Lehen Mundu Gerra

Lurralde gatazkak

1870

Frantziak Alemaniako Bigarren Reichari Alsazia eta Lorena
eremuak erreibindikatzen zizkion. Eremu hauek
galdu zituen Frantziaren eta Prusiaren arteko gerran

Bake Armatua

1880

1880tik 1914ra bitartean armamentuen lehia erraldoia gertatu zen.
Erresuma Batuak izan ezik, Europako gainerako potentzia guztiek bikoiztu egin ziren. Armamentuen teknologia asko
hobetu zen.

Alianza Hirukoitzaren sorrera

1882

Aliantzaren akordioa sinatu zuten Alemanian, Austria-Hungariak eta Italia.

Frantziaren eta Errusiaren arteko itun militarra

1893

Hitzartu zuten
gerra deklaratuko zutela Aliantza Hirukoitzeko kideren bat erasoz gero.

Entente Cordiale

1904

Frantziaren eta Erresuma Baturen arteko aliantza

Entente Hiraultzaren sorrera

1907

Aliantza sinatu zuten Frantzia, Errusia eta Erresuma Batua

Balkanetako gerra

1908

Balkanak Otomandar Inperioaren mende zeuden, baina herrialde batzuk (Serbia, Grezia, Errumania eta Bulgaria) turkiaren aurka altxatu ziren eta independentzia lortu zuten.

Bulgariaren eta Serbiaren arteko gerra

1913

Bulgariaren eta Serbiaren arteko gerra gertatu zen eta Serbiak, mugak hedatu zituen, eta Errusiak areagotu egin zuen Balkanengaineko eragina.

Gabonetako tregoa

1914

Gabonetako tregoa
1914ko gabonak

Mugimenduen gerra

1914

Alemaniako Estatu Nagusiak Schlieffen plana bideratu zuen. Alemaniarren erasoaldia Belgikatik. Ezustean harrapatu zituzten frantzesak. Frantzesen kontraerasoa Marneko Guduan: Alemaniaren aurrerabidea geldiarazi zuen

Itsasoko gerrak

1914

Alemaniako ontzidiak Erresuma Batua blokeatu zuten ez produktu amerikarrez, ez bere imperio kolonalieko produztuez hornitzeko. Britaniar Handiko ontzidiak alemaniarra garaitu zuen 1914an. Itsosoko kontrola britainiarra izango zen.

Sarajeviako krisia

Jun 28, 1914

Austriako Frantzisko Fernando artxidukearen heriotza

Lehen Mundu Gerra

Nov 28, 1914

Lubakietako gerra

1915

Mendebaldeko frontean, indarrak orekatu egin ziren Marneko kontraerasoaren ondorioz. Lehiakideek beren lerroak finkatu zituzten lubaki sare konplexu baten bitartez.

Ypresko Gudua

1915

Alemanierrek hasi ziren gas itogarriak
erabiltzen (mostaza-gasa) eta gas maskarak erabiltzen zituzten gasaren kontra
babesteko.

Lusitania britaniar trasatlantikoa

1915

Itsaspeko alemaniarrek Lusitania britaniar trasatlantikoa urperatu zuten. 1915eko maiatzan eta 118 hiritar estatubatuar hil ziren. Estatu Batuek gerran sartzeko mehatxua egin zuten.

Somme gudua

1916

aliatuen kontraerasoa Somme ibaian. Britainarrek lehenengo aldiz tankeak erabili zituzten.

Jutlandiako gudua

1916

Gerrako itsasoko gatazkarik handiena. Itsaso baltikoan. Britainia Handia eta Alemania borrokatu ziren.

Verdun gudua

1916

alemanierrek bideratu zituzten erasoak baina frantsesek (Petain jeneralaren gidaritzapean) erresistentzia oso gogorra erakutsi zieten eta frontea mantendu zuten (milioi erditik gora hildako

1917ko krisia

1917

Borrokalarien nekea eta egoera militarra oso
orekatuta. Gerraren bukaera urrun ikusten zen.

Hindenburg lerroa

1917

Alemaniar Estatu Nagusiak Hindenburg Lerroa eraikitzea agindu zuen hobeto defendatzeko. Hara erretiratu ziren 1917ko otsailean.

Estatu Batuak gerran sartu

1917

Estatu Batuak 1917ko apirilean sartu zen gerran, aliatuen aldean.

Azken erasoaldiak

1918

1918ko uztailaren eta abuztuaren artean, aliatuen kontraeraso bat egin zuten. Indar estatubatuarren laguntzarekin fronte alemaniarra apurtzea lortu zuten.

Bake itunak eta Nazioen Liga

1918

1918an AEBetako Wilson presidenteak aurkeztu zituen Estatu Batuetako Kongresuaren aurrean Hamalau Puntuak, bake zuzena eta iraunkorra eraikitzeko, nazioen arteko
berdintasunean eta errespetuan oinarritua.

Brest-Litovskeko Ituna

Mar 3, 1918

Errusiak izenpetu zuen Alemaniarekin, Sobietar Iraultza izan ondoren. Errusiak galdu zituen Finlandia,Estonia, Letonia, Lituania eta Polonia. Parisko Itunak sinatu ondoren lurralde horiek independentzia lortu zuten.

Versallesko Ituna Alemaniarekin.

1919

Alemaniarekin izenpetu zen: Alemaniak Frantziari eman zizkion Alsazia eta Lorrena, eta Poloniari eman irteera bat eman zion Itsaso Baltikora Danzig hiriaren ondoan.

Saint-Germaineko Ituna

1919

Austriarekin izenpetu zen. Gaurko mugetara murriztua geratu zen haren lurraldea.

Neuillyko Ituna

Nov 27, 1919

Bulgariak Trazia eman zion Greziari eta Mediterraneoen irteerarik gabe geratu zen.

Trianongo Ituna

Jun 4, 1920

Hungariak bere lurralderen heren bat
galdu zuen, eta itsasorako irteerarik gabe geratu zen.

Parisko Itunak

Jun 28, 1920

Parisen eta Parisko inguruetan elkartu ziren Lehen Mundu Gerraren irabazleak munduaren ordena berria antolatzeko bake itun batzuk eginez.

Sèvresko Ituna

Aug 10, 1920

Egeoko irla gehienak galdu zituen eta Ekialde Hirbilean zeuzkan jabetzak Nazioen Ligan agintepean geratu ziren.