-
Genetikaren jaiotza
Genetikaren historia Agustino Gregor Mendel monjearen lanetik hasten dela uste da. Ilarren hibridazioari buruzko eginadoko ikerketak (1866an argitaratua) geroago ezagutuko zen Mendelen legeak deskribatzen du. Hark ondorioztatu zituen herentziaren legak. -
Azido nukleikoaren aurkikuntza
Johan Friedrich Meischerrek islatu zuen DNA lehenengo aldi 1869an. Leukozitoekin eta izokin-espermatozoideekin lan eginez, karbonoan, hidrogenoan, oxigenoan, nitrogenoan eta fosforo-ehuneko handi batean aberatsa zen substantzia bat lortu zuen. Substantzia horri nukleina deitu zitzaion hasiera batean, nukleoan zegoelako. -
Base nitrogenatuen aurkikuntza
Albrecht Kossel ikertzaile alemanak azido nukleikoen oinarri nitrogenatuak identifikatu eta izendatu zituen 1885 eta 1901 artean: adenina, zitosina, guanina, timina eta, DNAren osagaia ez izanik, uraziloa. Dena den, 1871an adenina eta timina baseak aurkitu zituen. Nuklebase hauek aztertzean konturatu zen zati bat proteiko eta beste bat ez proteiko zutela. -
Nukleotidoaren egitura ondorioztatu
1920ko hamarkadan, Phoebus Levene errusiar-estatubatuar biokimikariak fosfato-taldea eta erribosa izeneko azukre mota atzeman zituen. Bi osagai horiek ezinbestekoak dira DNA eratzeko. Geroago, biokimikariak jakin zuen fosfato-taldea, azukrea eta base nitrogenatuak nukleotidoak osatzeko elkartzen zirela. -
Griffithen esperimentua
Rederick Griffithek Streptococcus pneumoniae bakterioaren 2 anduirekin lan egin zuen; R motako zelula zimurrak (ez zietenak eragiten patologiareik saguen organismoan) eta S motako leunak (infekzio hilgarria eragiten zutenak). S motako zelulak beroaren eraginez hildakoak, behatu zuen ez zutela infekziorik eragiten. Azkenik, azken zelula hauek eta R zelula bizidunak aldi berean saguan injektatzean, infekzio hilgarria sortzen zen. Hau frogatu zuen S zelulak bihurtzen zirela guztiak. -
DNAren aurkikuntza
Phoebus Levene-k frogatu zuen nukleina desoxirribosa azukre, fosfato talde batez eta lau base nitrogenadunez (timina, adenina, zitosina eta guanina) osatuta zegoen azido desoxirribonukleikoa zela -
Beadle eta Tatum
1840ko hamarkadan, George Beadlek eta Edward Tatumek egiaztatu zuten, Nuerospora Crassa onddoarekin "gene bat, entzima bat" hipotesia. Crassa onddoaren andui bat X izpien eraginpean jarri zuten, DNA-ak mutazioak sorrarazteko. 1958an Nobel saria irabazi zuten haien ikerketagatik. -
DNA informazio genetikoaren eramailea
1944an Oswald Averyk eta 2 kolaboratzailek, Griffithen esperimentua errepikatu zuten ondorioztatuz DNA eta ez proteinak, material genetiko dela. -
Averyren esperimentua
Averyren esperimentuari dagokionez, 3 esperimentu bereizi zituzten; batean S motako bakterio hildakoei RNA suntsitzen duen entzima gehitu, bestean bakterio haiei proteina suntsitzen duen entzima gehitu eta azkenik DNA suntsitzen duena. Hirurei gehitu zioten R motako bakterioak eta ikusi zuten DNA suntsitzen duen entzimen esperimentuan R motako bakterioak S bihurtzen zirela, hau da, hilda zeuden S bakterioen estratuen artean DNA zeukatenak soilik zirela gai eraldaketa hori eragiteko. -
Chargaffen eredua
Erwin Chargaffek base nitrogenadunen baliokidetasuna ikertu zuen; base purikoen eta pirimidinikoen kopuru bera dago. Era berean, adeninaren proportzioa timinaren proportzioaren berdina da, eta zitosinarena, guaninaren berdina. Lege hau ez zen argitaratu 1849ra arte. -
Linus Pauling
Linus Pauling proposatu zuen geneek entzimez gain proteinak ere kontrolatzen zituela. Hortaz, hipotesi berri bat ondorioztatu zuen DNAri buruz: gene batek proteina bat kodetzen duela. -
Hersey eta Chase esperimentuak
Sufre erradioaktiboa zeukaten bakterioak, ugaldu zuten haietan T2 fakteriofagoa; emaitza izan zen birusen kapside proteinikoa soilik erradioaktiboa zela (markatzea kapsidean soilik irauten zuen). Beste fagoaren DNA fosforo erradioaktiboz markatuta, ikusi zuten birusaren DNA erradioaktiboki markatzen zela. Hau ondorioztatzen zuen DNA heredagarria zela eta proteinak berriz, ez. -
Alfred Hershey eta Martha Chase
1952an, Alfred Hersheyk eta Martha Chasek esperimentu batzuk egin zituzten DNA material genetikoaren (eta ez proteinen) oinarria den egiaztatzeko, Hershey eta Chaseren esperimentuan. -
51. argazkia
- argazkia DNAren irudi bati emandako izena da. Rosalind franklin lortu zuen 1952an X izpien difrakzioaren bidez, eta DNAren egitura identifikatzeko funtsezko ebidentzia izan zen.
-
Rosalind Franklin
1953an James Watson eta Francis Crickek DNAren bigarren mailako egitura zehaztu zuten Rosalind Franklin zientzialariak lorturiko emaitzaz baliatuz. Izan ere, Rosalind Franklinek X izpien difrakzioa DNA zuntzen gainean ikertu zuen Maurice Wilkinsekin batera. Orobat, guztiek DNAren inguruko datuak ekarri zituzten. -
Meselson eta Stahlen esperimentua
DNAren bikoizketari buruzko hipotesietatik zuzena zein zen argitzeko, 1957an Mathew Meselson eta Franklin Stahl Escherichia coli kultibatu zuten eta N15 eta N13 isotopoak erabiliz frogatu zuen hipotesi erdi kontserbatiboa egiazkoa zela. -
DNAren bikoizketaren inguruko hipotesiak
Kontserbatiboa. DNA molekula guztiz berri bat osatu eta jatorrizkoa mantendu.
Sakabanatua. Jatorrizko DNA molekula zatitu: zatiak 2koiztu, lotu zati berriekin eta 2 DNA molekula eratu. Bakoitzak jatorrizko molekularen eta zati berriak izan.
Erdi kontserbatiboa. Watson eta Crickek proposatutakoa. Jatorrizko kateak banatu→ bakoitza kate berri bat eratzeko molde gisa. Molekulakume bakoitzak: kate berria eta jatorrizko bana. -
Watson eta Crick-en Nobel saria
Rosalind Franklinek hil eta gero, DNAren egituran lan egin zuten beste hiru zientzialariak (Watson, Crick eta Wilkins) medikuntzaren Nobel saria irabazi zuten. Gaur egun oraindik daude eztabadaiak nori dagokion sari hau eta meritua orokorrean.
