-
INDEPENDENTZIA GERRA
Frantsesak Espainia konkistatu zuten eta espainolak frantsesak Espainiatik bota nahi zuten eta horren ondorioz Independentzia gerra sortu zen. Espanarrak Independentzia gerra irabazi zuten. 1808. urtean hasi zen eta 1814. urtean amaitu zen. -
ESPAINIAKO LEHEN KONSTITUZIOA
Gerra garaian, Fernando VII.a Espainiatik joan zen, gobernuko lanak egiteko , Juntak sortu ziren eta Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten.
Konstituzio zera idatzi zen:
-Monarkia izango zela gobernatzeko era baina, erregeak ez zuela botere absolutoa.
-Hiru estatuko botereak banatu zituen: legegilea, betearazlea eta judiziala.
-Oinarrizko eskubide eta askatasun batzuk gehitu zituen: imprimatzeko askatasuna, biltzeko eskubidea, heskuntza publikoa eta zerga berdintasuna. -
FERNANDO VII.a (ABSOLUTISMOA)
1814an, Independentzia Gerra amaitu ondoren, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen. Cadizko Konstituzioa indargabe utzi zuen eta berriro absolutismoa ezarri zuen.
1833an, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren (karlistak), eta liberalek Elisabet printzesa proposatu zuten, nahiz eta 3 urte izan.
Lehen Karlistaldia hasi zen eta Elisabet II.aren aldekoek irabazi zuten. -
ELISABET II.a (LIBERALISMOA)
Elisabet II.a boterera iritsi zen, baina ez zuen gobernatu urtean adinez nagusi egin arte (1840an). Garai hartan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko. Erreinaldi honetan, bi alderdi politiko egon ziren: kontserbadoreak eta progresistak. -
AMADEO I.TIK ALFONTSO XII.ERA
1868an, matxinada bat egon zen Espainian eta Elisabet II.ak Espainatik alde egin zuen.
Hori dela eta, 1871n, Gorteek errege berri bat izendatu zuten: Amadeo I.a italiarra.
Errege honek ez zeukan babes handirik eta bi urte pasa ondoren, uko egin behar izan zion tronoari. Momentu horretan, 1873an, Gorteek Lehen Errepublika aldarrikatu zuten. Honek hamaika hilabete besterik ez zuen iraundu eta Elisabet II.aren semea bueltatu zenean erregea izendatu zuten, Alfontso XII.a izenarekin. -
INDUSTRIALIZAZIOA
Meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren Espainiako ekonomiako jarduera nagusiak.
Meatzaritza: Oso garrantzitsua bihurtu zen. Lanpostu asko zeuden, eta baliabideak izateko aukera eman zuen. Urrea, kobrea, ikatza eta merkurio lortzen zuten batez ere.
Nekazaritza:Espainiako jarduera garrantzitsuena izan zen. Lurrak txarto banatuta zeuden eta soldata gutxi zeukaten.
Industria: Kataluniako ehungintza eta Euskadiko siderurgia garrantzitsuak izan ziren. 1840. urtean trena gehiago erabiltzen zen.