Sociedadsigloxix2

XIX Espainian

By markelmercado

  • Frantsese inbasioa.

    Frantsese inbasioa.
    Frantzia, iraultsa garai nahasi ondoren, Napoleon Bonaparte jenerala iritsi zen boterera. Enperadore izendatu zuen bere burua eta inperio handi bat konkistatzen hasi zen.
    Espainia 1080 inbaditu zuen eta momentu horretan zegoen erregea (Karlos IV.) eta harren semea (Fernando VII.a) alde egin behar izan zuten eta Napoleonen anaia Josef I.a izendatu zuen errege.

  • Independentzia gerra.

    Independentzia gerra.
    1808ko maiatzaren 2an inbasio horren kontrako herri altxamendu bat egon zen madrilen. Gero, espainia osora zabaldu zen , eta Independentzia Gerra piztu zen. Gerra 1814 amaitu zen, tropa frantsesen porrotarekin.

  • Espainako lehen kontituzioa.

    Espainako lehen kontituzioa.
    Gerra garaian, Fernando VII.a Espainiatik joan zenez, gobernuko lanak egiteko Juntak sortu ziren eta, Cadiz hirian bildutak, 1812an Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten.Konstituzio horretan zera ezarri zuen :
    Monarkia izango zela gobernatzeko era baina, erregeak zuela botere absolutoa izango.
    Hiru Estatuko botereak banatu zituen: legegilea, betearazlea eta judiziala.
    Oinarrizko eskubide eta askatasun batzuk gehitu zituen: inprimatzeko askatasuna, biltzeko eskubidea, ...

  • Fernando VII.a (ABSOLUTISMOA)

    Fernando VII.a (ABSOLUTISMOA)
    1814an independentzia gerra amaitu ondoren, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen. Cadizko Konstituzioa indargabe utzi zuen eta berriro absolutismoa ezarri zuen. 1833, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren (karlistak), eta liberalek Elisabet printzesa proposatu zuten, nahiz eta 3 urte izan. Lehen Karlistaldia hasi zen eta Elisabet II.aren aldekoek irabazi zuten.

  • Elisabet II.a (Liberalismoa)

    Elisabet II.a (Liberalismoa)
    Elisabet II.a Boterera iritsi zen, baina ez zuen gobernatu urtean adinez nagusi egin arte (1840an). Garai hartan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko.
    Erreinaldi honetan, bi alderdi politiko egon ziren: kontserbadoreak eta progresistak.

  • AMADEO I.TIK ALFONTSO XII.ERA

    AMADEO I.TIK ALFONTSO XII.ERA
    1868an matxinada bat egon zen Espainian eta Elisabet II.ak Espainatik alde egin zuen. Hori dela eta, 1871n, Gorteek errege berri bat izendatu zuten: Amadeo I.a italiarra. Errege honek ez zeukan babes handirik eta bi urte pasa ondoren, uko egin behar izan zion tronoari.
    Momentu horretan, 1873an, Gorteek Lehen Errepublika aldarrikatu zuten. Honek hamaika hilabete besterik ez zuen iraundu eta Elisabet II.aren semea bueltatu zenean, erregea izendatu zuten, Alfontso XII.a izenarekin.

  • Industrializazioa

    Industrializazioa
    Meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren Espainako ekonomiako jarduera nagusiak.
    Meatzaritza:Oso garrantzitsua bihurtu zen. Lanpostu asko sortu zituen, eta baliabideak esportatzeko aukera eman zuen . Urrea, kobrea, ikatza eta merkurio lortzen zuten batez ere.

  • Industrializazioa (2.garen parte)

    Industrializazioa (2.garen parte)
    Nekazaritza: Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitsuena izan zen. Dena den, lurrak ez zeuden batere ongi bantuta eta nekazariek oso soldata baxua kobratzen zuten. Hegoaldean latifundioak edo lur ustiategi handiak zeuden. Kantauri itsasoaren inguruan, berriz, minifundioak edo lur ustiategi txikiak. Hauetan, zerealak, artoa eta patata lortzen ziren ere, mahastiak.

  • Industrializazioa (3.garen parte)

    Industrializazioa (3.garen parte)
    Industria: Bereziki garrantzisuak izan ziren Kataluniako ehungintza eta Euskadiko siderurgia. 1840tik aurrera, bultzada handia eman zitzaion trenari garraio sarea hobetzeko.