Descarga (2)

XIX mendea espainian

By Asly1

  • Independentziaren Gerra

    Independentziaren Gerra
    Frantziako iraultza eta gero Napoleon Bonaparte jenerala iritsi zen poterera.Bere burua izendatu zuen enperadore eta inperio handi bat konkistatzen hasi zen.1808 Espainia inbaditu zuen eta zegoen erregea,Karlos IV eta bere semea Fernando VII joan behar izan zuten. Napoleonek izendatu zuen errege bere anaia Josef I. Madrilen,1808 maiatzaren 2an inbasio horren kontrako herri altxamendua egon zen.Espainia osora zabaldu zen eta Independentzia Gerra hasi zen.1814 amaitu zen tropa frantsesak galtzen.

  • Espainiako Lehen Konstituzioa

    Espainiako Lehen Konstituzioa
    Fernando VII joan zenez gerra garaian, Juntak sortu ziren gobernuko lanak egiteko. Cadizen bilduta 1812an Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten.
    Konstituzio horretan ipintzen zuen:
    -Monarkia izango zutela baina erregeak ez zuela botere absolutoa.
    -Hiru estatuko botereak banatuko zirela: legileak, betearazleak eta judizialak.
    -Beste eskubide eta askatasun batzu ipinitzen zituen: imprimatzeko askatasuna, biltzeko eskubidea, hezkuntza publikoa eta zerga berdintasuna.

  • Fernando VII eta Elisabet II

    Fernando VII eta Elisabet II
    1814an Independentzia Gerra amaitu eta Fernando (absolutismoa) Espainiara itzuli zen.Cadizko konstituzioa indarrik gabe utzi zuen. 1833, hil zenean,absolutistak karlosen alde jarri ziren (karlistak). Liberalak, 3 urteko Elisabet printzesa proposatu zuten. Lehen Karlistaldia hasi zen eta Elisabet II.aren aldekoek irabazi zuten.Elisabet II (liberalismoa) poterera iritsi zen, baina oso gaztea zenez ez zuen gobernatu 1840 arte. Eta Espainia monarkia ezarri zen betirako.

  • Industrializazioa

    Industrializazioa
    Espainiako ekonomiako jarduera nagusiena meatzaritza, nekazaritza eta industria. Meatzaritza:Oso inportantea. Urrea, kobrea, ikatza eta merkurioa lortzen zituen. Nekazaritza:Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitsuena izan zen. Lurra ez zuten ondo banatuta. Hegoaldean latifundioak zeuden. Kantauri itsasoaren inguruan berriz, minifundioak. Industria:Kataluniako ehungintza eta Euskadiko siderurgia ziren garrantzitsuenak. 1840 trena bultzada handia izan zuen.

  • Amadeo I eta Alfontso XII

    Amadeo I eta Alfontso XII
    1868an matxinada bat egon zen Espainian eta Elisabet Espainiatik alde egin zuen. Hori dela eta, 1871an errege berri bat izendatu zuten: Amadeo Ia Italiarra. Bi urte pasa ondoren uko egin zuen. 1873an Gorteek Lehen errepublika sortu zuten, baina bakarrik 11 hilabete iraundu zuen. Elisabeten semea bueltatu zenean erregea izendatu zuten. Alfontso XII izenarekin.