antzinako grezia

By telmo.abajass
  • Period: 3000 BCE to 1150 BCE

    Aro minoikoa eta mizenastarra

    k.a VIII mendean idazkera agertu zen. Polisak baino lehen harresidun hiri txikiak zeuden eta Inguruko lurraldeekin merkataritzan aritzen ziren.
  • 1875 BCE

    Lineal A idazkeraren agerpena

    Lineal A idazkeraren agerpena
    Aurkitu den lineal A inskripzio zaharrena Erdi Minoiko garaikoa da eta Knossus jauregian aurkitu zuten.Garai hauetan beste idazkera mota batekin bizi zen: Kretako hieroglifikoa. Erdi Minoikoan ,Kretako hieroglifikoa erabiltzeari utzi zion eta A lineala idazkera bakarra bihurtu zen Minoiko berantiar garaira arte.
  • 1450 BCE

    Lineal B idazkeraren agerpena

    Lineal B idazkeraren agerpena
    B lineala Mizenasko grekera idazteko erabiltzen den idazkera da. K.a. 1450etik 1200era bitartean.B lineala zeinu silabikoz osatuta dago. zeinu bakoitzak silaba bat adierazten du, zeinu ideografiko ugarirekin.1900ean, Arthur Evansek Knossosen (Kreta) aurkitu zituen lehen aztarnak.
  • Period: 1150 BCE to 800 BCE

    Aro iluna

    Idatzizko testuak desagertu ziren, hiri asko utzi zuten eta itsasoren bidez merkataritza desagertu.
  • 800 BCE

    Alfabetoaren agerpena

    Alfabetoaren agerpena
    Gaur egun, 6.000 hizkuntza inguru dago munduan eta 19 idazkera sistema. Idazketak markatzen du Historiaurrea eta Historiaren arteko muga. Historialariek diotenez, duela 300.000 edo 200.000 urte inguru, Homo erectusak hitz egiten zuen eta lehen saiakera grafikoak duela 30.000 urte hasi ziren labar-artearekin.
  • Period: 800 BCE to 490 BCE

    Aro arkaikoa

    polisak sortu eta horren ondorioz abertsaletasuna sortu. Lurra ez zenez emankorra biztanle asko itsasoaren bidez beste lurretara joaten ziren kolonizazioa sortuz. Herri berriekin merkataritza eta kultura trukeak egiten zituzten.
  • 750 BCE

    kolonien 1. hedapena

    kolonien 1. hedapena
    Grezarrak mendebalderantz hedatu ziren. Jonikoko itsasoan kostaldean eta uhartean, sizilian, Italia eta Frantziako hegoaldea, Libia eta Iberiar penintsulako ipar-ekialdea kokatu ziren
  • 650 BCE

    Kolonien 2 hedapena

    Kolonien 2 hedapena
    Ekialderantz hedatu ziren. Koloniak fundatu zituzten itsaso beltzaren kostaldean. Kolonizazioen ondorioz Grezia beste herriekin harremandu zen.
  • 490 BCE

    I mediar gerra

    I mediar gerra
    Greziar soldaduek hoplita zeritzenek persiarrak azpiratu zituzten maratongo guduan.
  • Period: 490 BCE to 334 BCE

    Aro klasikoa

    Polisak garatzen hasi ziren eta gerrak egon ziren guztiak handienak izan nahi zutelako. Honen ondorioz, polisen arteko aliantzak sortu eta gerrak itsasotik zein leorretik ziren.
  • 480 BCE

    II. mediar gerra

    II. mediar gerra
    Grezia inbaditu zuen iparraldetik eta espartarrek termopiletan aurre egin zioten, Atenas sakeatu zuten. Xerxek porrota izan zuen salaminako eta plateako guduetan. Mediar gerra Grezia irabazi zuen.
  • 431 BCE

    peloponesko gerra

    peloponesko gerra
    Delosko liga sortu zen, liga hura polisen batasuna zen. Helburua zen polis bakoitza diru asko lortzea persiarren erasoetatik babestuko zituen gerrako ontzidia mantentzeko.
    Atenas loraldi politikoa zen eta ekonomikoki eta kulturalki beste polisak arriskuan jarri zituen. Horren ondorioz greziar polisak bitan banatu ziren: Esparta eta Atenas eta pelosponeko gerra sorut zuten. Gerra horren ondorioz Grezia asko ahuldu zen.
  • 395 BCE

    Korintoko gerra

    Korintoko gerra
    Korintoko gerra, Esparta eta lau estatu handiz artean (Tebas, Atenas, Korinto eta Argos) gerra izan zen.Gerra bi frontetan gertatu zen: lehenik Korintoko istmoan eta Grezia erdialdean, eta gero Egeoan. Lehorrean, espartanoak Nemeako eta Koroneako hopliten guduetan nagusitu ziren. baina ezin izan zituzten garaipen horien abantaila estrategikoak lortu, beraz, gerra geldialdi-egoeran sartu zen.
  • 338 BCE

    Filipo II.aren heriotza

    Filipo II.aren heriotza
    Mazedonia greziako iparraldeko erresuma menditsua zen. Greziako polisak asko ahuldu ziren . Filipo II.a bere armada ahaltsua osatu zuen, Greziako polis guztiak menderatu zituen Esparta izan ezik. Filipo II.a hil zuten persiar inperioa konkistatzera zihoala.
  • 334 BCE

    Alexandro handiaren heriotza

    Alexandro handiaren heriotza
    Filiporen semea Alexandro handia zen. Armada bikain bat osatu zuen eta persia inperioa konkistatzera jon zen. Alexandro Indo ibaira irtsi zen inperio handi bat osatzen. Inperio horren barruan Persia,Siria,Mesopotamia eta Egipto hartzen zuen. Azkenean Arabiarrek hil zuten.
  • Period: 334 BCE to 30 BCE

    Aro helenistikoa

    Gerren ostean Polisak ahultzen joan ziren eta Mazedoniar erresumak dena konkistatu zuen. Alexandro Handia garatu zuen Egipto eta Asiarantz eta bere hilketaren ondorioz inperioa erresumetan banatu zen.