aintzinako grezia

ARO MINOIKO ETA MIZENASTARRA

Period: 3000 BCE to 1150 BCE

Eladen lehen idazkera
polisen hiritxo harresitua merkataritza inguruko lurranldean

Lineal A idazkeraren agerpena

1450 BCE

A lineala Kretako zibilizazio minoikoan erabiltzen zen idazkera mota bat da. K.a. XIX. mendetik k.a. XV. mendera arte erabiltzen zen, haien hizkuntzan idazteko. Hala ere, idazkera hau oso toki gutxitan argitu ahal izan dute.

Lineal B idazkeraren agerpena

1200 BCE

B lineala Mizenasko grekera idazteko erabiltzen den idazketa-sistema da, nahiz eta nagusiki administrazio-helburuetarako erabiltzen zen, K.a. 1450etik 1200era bitartean. C. Greziako hizkuntza idazteko alfabetoa erabiltzearen aurretik hainbat mende izan zen. B lineala zeinu silabikoz osatuta dago, hau da, zeinu bakoitzak silaba bat adierazten du, zeinu ideografiko ugarirekin. 1900ean, Arthur Evansek aurkitu zituen lehen aztarnak Knossosen (Kreta).

ARO ILUNA

Period: 1150 BCE to 800 BCE

Idatzizko testuak desagertu
itsaso bidezko merkataritza desagertu
Hiriak desagertzen dira

Greziako alfabetoa

800 BCE

greziako alfabetoan 24 hitz daude
XI mendean hedatu zen

koloniaren 1 hedapena

800 BCE

Greziako lehen kolonizazioa emigrazio populazio batek egin zuen Grezian XI.mendearen erdialdetik IX.mendearen amaierara arte gertatu ziren lekualdatze eta berreraikitzeen artean A.C

ARO ARKAIKOA

Period: 800 BCE to 490 BCE

Polisak sortu egiten dira eta horrekin abertsaletasuna
lurrak menditsuak dira, biztanle gehiegi zeuden eta ondorioz lur berriak kolonizatu zituzten itsasotik koloniak jatorrizko polisekin lotura.
Merkataritzak garrantzia hartu zuen berriro

Koloniaren 2 hedapena

675 BCE

Bigarren greziar kolonizazioa. K.a. VIII. mendearen hasieran, Greziako Poleisek zailtasun uneak bizi izan zituen. Horrela, aristokraziaren eskuetan kontzentratzea eta biztanleriaren gehikuntzak eragindako labore-lurrik ezak (Stenojoría izenekoak), beste lurralde edo Apoikietan baserri berriak bilatzera behartu zuten

1. mendiar gerra

492 BCE

Gerra ertainak Greziako hainbat hiri-estaturen eta Akemenidar Inperioaren arteko gatazkak izan ziren, K.a. 499 eta K.a. 448an amaitua. Edonola ere, Erdi Gerrak izenak Grezia kontinentalaren bi inbasioei egiten die erreferentzia (K.a. 490 eta K.a. 480-479). Bi kasuetan, greziar aliatuek arrakastaz aurre egin zioten etsaiari. Hala ere, greko guztiak ez ziren bat egin persiarren aurka; izan ere, persiarren armada erraldoiak hurbildu ahala, neutral bihurtzen ziren edo haien alde egin zuten

ARO KLASIKOA

Period: 490 BCE to 334 BCE

polisak handitzen dira handiak lehia izateko haien arteko gerra asko zeuden. polisek arteko aliantza sortu ziren gatazka guztien atzean Atenas eta Esporta. Gerra lehorretik zein itsasontik ematen zen

bigarren mediar gerra

480 BCE

Bigarren Medikuntza Gerra Antzinako Greziako persiar inbasioan izan zen, bi urte iraun zuena Medikuntzako Gerrak iraun zuen bitartean. Inbasio honen bitartez, Xerxes I.a errege akemenidarrak Grezia osoa konkistatzeko asmoa zuen. Inbasioa erantzun zuzena izan zen, berandu bada ere, lehen gerra medikoan,porrotaren aurrean, zehazki, Marathongo guduan. Gudu hark Dario I.ak Grezia menderatzeko egin zuen saiakera amaitu zuen. Errege hau hil ondoren, bere seme planifikatu armada erraldoi bat

Peloponesko gerra

431 BCE

Peloponeso Gerra K.a. 431tik K.a. 404ra art iraun zuen Atenas eta Spartaren arteko guda izan zen. Hiri hauek izan ziren mediar gudetan aurrea hartu zuten hiriak eta eredu politiko eta gizarte-eredu kontrajarriak lortzen

korintoko gerra

395 BCE

Korintoko Gerra edo Korintoko Gerra Antzinako Greziako gatazka bat izan zen bere artean gertatu zena zeinetan parte hartu zuten, alde batetik, Esparta eta, bestetik, lau estatu handiz osatutako koalizio sinedrion izenez ezagutzen zena. Korintokoa. Akemenidar Inperioa itzalean geratu zen, aktiboki parte hartu gabe, baina urrea diruz lagunduz lehenik Korintoko aliantzari eta, geroago, Atenasko inperioa berreraikitzeko arriskua ikusi zuenean, Espartak zuzendutako Peloponesoko ligari.

Filipo II heriotza

336 BCE

K.a. 336. urtean, Filipe II.aren hilketa gertatzen da Mazedoniako erreinua bere historiako unerik onenean dagoenean: bere erregea bere karrera militar eta politikoaren gailurrean dago, bere garaipenaren ostean Grezia osoa menderatu ostean. Keroneako gudua (K.a. 338); eta bere etsairik handiena, Persiar Inperioa, barne krisi larrian zegoen Artaxerxes III.aren inguruko ondorengotza krisiaren ondorioz.

ARO HELENISKOA

Period: 334 BCE to 30 BCE

Gerren ostean polisak ahuldu. Mazedoniar erresuma indartsu denak eta denak konkistatu Eladeko polis guztia
Alexander Handia Egipto eta Asiako eremu batzuk konkistatu zituen

Alexandro Handiaren heriotza

323 BCE

323ko ekainaren 13an K.a. Alexandro Handia 33 urte zituela hil zen