-
Makina diferentziala eta makina analitikoa
Makinaren egilea Charles Babbage izan zen, 1837. urtean hasi zen diseinatzen, baina hil zen arte (1871) diseinua hobetzen jarraitu zuen. Logaritmoak eta funtzio trigonometrikoak ebazteko diseinatuta zegoen. Makina ezin izan zen eraiki arazo pertsonal eta ekonomikoen ondorioz, engranajeak gehiegi berotzen zirelako. 100 urte pasa ziren konputagailu antzeko bat sortu zen arte. Hasiera batean gobernu britainarrarentzat izango zen makina, beraz, logikoki, makina ez zen komentzializatu. -
Makina diferentziala eta makina analitikoaren ezaugarriak
Makina analitikoak lurrunerako motor batez funtzionatu behar zuen eta 30m luze eta 10m zabal. Datuetako eta programetako sarrerarako zulatutako txartelak erabiltzea pentsatu zuen. Irteera inprimagailu bategatik, marrazki-ekipamendu bategatik eta kanpai bategatik gertatu behar zen. Makinak txartelak zulatu behar zituen eta geroago irakurri litzatekeenak. 1.000 zenbaki zituen 50 digitu bakoitza biltegiratzeko memoria zeukan. -
Tabulatzeko makina
1890ean, Herman Hollerith-ek zulatutako txartel elektrikoko sistema garatu zuen Boole-ren logikan oinarrituta, hura bere asmaketako makina tabulagailu bati emanez. Hollerith-eko makina erabili zen urte haietan Estatu Batuetan tabulatzeko, erabateko prozesuan zehar gehienez bi urtetan eta erdia. Makinak zituen txartel-irakurgailu bat, kontagailu bat, sailkatzaile bat eta berak sortutako tabuladore bat. 1896an, Hollerith-ek Tabulating Machine Company-a sortzen du, bere makina merkaturatzeko. -
Tabulatzeko makina-Ezaugarriak
Hollerith-ek edukitako galdera gehienak aukera bitarrekin erantzun zitezkeela ikusi zuen: BAI edo, EZ ireki edo itxi. Orduan asmatu zuen zulatutako txartela, 80 zutabez 2 posiziorekin osatutako kartulina, galdera-mota hauei erantzuten zuena. Zulatutako txartel elektrikoko sistema garatu zuen Boole-ren logikan oinarritua. -
Bomba (Alan Turing makina)
Bombe-a Enigma Alemaniako makinak Bigarren Mundu Gerran zehar zifratutako seinaleak deszifratzen laguntzeko erabili zen, kriptologo britainiarrek erabilitako gailu elektromekanikoa zen. (erabilera espezifikoko ordenagailu bat). Itsas Armadak eta Estatu Batuetako Armadak makina espezifikazio funtzional berarekin, baina era desberdinean diseinatutakoak produzitu zituzten.
Ez zen komerzializatu.
(https://es.wikipedia.org/wiki/Bombe) -
Ias machine
IAS Machine-a Princetonen, eraikitako lehen konputagailu digitala izan zen. Bai John von Neumann-ek, bai Princeton-eko Unibertsitateko irakasle batek, bai Institutuko matematika irakaslea, IAS-aren diseinua deskribatzen zuen artikulua editatu zuten. 1942tik 1951ra arte eraiki zen, IAS-a eraginkorra izan zen 1951ko udan egindako operazioan eta osoki 1952eko ekainaren 10ean. Ez zen komertzializatu.
