funtionarioak
-Apatzak tenpluak zaindu
-Armada gerra -
Period: 3300 BCE to 2000 BCE
idazkera kuneiformea
-mesopotamian
-silabak
-2 000 zeinu inguru
-puntzoi batez bidez
-buztinezko oholtxoa gukietan lehortu -
3150 BCE
Idazkera Egipton
IDAZKERA HIEROGLIFIKOA
-Soinuak hitzak eta ideiak irudien edo piktogramarenbidez
-Testu ofizialetan eta erlijio testuan -Harri gainean edo hormetan zizelkatzen eta margotzen zuten -
Period: 3000 BCE to 300 BCE
Egipto
Egipto ibai handi batek zeharkatzen duen basamortu handi bat da. Ibai hori Nilo ibaia da
Egipton bi eskualde daude: Egipto behan Niloren deltan dagoen haran zabala, eta Egipto Garaia: eremu idorra zen, eta hor ezin zen bizi
K.a. V.-an, Egiptoko lurralde osoan sakabanatuta bizi ziren tribuak Nilon. K.a. 3000. urtean, Narmer erregeak Egipto Beherea eta Garaia elkartu zituen.
Hainbat eta hainbat faraoi-dinastiak (errege-familiak) gobernatu zuten Egipto, eta 2 500 urtez baino gehiagoz utsi dute -
2600 BCE
Minoustar kultura
Krata uhartea -
2335 BCE
K.a 2335
K.a. III. milurtekoaren amaieran, Behe Mesopotamiako zenbait hirik gainerako hiriak mendean hartu zituzten: (K.a. 2335) sortu zen, eta, gero, Ur-eko erresuma (K.a. 2110). Ur-eko erresumaren hiriburuak 200 000 biztanle baina gehiago izan zituen. K.a 1880-an Goi Mesopotamiako Babilonia hiriak lurralde osoa konkistatu zuen, eta inperio bat sortu da.
Asiriarrek handia ziren inperio bat sortu zuten zona horretan (K.a. 1300). Inperio horrek Mediterraneotik Persiar golkora arteko lurrak hartzen zituen -
1750 BCE
Hamurabiren Kodea
Ezagutzen den lehen lege-kodea egin zen. Gizon batek esan du: -Beste gizon bati, frogarik izan gabe, heriotza-zigorra euki izango du.
-Norbait lapurtzen badu, zigorra eukiko du.
-Aita batek jotzen badu, bere eskua moztuzko zaio.
-Gizon baten semea begia ateratu ahal badio, gizonaren begiak aterako zaizkio. -
Period: 1600 BCE to 1200 BCE
Mizenastar kultura
Peloponeson Akeoek -
575 BCE
Greziarek enporion
-
Period: 495 BCE to 429 BCE
Perikles
-
Period: 492 BCE to 449 BCE
Gerra mendikoa
-
477 BCE
Delosko liga
-Zenbait hiriren elkartea,
-Persiarrek berriro eraso egin ziezaiketela eta badaezpada ere militarki antolatzeko sortu zuten.
-Atena buru zuela
-Polis bakoitza ontziak eta dirua izan
-Atenas zergak biltzeaz arduratu Delos hartean gorde. Delasko altxora -
Period: 431 BCE to 331 BCE
Peloponeseko Gerrak
-Esparta ez ados Atenasen hegemontariarekin > Pelopnonseko Liga sortu -Atenas erabat suntsituta aliatuak ere bai -Hiri asko tiranoen eskutan. -
Period: 356 BCE to 321 BCE
Alexandro handia
-
334 BCE
Granikoko gudua
Alexandroren espedizioa Asia Txikian hasi zen. Han, persiarrak garaitu zituen, Granikon (K.a. 334), eta Mediterraneoko ekialdeko kosta konkistatu zuen. -
333 BCE
Issoko gudua
Granikotik Siriara jo, eta Dario III.a azpiratu zuen, Issosen (K.a. 333). Gero, Egiptorantz abiatu zen, eta heroien pare hartu zuten han. Egipton Alexandria hiria eraiki zuen; gerora erresuma helenistikoetan aberatsena eta kulturagune nagusietakoa bihurtuko zena. Hantxe sortu zuten antzinateko liburutegirik garrantzitsuena. -
331 BCE
Alexandria eraiki dute
-
331 BCE
Gaugamelako gudua
Alexandrok Persiako inperioa inbaditu eta hango hiri handiak konkistatu zituen (Susa eta Persepolis). Gaugamelako Guduan, behin betiko garaitu zuen Dario (K.a. 331). -
228 BCE
Cartago nova