ANTZINAROA

Axlorreko harria

43,000 BCE

Axlorreko harriak 45 000 urte inguru ditu. Gainazal lau batean, kolpe txikiak emanez, gurutzatzen diren bi marra grabatu zituzten.

Altxerreko pinturak

37,000 BCE

Altxerri haitzuloan (Aia), ehunetik gora animalia daude irudikatuta, bisonteak gehienbat, baina baita elur‑oreinak, ahuntzak, azeriak, arrainak, zaldiak, uroak eta oreinak ere. Gainera, bi irudi antropomorfo ageri dira, eta hori ez da ohikoa Euskadiko labar‑artean. Grabatuek pinturek baino hobeto iraun dute, haitzuloan hezetasun handia baitago. Berriki egindako ikerketen arabera, pintura batzuek 39 000 urte izango zituzten (Europako zaharrenak).

Santimamiñe eta Ekaingo pinturak

Period: 14,000 BCE to 12,000 BCE

Santimamiñe haitzuloa 1916. urtean aurkitu zuten. Euskadin induskatutako Historiaurreko lehen haitzuloetako bat izan zen. Haitzuloan irudikatutako animalia gehienak ikatzez eginak daudenez, beltza da kolore nagusia. Animalia gutxi batzuk horman ebakita daude. Ekain haitzuloan (Deba), duela 14 000 urte inguruko pinturak daude, eta nabarmentzekoa da animalia-mota asko daudela irudikatuta, zaldiak batez ere. Kolore erabilienak gorria eta beltza dira.

Euskal herriko lehen herrixkak

5500 BCE

Badakigu garai hartan zer tribu zeuden gaur egungo Euskal Autonomia Erkidegoko lurraldean, baina ez dugu garai hartako ebidentzia arkeologiko handirik. Erromatarren aurreko herrixka ikertuenak Araban daude. Une gorena K.a. 400etik 200era bitartean izan zuten, eta zeltiberiarren eragin handia izan zuten.

sumer

3500 BCE

-nekazarien kultur garrantzitsua

idazkera mesopotamia

3300 BCE

-idazkera kuineformea
-buztinezko oholtxo gainean
-puntzoi batekin
-silabak

jeroglifikoak

3150 BCE

egipton jeroglifikoak idazten hasi dira.

akad

2335 BCE

ur-eko eresuma

2110 BCE

-200.000 biztanle

babilonia

1800 BCE

-lurralde osoa konkistatu
-imperio sortu

asiriar

1300 BCE

-mediterraneotik persiar golkora arteko lurrak
-ninive hiriburua