XIX. MENDEA ESPAINIAN

Frantziaren inbasioa

Jan 12, 1808

Napoleón Bonapartek bere burua izendatu zuen Frantziako erregea bezala. Gero Espainia inbaditu zuen, baina ezin zuen bi lekutan egon orduan bere anaia Josef I. izendatu zuen Espainiako erregea.
Josef I.ri deitzen zioten Pepe botella asko gustatzen zitzaiolako edatea.

Independentzia gerra

May 2, 1808

Hilabete batzuk pasa ondoren, inbasio horren kontrako altxamendua egon zen. Orduan independentzia gerra piztu zen. 1814an gerra amaitu zen eta lortu zuten Espainakoak irabaztea.

Espainiako lehen konstituzioa

Mar 19, 1812

Gerra garaian, Fernando VII.a Espainiatik joan zen. Juntak sortu ziren eta Cadiz hirian Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten. Konstituzioan akordatu zuten monarkia izango zela gobernatzeko era baina erregea ez zuela absoluto boterea izango. Oinarrizko eskubide eta askatasun batzuk gehitu zituen.
Frantsesak ez jakiteko lehen konstituzioari la Pepa deitzen zuten.

Fernando VII.a (absolutismoa)

Jul 16, 1814

Independentzia gerra amaitu zenean Fernando VII.a ailegatu zen. Esan zion Espainiako jendea botere absolutoa ezin zuela izan, eta bera esan zuen baietz baina gezurra esan zuen. 1833an hil zenean batzuek Karlosen alde ipini ziren eta besteak Elisabeten alde nahiz eta 3 urte izan. Azkenean Elisabet irabazi zuen.

Elisabet II.na (liberalismoa)

Dec 31, 1833

Elisabet II.na boterera iritsi zen baina ez zuen gobernatu nagusia izan arte(1840). Garai horretan Espainia monarkia parlamentaria bihurtu zen.

Amadeo I.tik Alfonso XII.era

Feb 17, 1868

Matxinada bat egon zen Espainian. Elisabet II.a alde egin zuen Espainiatik. Gero, Amadeo I.a Italiarra zela erregea izendatu zuten. Baina, Espainiarrak ez zuten nahi Italiar batek gobernatzea orduan 2 urte pas ondoren joan zen. Hori pasa eta gero, Elisabet II.ren semea bueltatu zenean Alfonso XII.a erregea izendatu zuten.

Industrializazioa

May 20, 1890

Espainiako ekonomiako jarduera nagusiak meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren. Meatzaritza lanpostu asko sortu zituen. Lurrak ez ziren bat ere ongi banatuta eta nekazariek oso soldata baxua kobratzen zuten. 1840tik aurrera trenaren garraio sarea hobetzeko, bultzada handi bat eman zitzaion.