Ordenagailu historia

Makina Diferentziala eta Analitikoa

Oct 1, 1822

Babbagen makina diferentzialaren funtzionamendua limitatua zen, baina gizakiaren laguntzarik gabe (ezta, manibelak biratu ahal izateko) matematikako tablak gorde eta imprimitu ahal zituen. Makina eraikitzea oso gareztia zenez, prototipo batean geratu zen.
Makina Analitikoa historian zehar egondako prototipo garrantzitsuenetako bat izan zen, taula logaritmikoak eta polinomioen funtzioak ez bakarrik kalkulatu ahal izateko sortu egin zuen. Joseph Marie Jacquarden diseinuan oinarritzen da.

Charles Babbage eta Ada Lovelance

1837

Charles:(Teignmouth, 1792 - Londres, 1871)Ada: (Britania Handia, 1815eko abenduaren 10a – Marylebone, Britania Handia, 1852ko azaroaren 27a)
Charles Babbage ordenagailuaren aita dela esan daiteke, matematikari aurreratu bat zen bere garaientzako . Makina diferentzialaren planoak hasi zen egiten, gobernu ingelesari eskatu zion dirua bereproiektua egin ahal izateko, eta Ada Lovenlace ezagutu zuen, horrela Adak lehen emakume programatzaile bihurtuko zen Charlesekin "Maquina analitico"-a sortzean..

Grace Hopper

1906

1906 jaio,hasi zen makina esperimentalaren priektuan parte hartzen Harvard I izenarekin,lagundu zuen progamatzen eta manual bat idatzi zuen makina baten printzipio fundamentaleei buruz.UNIVAC proiektuan parte hartu zuen bere idea izan zen pentsatzea makina re ingelez progamatu ahal bazekien orduan eta jende gehiago interesatzen hasiko ziren makina buruz,1952 garatu zuen historian zehar lehen konpiladorea1957 egin zuen lehen konpiladore bat itzultzen zuela aginduak programazio hizkuntza batera

Makina Enigma

1920

Alexander Koch asmatu zuen, geroago Arthur Scherbius patentea lortu eta hainbat aurrerapen egin zituen. 1920.urtean erabiltzen hasi zen, baina, 19 urte geroago, bigarren mundu gerran nagusiki erabili zen (Naziek guda galtzeko arrazoi nagusietako bat zela esaten da). Bere funtzionamendua elektriko-mekanikoa da, teklatuaren bidez hizkiak sartu eta makinaren barruko mekanismoekin hizkien ordezkapenak egiten ziren. Beraz, ordezkatze metodoa erabiltzen zuela esan ahal da (fluxuzko zifratzea).

Arthur Scherbius

1920

1878ko urriaren 30an jaio zen Alemanian eta 1929ko maiatzaren 13an hil egin zen. Ingeniari elektriko bat izan zen, Alexander Kochen enigma makinaren ideia patentatu zuena eta haren garapenarekin jarraitu zuena. Scherbiusek kriptografiaren garrantzia erakutsi zuen arlo militar eta adimen zibilean.

Alan Turing

1921

(Ingalaterra, 1912ko ekainaren 23a –1954ko ekainaren 7a)
Matematikari, kriptografo eta filosofo bat zen. Informatika aro modernoaren guraso bezala hartzen da, proportzionatu zuelako kontzeptu algoritmikoak bere makinaren bidez (Turing makina).
2.mundu gudan, alemanak, Arthur Scherbius-en asmatu zuen enigama makinarekin mezu zifratuak bidaltzen zituzten, Alan estrategia hori suntzitzeko ,"colossos" asmatu egin zuen. Bere asmakizunaren laguntzaz guda hau 2 edo 4 urte txikutu egin zuen

Transistoreak (1.partea)

1934

Julius Edgar Lilienfeld 1925-an ardaratsu zuen patente bat bera esan zuen bezala metodo eta aparatu bat elektrizitate korrenteak kontrolatzeko,ezin zuen bere ideia garatu semikonduktore kalitate handiko materiala ez zegoelako libre.1934,Oskar Heil sortu zuen antzeko dispositibo bat,4 urte geroago Robert Pohl eta Rudolf Hilsch bromuro kristalekin lan egiten zuten,3 elektrodo erabilita 1Hz heltzera lortu zuten.William Shockley konturatu zen posible dela amplifikadoreak base semikondure batekin

Jonh Williams Mauchly,Jonh Presper Eckert

1936

Jonh Williams(Abuztuaren 30an 1907- Urtarrilaren 8an 1980) Fisiko amerikar bat izan zen ENIAC-rekin lehen progama eta lehen ordenagailu digitala helburu orokorrarekin, Estatu Batuetako lehen ordenagailu komertziala izan zen. Jonh Presper ( Apirilaren 9an 1919- Ekainaren 3an 1995) Txikitatik oso ona zen matematika arloan eta asmakizun pentsamoldea zukan elektronika klaseak eman zuen, hor Jonh Williams ezagutu zuen eta oso lagunak egin ziren,zuten eta ENIAC proiektua hasi ziren sortzen 1943.urtean

Colossus (1939)

1939

2,mundu guerran, alemanak enigma makinarekin irabazten hasi ziren, mesu zifratuen bidez. Estrategia honen kontra egiteko Alan Turin matematikaria colossus makina egin zuen. baina Tommy Flowers-en diseinuan oinarritu egin zen.
Makina konplexu hau ahal du zuen tropen alemaniarren mugimenduak lehenik jakinarazten, suministroen egoeraz, etb.
Colossus asko berotzen zen, arazoak ekiditzeko pertsona bat manibela biratu egin behar zuen, esaten da makina hau 2 edo 4 urte guda txikitu egin zuela.

