EREDU ATOMIKOA

DEMOKRITO

400 BCE

Lehen eredu atomikoa. Atomoa zatiezin eta suntsiezin modura ikusten zuen, materiaren konposizioan partikularik txikiezina dela esanez.

JOHN DALTON

1803

Daltonen ustez, atomoa partikula trinkoa, zatiezina eta suntsiezina zen.

THOMSON

1904

J.J. Thomson-ek uste zuen atomoen masa elektroiena baino askoz ere handiagoa denez, karga positiboak askoz ere espazio zabalogoa hartuko zuen. Beraz, Thomsonen ustez, atomoak karga positibodun masa handi baten antzeko zerbait izan behar zuen, eta hartan txertatuta, elektroiak egongo ziren. Elektroien karga negatiboak karga positiboa konpentsatuko zuen, eta horren ondorioz, atomoa neutroa izango zen.

RUTHERFORD

1910

Thomsonen eredua zuzena zen ala ez aztertzeko, Hans Geiger eta Ernest Marsden zientzilariel, Ernest Rutherforden laguntzaileek, esperimentu bat diseinatu zuten, garai hartako erradioaktibitateari buruzko aurkikuntzak erabiliz. Esperimentu horretan gertatutakoarekin, Rutherforden ereduaren arabera, atomoa nukleo txiki-txiki batez eta azal batez osatuta dago;
nukleoan, karga positibo guztia eta ia masa guztia daude bilduta eta azalean, berriz, elektroiak daude.

NIELS BOHR

1913

Bohr daniar zientzilariak zenbait ikerketa egin zituen eta haietatik ondorioztatu zuen azaleko elektroiak nukleoaren inguruan orbita zirkular jakin batzuetan soilik biratzen direla. Horrela, atomoan, elektroiak geruzatan antolatzen dira eta geruza bakoitzean energia kantitate jakin bat dute; horregatik, geruzei energia-mailak deritze (n letrarekin adierazten dira). Beraz, elektroiak energia-maila jakin batzuetan baino ez dira biratzen. Ezaugarri horri kuantizatuta egotea deritzo.

SCHRÖDINGER/GAUR EGUN

1926

Modelo kuantiko bat ez-erlatibista, elektroiak materia izatedun uhinentzat hartzen direnean.
Schrödingerrek baieztatu zuen elektroiek ere orbita eliptiko konplexuagoetan bira zezaketela, eta efektu erlatibistak kalkulatu zituen.