XIX. MENDEAN ESPAINIAN

  • NAPOLEONEN INBASIOA

    NAPOLEONEN INBASIOA
    Frantzian, iraultza garaia nahasi ondoren, Napoleon Bonaparte jeneralala iritsi zen boterera. Enperadore izendatu zuen bere burua eta inperio handi bat konkistatzen hasi zen. Espainian 1808an inbaditu zuen eta momentu horretan zegoen erregea Karlos IV. eta bere semea Fernando VII.a alde egin behar izan zuten eta Napoleonen anaia Josef I.a izendatu zuen erregea.
  • INDEPENDENTZIA GERRA

    INDEPENDENTZIA GERRA
    1808ko maiatzaren 2an inbasioa horren kontrako herri altxalmendu bat egon zen Madrilen. Gero, Espainia osora zabaldu zen, eta Independentzia Gerra piztu zen. Gerra 1814an amaitu zen, tropa frantsesen porrotarekin.
  • ESPAINAKO LEHEN KONSTITUZIOA

    ESPAINAKO LEHEN KONSTITUZIOA
    Gerra garaian, Fernando VII.a Espainitik joan zenez, gobernuko lanak egiteko Juntak sortu ziren eta, Cadiz hirian bildutak, 1812an Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten.
  • FERNANDO VII.a ( ABSOLUTISMOA )

    FERNANDO VII.a ( ABSOLUTISMOA )
    1814an, Independentzia Gerra amaitu ondoren, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen. Cadizko Konstituzioa indargabe utzi zuen eta berriro absolutismoa hezarri zuen. 1833an, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren (karlistak), eta liberalek Elisabet printzesa proposatu zuten, nahiz eta 3 urte izan.
  • ELISABET II.a (LIBERALISMOA)

    ELISABET II.a (LIBERALISMOA)
    Elisabet IIa. boterera iritsi zen, baina ez zuen gobernatu urtean adinez nagusi egin arte (1840an). Garai hartan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko. Erreinaldian bi alderdi politiko egon ziren: kontserbadoreak eta pogresistak.
  • INDUSTRIALIZAZIOA

    INDUSTRIALIZAZIOA
    Meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren Espainiako ekonomiako jarduera nagusiak.
    Meatzaritza: Lanpostu asko sortu zituen, eta baliabideak esportatzeko aukera eman zuen. Urrea, kobre, ikatza.. lortzen zuten batez ere.
    Nekazaritza: Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitsuena izan zen. Hegoaldean latifundioak edo lur ustiategi handiak zeuden.
    Kantauri itsasoaren inguruan, berriz lur ustiategi zeuden.
    Industria:Bereziki garrantzitsua izan zen Kataluniako ehungintza eta euskadiko siderugia.
  • AMADEO I.TIK ALFONTSO XII.ERA

    AMADEO I.TIK ALFONTSO XII.ERA
    1868an. matxinada bat egon zen Espainian eta Elisabet II.ak Espainiatik alde egin zuen. Hori dela eta, 1871an, Gorteek errege berri bat izendatu zuten: Amadeo I. Italiarra. Errege honek ez zeukan babes handirik eta bi urte pasa ondoren, uko egin behar izan zion tronoari. Momentu horretan 1873an, Gorteek lehen Errepublika aldarrikatu zuten. Honek hamaika hilabete besterik ez zuen iraraundu eta Elisabet II.aren semea bueltatu zenean, erregea izendatu zuten, Alfonso XII.a izenarekin.