-
43,000 BCE
Axlorreko harria
Axlorreko harriak 45 000 urte inguru ditu. Gainazal lau batean, kolpe txikiak emanez, gurutzatzen diren bi marra grabatu zituzten. -
37,000 BCE
Altxerriko pinturak
Altxerri haitzuloan (Aia), ehunetik gora animalia daude irudikatuta, bisonteak gehienbat, baina baita elur‑oreinak, ahuntzak, azeriak, arrainak, zaldiak, uroak eta oreinak ere.
Gainera, bi irudi antropomorfo ageri dira, eta hori ez da ohikoa Euskadiko labar‑artean.
Grabatuek pinturek baino hobeto iraun dute, haitzuloan hezetasun handia baitago. -
14,000 BCE
Santimamiñe pinturak
santimamiñe kobasuloko pinturak ahurjitu ziren. -
5500 BCE
lehen herrixkak
lehen herrixkak hazui ziren. -
4000 BCE
Mesopotamiaren hasiera
-
Period: 3500 BCE to 2000 BCE
Hiri estatuen sorrera
Hiri estatu ezberdinak sartu ziren -
Period: 3500 BCE to 2000 BCE
Sumer
K.a. 3500. eta 2000. urteen artean, Behe Mesopotamiako Sumer eskualdean, nekazarien kultura garrantzitsu bat garatu zen eta zenbait hiri handi sortu ziren. Hiri haiek estatu independente gisa eratu ziren. -
3300 BCE
Idaskera kuniformea
Mesopotamian sinbolo batzuekin idazten hasi ziren:
sinbolo batzuekin, 2000 zeinu inguru, puntzoi baten bidez... -
3150 BCE
Jeroglifikoak
Egipton idasten hazi ziren jeroglifikoekin. -
3000 BCE
Egiptoren batasuna
K.a. V. milurtekoan, Egiptoko lurralde osoan sakabanatuta bizi ziren .Aurrerago, K.a. 3000. urtean, Egipto Beherea eta Garaia elkartu zituen. -
2335 BCE
Akad erresumaren sorrera
K.a-ren III. miliurtekoaren amaieran sortu zen. Mesopotamiako hiri batzuk hartu zituzten. -
2180 BCE
Eszipion
-
2110 BCE
Ur-eko erresumaren sorrera
Erresuma 200.000 biztanle izan zituen. -
2100 BCE
Nekazariak
Nekazariak sortu zirenetik hona arazo batzuk izaten hasi ziren. -
1932 BCE
Tutankamonen tumbaren aurkikuntza
tutankamonen tumba aurkitu zuten -
1800 BCE
Baniloniren sorrera
Banilonia herriak lurraldo osoa konkistatu zuen , imperio bat sortzen. -
1750 BCE
Hammurabiaren kodea
Hammurabi egiptoko errege bat zen, juztizizako lehen kodea izan zen: ojo por ojo y diente por diente. -
Period: 1600 BCE to 1200 BCE
Mizenastar kultura
-
1300 BCE
Asiriar imperioaren sorrera
Asiriar oso handiagoa zen eta imperio bat sortu zuten. -
Period: 800 BCE to 600 BCE
greziaren konkistak
-
753 BCE
Erromarem sorrera
-
509 BCE
Errepublikaren sorrera
-
500 BCE
demokraziaren sorrera
-
411 BCE
Bitzigodoen iritziera
-
400 BCE
La hoya herrixkaren garapen handiena
Dirudienez, La Hoya herrixka (Guardia, Araba), beroien tribukoena, Euskadiko iparraldetik iritsitako familiek sortu zuten; izan ere, menditik jaitsiko ziren lur emankorren bila.
Herrixka horretan aurkitutako aztarnei esker ondorioztatu da dendak eta biltegiak zeudela, elikagaiak kontserbatzeko zeramika askorekin.
Horrek adierazten digu merkataritza-jarduera oso garrantzitsua izan zela eta trukean oinarritzen zela -
334 BCE
Asia txikiaren konkista
-
334 BCE
Alejandra handiaren konkistak
-
Period: 264 BCE to 241 BCE
Lehen gerra punikoa
-
231 BCE
persiaren konkistak
-
220 BCE
Hanibal
Erromar iberiar penintsulatk habiatuta konkistatzea erabaki zuen -
218 BCE
Erromatar Inperioaren sorrera
-
Period: 218 BCE to 201 BCE
Hispaniaren konkistako Lehen fasea
Hispaniaren konkistako lehen fasea da.
Mediterraneokko tsasertza menderatzea da. -
209 BCE
Kantaro novaren konkista
-
Period: 201 BCE to 154 BCE
Bigarren fasea
Hispaniaren konkistako bigarren fasea da.
Ekialdeko goi lautada eta iberiar sistema konkistatzea da. -
Period: 154 BCE to 133 BCE
Hirugarren fasea
Hispaniaren koskistako lehen fasea da.
Arebakoen bakzeoen luzitaniaren aurka joatea zen. -
133 BCE
Numantziako setioa
-
Period: 29 BCE to 19 BCE
Laugarren fasea
Hispainaren kosnkistako laugarren fasea zen.
kantabriarrak, asturiarrak eta galaikoak konkistatu zituzten. -
19 BCE
Euskal lurraldea erromatarren mendean
Euskal lurraldeak, hasieran, Hispania Ziteriorren barruan sartu zituzten erromatarrek eta, geroago, Tarraconensis probintzian.
Erromatarrek hiriak sortu zituzten kostaldean, eta portuak eraiki; adibidez, Forua Gernikako itsasadarrean eta Oiasso (Irun), Bidasoa ibaiaren azken zatian.
Barrualdean ere hiriak eraiki zituzten, gehienak Arabako probintzian. Esate baterako, Veleia (Iruña Oka) eta Uxama Barca (Gaubeako Osma). -
133
Numantzia
