-
Period: to
Daniel Defoe
Londresen jaio zen. Garai batean negozioetan eta merkataritzan aritu zen eta bere garaiko gatazka politikoetan gogotsu parte hartu zuen. -
Period: to
Montesquieu
Ilustrazio mugimenduko filosofo eta saiakera- egile garrantzitsu -
Period: to
Voltaire
Voltaire filosofoaren, edo pentsalari ilustratuaren, eredua izan zen. -
Period: to
ILUSTRAZIOA: Ilustrazioaren edo argien mendea deitu izan zaio XVIII mendeari Frantzian.
Arrazoimena da mundua ezagutzeko eta ikertzeko giltzarria.
Ideia hauek Ingalaterran hedatu ziren aurrena; gero Frantzian eta azkenik Alemanian.
Ingalaterra - Isaac Newton
Frantzian - Voltaire, Russeau
Alemanian - Kant -
Period: to
EZAUGARRIAK:
- Arrazionalismoa
- Enpirismoa
- Kritizismoa
- Ezagutzaren desioa.
- Utopismoa.
- Erreformismoa.
- Garapena eta zoriontasuna
-
Ingalaterra eta Eskoziaren batasuna: Britania handia
-
Period: to
Rousseau
lustrazioko disidente handia eta autodidakta izan zen -
Utrech-eko ituna: Espainiako Ondorengotza Gudaren bukaera
-
Period: to
Diderot
Bere bizitzaren zatirik handiena Entziklopedia burutzen eman zuen, horren zuzendaria izan zen-eta. -
Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu
-
Frantziako Luis XIV. hil
-
Robinson Crusoe
kontakizunean zehar eboluzionatuz doan pertsonaia nagusi batean jartzen dute arreta. Eleberriak arrakasta izugarria izan zuen argitaratu bezain laster. Gaur egun literatura unibertsaleko lanik garrantzitsuenetarikotzat hartzen da oraindik. -
Montesquieu: Gutun Pertsiarrak
-
Pertsiar gutunak
Eleberri epistolar bat non gizarte frantziarraren ikuspegi kritiko gogorra azaldu zuen. -
D. Defoe: Moll Flanders
-
J.Swiften Gulliver-en bidaiak
-
Voltaire: Filosofia gutunak
-
Montesquieu: Legeen izpiritua
-
Legeen espirituaz
Arrakasta handia lortu zuen. Montesquieuk Estatuaren botereak banatzea defendatu zuen. -
Legeen espirituaz defendatuz
Jansenistek eta jesuitek egindako kritikei erantzuteko egin zuen, baina Elizak debekatutako liburuen zerrendan sartu zuen. -
Entziklopediaren lehen alea
Voltaire: Luis XV.aren mendea -
Karlos III. Espainiako errege
D´Alembert: Filosofia osagaiak
Voltaire: Kandido -
Cándido edo baikortasuna
Lan horretan protagonistaren berezko onginahiak uneoro gizartearekin talka egiten du. -
J.J. Rousseau: Eloisa berria
Heleberri epistolar luzea da eta maitasuna eta eginbeharren arteko norgehiagoka kontatzen du. Sekulako arrakasta lortu zuen. -
Katalina II. Errusiako Enperatriza
J.J. Rousseau: Emilio -
Aitormenak
San Agustinen lehenengo espiritu-autobiografia izan zen -
Emilio o De la educación
Eleberriaren eta hezkuntzarako tratatuaren arteko lana izan zen. Sekulako eragina izan zuen etorkizuneko pedagogian.
Obran bere pentsamenduak ikuspegi pedagogikoa hartu zuten, hezkuntza eredu berria proposatuz. -
Josulagunak Frantziatik kanporatu
Voltaire: Filosofia hiztegia -
Tolerantziari buruzko Tratatua, Filosofo ezjakina
Opuskulu eta panfleto ugari idatzi zuen hamaika gaiari buruz. -
Hiztegi filosofikoa (Voltaire)
Bere ideiei buruzko liburu filosofikoa -
Josulagunak Espainiatik kanporatu
-
Goethe: Werther gaztea
-
EEBB-k independentzia aldarrika tu Virginia estatuan Gizakiaren eskubideen adierazpena egiten dute. Gizakiaren eskubideen lehen adierzpen modernotzat hartzen da.
-
Frantziako Iraultza.Gizakiaren eta hiritarrearen eskubideen adierazpena egiten dute, AEBkoa eredu hartuta. G. Washington, EEBBko lehen lehendakari
-
Luis XVI.ari burua moztu Parisen
-
Napoleonek boterea hartu Frantzian