(https://es.wikipedia.org/wiki/IAS_machine) -
IAS machine-ezaugarriak
IAS-makina 40 biteko hitz batekiko ordenagailu bitar bat zen, 20 biteko bi argibide hitz bakoitzean gordez. Memoria 1.024 hitzekoa (5,1 kilobyte) zen. Zenbaki negatiboak ordezkatu zituzten "two-aren osagarrian" -
ENIAC
ENIAC-a proiektua (Electronic Numerical Integrator And Computer) John William Mauchly eta Jhon Presper Eckret estatubatuarrek 1943. urtean sortu zuten Estatu Batuetako armadaren balistika arazoak ebazteko; hala ere ez eraikitzea azpijokoa egiten du 1946ra arte. Oso erlazionatuta egon zen Colossus proiektuarekin, darabilt Alemaniako kodea Bigarren Mundu Gerran zehar deszifratzeko. -
ENIAC-Ezaugarriak
167 m²-ko azaleran kokatzen zen
27 tonako pisua zuen
Bere neurriak 2.4 x 0.9 x 30 metro ziren.
17.468 balbula elektroniko
7.200 kristalezko diodo
1.500 errele
70.000 erresistentzia elektriko
10.000 kondentsadore
5 milioi soldadura
200.000 pultsazio/segunduko zituen barne erloju baten bidez funtzionatzen zuen
Ezkuzko eragiketa burutzeko 6.000 etengailu behar zituen
Programatzaileak konputagailurako eguneratzeak behar zituenean eskuzko instalakuntzak asteak irauten zituen -
EDVAC
Edvac Presper Eckert, John William Mauchly eta John von Neumann sortu zuten 1946-an. Konputagailu hau diseinatu zen kodeak deszifratzeko laborategi militarrarentzat eta 1951. urterarte bertan lanean ibili zen. Sozietatean ez zen komertzializatu ordenagailu hau. Sistema bitarrarekin lan egiten zuen, hau zen ENIAC-ekin zuen diferentzia garrantzitsuena. -
Edvac - Ezaugarriak
EDVACek ia 6.000 balbula termioniko eta 12.000 diodo zituen . 56 kilowatt potentzia kontsumitu zituen . 45,5 m²-ko azalera zuen eta 7850 kg pisatzen ditu. -
UNIVAC
UNIVAC (UNIVersal Automatic Computer) 1951. urtean, lehen ordenagailu komerzializatuta izan zen Estatu Batuetan, J. Presper Eckert eta John William Mauchly diseniatu zuten, ENIAC eraiki zuten berdinek.
UNIVAC-a lehiatu zuen komertzialki saldutako erabilera orokorreko lehen ordenagailua izateagatik, baina pare bat hilabetetan galdu zuen Ferranti Mark 1 britainiarraren aurka. -
Univac - Ezaugarriak
7.250 kg pisatzen zuen ordenagailua zen eta 5000 hodi hutsez osatuta zegoen. Segundo bakoitzeko 1000 kalkulu inguru egin zezakeen. Hamar digituko bi zenbakiren ergiketak egin zitzazkeen, segundo bakoitzeko 100.000 inguru. Barneko erloju batekin funtzionatzen zuen eta 2,25 MHz-ko maiztasuna zuen, merkurio memoriekin lan egiten zuen. -
-
Emakumeen rola odenagailuen sorreran
- urtean Ada Lovelace izan zen lehena deskribatzen karaktere orokorreko programazio-lengoia Babbageren ideiak interpretatuz. Lana bere inizialekin sinatu zuen emakumea izateagatik zentzuratzeko arriskua zegoelako.
- urtean "Women’s Royal Naval Service" Colossus izeneko gailu kalkulatzaile elektronikoak erabili zituzten, Bigarren Mundu Guerran britainarrak alemanen kode sekretua ezagutzeko.
-
Emakumeen rola ordenagailuen sorreran
- 1946. urtean Jean Jennings Bartik, Betty Snyder Holberton, Frances Bilas Spence, Kathleen McNulty Mauchly Antonelli, Marlyn Wescoff Meltzer eta Ruth Lichterman Teitelbaum ENIAC lehen konputagailuko jatorrizko programatzaileak izan ziren.
- 1949. urtean Grace Hopper urte honetan garatzen ari zen BINAC-a konputagailuak eta I UNIVAC-a.
- 1952. urtean Grace Hopper historiako lehen konpilatzailea garatu zuen.
- 1962. urtean Jean E. Sammet FORMAC-a programazio-lengoaia garatu zuen.
