-
3000 BCE
EGIPTOKO TEOKRAZIA AINTZINAROAN
Aintzinaroan leku ugarietan zen teokrazia, Egipton adibidez. Faraoia zen Egiptoko egitura politikoaren oinarria, eta honek botere absolutua zuen, dena haren ardurapean eta haren mendean baitzegoen. Faraoiak, erresuma batasuna zihurtatzen zuen, armadako buruzagi nagusia zen, epaile gorena, eta guztiaren jabe zen. -
700 BCE
ESPARTAKO OLIGARKIA AINTZINAROAN
Maila ekonomiko altuko gutxi batzuen eskuetan boterea zegoen Espartan. Ekonomian, oligarkia bat gailentzen zen beste guztien artetik. Bi errege zituzten espartarrek, baina eginkizun militar eta erlijiozkoetara mugatzen ziren gehienetan. Zaharren Kontseiluaren esku zegoen aginte politikoa. -
509 BCE
ERROMAKO ERREPUBLIKA AINTZINAROAN
Erroman, hasiera batean, Tarkino erregeak tirania ezarri nahi zuelako, K.a. 509. urtean herritarrek kargutik bota egin zuten eta errepublika ezarri zen. Magistratu edo senatari izendatua izateko, aberastasun propioa eduki behar zenez, Erromako Errepublika oligarkia dela esaten da eta ez demokrazia. Erromako agintari gorenak bi kontsul izaten ziren; urtero aldatzen zen bietako bat. -
500 BCE
ATENASKO DEMOKRAZIA AINTZINAROAN
Demokraziaren sorrera Antzinako Atenasi lotuta dago. Herriko gizonak erabakiak hartzeko biltzen hasi ziren, eta handik gutxira, herritarrak. Garai artan, herritarrak Atenasko populazioaren %10-a zen, beste guztiak, berriz, esklabuak, umeak, metekoak (atzerritarrak), edo emakumeak ziren, eta hauek ez zituzten herritarren eskubide berdinak. -
500 BCE
ERROMAKO DIKTADURA AINTZINAROAN
Lehen, diktadoreak, botere erlijioso zein politikoa zuen, eta askotan, haien agintea, herriaren aldekoa zen. Magistratu goren honek herrikosenatari eta diktadore tituluak jasotzen zituen eta haren agintaldiak gehienez ere sei hilabete irauten zuen; tarte horretan, ohiko prozedura guztiak etenda geratzen ziren, magistratuak beraien eskumenak egikaritu edo gauzatzeaz abstenitzen ziren eta inork ezin zituen diktadorearen aginduak kritikatu, gaitzetsi edo eztabaidatu. -
300 BCE
TXINAKO MORANKIA AINTZINAROAN
Monarkia, agintariak boterea oinordekotzaren bidez jasotzen duen agintari bakarreko aginte modua da. Antzina errege-erreginen botereak ez zuen mugarik, botere absolutua zuten, ez zegoen botere banaketarik eta Jainkoaren aurrean bakarrik ziren beren eginen erantzule. Aintzinaroan, herritarrek ez zuten agintean hartzeko aukerarik. -
ESPAINAKO DIKTADURA/TIRANIA GAUR EGUN
Diktadura asko erabiltzen izan da, adibidez, duela gutxi egon ziren gudetan, baita Espainan ere, francoren garaian. Orain, aginte edo botere hau herria zapaltzeko erabiltzen da. Militarrek, gauzatutako estatu kolpe baten bidez lortzea ohikoena da, baina aukeratua izatea ere posiblea izan da, Hitlerri gertatu zaion bezala. Garai horretan, indarra erabiltzeaz gain, Hitlerrek bozkaketa bidez hauteskundeetan hautatua izan da. -
ESTATU BATUETAKO OLIGARKIA GAUR EGUN
Gaur egun, Estatu batuetan oso garatuta dago, eta askok diote munduan "aurreratuen" dagoen egitura dela. Estatu Batuetaz gain, demokraziarik ez dagoen hainbat herrietan mantentzen da aginte modu hau. 2015-ean, Estatu Batuetako lendakari batek hautagai politikoentzako dohaintzen mugak eraginkortasunez kendu egin zituen, eroskeria politiko mugagabea duen oligarkia bat sortzeko. -
ESPAINAKO DEMOKRAZIA GAUR EGUN
Demokrazia, estatuaren zuzendaritza hiritarren eskuetan dagoen, aginte modua da: honetan berdintasuna, askatasuna eta ordezkaritzan oinarrintzen dira. Gaur egun, giza-eskubideak errespetatzen dira, eta giza banako bakoitza balio berdina izanez, bakoitza agintean parte hartzeko aukera du. Demokrazian, bi aginte modu desberdin daude, monarkia parlamentarioa eta errepublika: Espainian, monarkia parlamentarioa dago, hau da, monarka izan arren, herritarrek badute agintean parte hartzeko aukera. -
FRANTZIAKO ERREPUBLIKA GAUR EGUN
Gaur egun, leku ugarietan aurki dezakegu errepublika, Frantzia eta AEB aldeetan gehien bat. Hau lehendakariaren agintea da, eta aldi baterako izaten da, ez da inoiz bizitza osorako, ez da hereditario. Herriak, Ameriketako Estatu Batuetan adibidez, bere konpromisarioak aukeratzen ditu estatu bakoitzean eta horiek, boto bidez, lehendakaria izendatzen dute. -
ESTATU BATUETAKO MONARKIA PARLAMENTARIOA GAUR EGUN
Monarkia, agintariak boterea oinordekotzaren bidez jasotzen duen agintari bakarreko aginte modua da. Gaur egun oso hedatuta dago, monarkia parlamentarioa, hau da, konstituzio baten bitartez arautzen dira legeak eta agintea parlamentuaren eskuetan dago. Aintzinaroarekin konparatuta askoz demokratikogoa da, eta beraz monarkia parlamentarioa demokraziaren parte da. Monarkia absolutoan aldiz, herriak ez du boterean parte hartzeko aukerarik. -
VATIKANOA TEOKRAZIA GAUR EGUN
Gaur egun, Vatikanoan, Iranen eta Arabia-Saudin dago. Vatikanoan adibidez, Aita Santuak agintzen du, eta herrialde honetan ez dago oinordekotzarik, beraz, kardinalen edo "Elizako printzeen" arteko hautaketa bat egiten da, hurrengo aita santua aukeratzeko.