Eredu Atomikoa

Demokrito

460 BCE

Abderaren Demokritoa (grezieraz: _and_t = ut_and_gt; fA C.-k. 370 a. K. a. 2 - K.a. V-IV mendeen artean bizi izan zen filosofo eta politikari greziarra izan zen, atomismoaren sortzailea eta Protagorasen maisua. C.4 _and_t = ut_and_gt; fA «Fisikaren aitatzat» edo «zientzia modernoaren aitatzat» hartu izan da.

John Dalton

1808

Daltonen eredu atomikoa 1808an John Daltonek postulaturiko eredu atomikoa da, oinarri zientifikoak erabiliz formulaturiko lehenengoa. Mende bat geroago arte ez zen beste eredurik nagusituko.

Thomson

1906

Thomsonen eredu atomikoa J. J. Thomsonek 1897an elektroia aurkitu eta gero 1904an proposatutako eredu atomikoa da[1]. Bertan elektroiak (Thomsonek "korpuskulu" deitzen zituena) tarta batean mahaspasak balira daude nukleo positiboan sartuta, irudian agertzen den bezala

Lewis

1909

Gilbert Newton Lewis Massachusetts-en jaio zen, 1875.eko Urriaren 25ean, baina artean ume, bere familiak Lincoln-a, Nebraska-ra, emigratu zuen. Bere gurasoak izan ziren lehendabizi Unibertsitatera iritsi zirenak, familian.

Rutheford

1911

Rutherforden eredu atomikoa Ernest Rutherfordek 1911n formulaturiko teoria atomikoa da. Zazpi urte lehenago proposaturiko Thomsonen eredu atomikoa ordezkatu zuen.

Bohr

1913

Bohr-en eredu atomikoa[1] Niels Bohr-ek[2] proposatutako eredu atomikoa da, Rutherforden urre xafla saiakuntzan lortutako emaitzetan oinarrituta dago. Bohr-en eredua, Rutherfordenaren antzera, planetarioa da, hau da, erdian positiboki kargaturiko nukleo bat dauka eta elektroiak, beraien karga negatiboarekin, nukleo honi biraka dabiltza.

Sommerfeld

1915

Sommerfeld-en eredu atomikoa Arnold Sommerfeld​ (1868-1951) fisikari alemaniarrak egindako eredu atomikoa da. Eredu hau Bohr-en eredu atomikoa-ren orokorpen bat da, ikuspegi erlatibista batetik atomo bateko elektroien ibilbideak fisikoki deskribatzen dituena.

Schrödinger

1920

Gaur egungo ereduak dio, berriz, litekeena dela elektroiak espazioko eremu jakin batean egotea: orbitalean. Eredu honen arabera, elektroiak etengabe mugitzen dira nukleoaren inguruan, baina ezin da zehaztasunez esan non egongo den elektroi bat une jakin batean. Orbitala elektroia egoteko probabilitaterik handiena duen espazio-eremua da. Azpimaila bakoitzean orbital kopuru finkoa dago (s 1 orbital, p 3 orbital, d 5 orbital, f 7 orbital) eta orbital bakoitzean bi elektroi sartzen dira.

Gaur egungo eredu atomikoa

2000

-Atomoaren elektroisak energia-maila desberdin askotan egoten dira.
-Geruza bakoitza azpimailak zeuden eta elektroi modu espezifikoan bananduta daude.
-Elektroiak orbitketan kokatuta daude: s(1), p(3), d(5) eta f(7).
-Orbitalen energia-ordena Moelleren diagramaren bitartez jakin ahal da.
-Geruza bakoitza orbital espezifiko batzuk ditu.