IAS

1942

Izan zen lehen ordenagailu digitala, sortu egin zen “Institute for Advanced Study’s”. John Von Neuman egin zuen, makina 1942tik 1951ra bera zuzentzen zuen sorkuntza, ofizialki hasi zen funztionatzen 1952ko Ekainaren 10an.
Makina binario bat zen 40 hitza bakoitza bit batekin. Ahal zuen gorde 2 intrukzio hitz bakoitza 20 bitekin. Von Neunman demostratu zuen posiblea dela konbinazio intrukzioekin eta datuekin memoria bat kapaza zela blukeak impartitzeko

ENIAC makina

1943

Amerikako Estatu Bautuetako, Armadako balistika laborategian erabilitako konputagailua zen, eragiketa taulak kalkulatzeko asmoarekin sortu bait zelako. Makina arazoak eman zituen, eta hiru urtez, konpontzen egon ziren. Bigarren mundu gudan finantzatu eta erabili zuten arte.

Transistoreak (2.partea)

1943

Fisikoak John Bardeen eta Walter Houser Brattain konturatu ziren 2 kontaktu aurrez osatuta germaniozko kristal elkartzerakoan señal bat sortu egin zen,potentzia handikoa zen ateratzekoa sarbidea baino. Lilienfeld egin zuen patenteak ikusi eta gero konturaru ziren transistore ideia garatzeko ez ziren beraiek lehengioak izan horregatik Bardeen, Brattain eta Shockley lehenego transistor puntu kontaktua asmatu zuten.

EDVAC

1944

EDVAC makina binario bat zen eta berriz ENIAC hartzen zuen oinarria bezala dezimalak ziren.EDVAC-rn diseinua ENIAC-en baino lehenago egin zen.
Makina sortu egin zen zatiketa progamazio batekin, eransketa batekin eta biderketa automatiko batekin.Sortzaileak Jonh P. Ecklet eta Jonh W. Maunchly hasi ziren egiten baina gero Jonh Von Neunman elkartu zen. Entreagtu zuten miliatrreri 1946an, baina operatzen hasi zen 1960.urtean eta 20 ordu egunez lan egin zuten, 1961 orderzkatu zuten BRLESC jartzen.

UNIVAC

1951

UNIAC esan nahi du:"Universal Automatic Computer"diseinatuta egon zen 40-50 hamarkadetan,Remington enpresa izan zen diseinu horren burua, UNIVAC Estatu Batuetan egin zen lehen ordenagailu komertzial bezala kontsideratuta dago.Jonh P. Eckert eta Jonh W. Mauchly sortu zuten.Ordenagailu honen ekintza batzuk ,Estatu Batuko zensua egin zen eta aurreikusi zuen zein irabaziko zuen elekzioak eta asmatu egin zuen, horrela makina azkarra eta zehatz bat zela demostartu zen,asmakizun honetan erabili zuten

Jonh Von Neuman

1952

(Abenduaren 28an 1903-Otsailaren 8an 1957) Jonh ENIAC proiektuan parte hartu zuen konexio berria, egiteko, beranduago proposatu zuen hardwarra eta softwarra banatzea baina ez zuen inork kasu egiten ondoren EDVAC asmatu zuen. Neuman izan zen hain garrantzitsua makina digitaken garapenean,makina hoiek neuman prozesadoreak bezala ezagutzen dira.

Xerox PARC

1970

1970 sortu egin zen Palo Alton,Californian, sede hau egin . Hortik izan zen oso famatua aportazio asko egin zuelako software eta hardware inbestigazioetan.
Xerox PARC izan zen hain garrantsitzua sortu egun zuelako Ethernet, imprimakiak láser bidez, konputadore pertsonala,progamazio objetuak oinartitzat hartuz,...etb. Bill gates eta Steve Jobs Xerox-ekin lan egun zuten.
Gaur egun Xerox lan egiten du enpresa batzuekin, komertzioekin eta gobernuarekin.

Intel 4004 - lehenengo prosezadorea

1971

Intel 4004 mundu mailako lehen prozesadorea izan zen. 16 CERDIP pin paketeetan saltzen hasi ziren.

Lehen apple ordenagailua

1976

Apple kompaniak merkaturatutako lehen ordenagailu pertsonal bat zen. Lehenbiziko ordenagailu pertsonaletako bat izan zen, baita mikroprozesadorea, teklatua eta pantaila batera erabili zituen ordenagailu pertsonala ere. Steve Wozniak ingeniariak diseinatu eta eskuz muntatu zuen, jatorriz bere erabilera pertsonalerako.