Alfonso xiii

Espaina XX. eta XXI. mendea

  • Alfontso XIII. a

    Alfontso XIII. a
    AlfontsoXIII izendatu zuten erregea. Espainak galdu zuen Ameriketako azken kolonak eta kirisik politiokoak zeuden.
    Liskar oso bortitza egon ziren langileen eta burgesak artean.
    Toki batzuetan, bereziki Katalunian eta Euskadin, autonomia eskatzeko mugimenduak sortu ziren.
    XIX.medean lortutako Maroko lurretan gerra asko egon ziren eta milaka soldata hiltzen ziren.
    1923.an Primo de Rivera jeneralak boterea sortu zen eta diktadura ere. AlfontsoXII.a Espainatik alde zuen.
  • Bigarren errepublika

    Bigarren errepublika
    1931.an apirilaren 14an, Bigarren errepublika sortu zen konstituzio berri bat onartu zen. Herritar bakoitzak eskubide berdina zeukan eta emakumeei honartu zion botoa ematea. Erreforma batzuk egon ziren: Nekazaritza erreformak. Guntxiengoaren esku zegoen lurra banatzeko.
    Langileen soldata igo zen.
    Kataluinako estatua onartu zuten.
    Armada modernizatzen saiatu ziren.
    Eliza eta Estatua banatu zituzten.
    Neurri horietako batzuk ezinengona sortu zuten batzuengan eta egoera gero eta zailago bihurtu zen.
  • Gerra zibila

    Gerra zibila
    1936ko uztailean, Marokon zeuden armadako lagunak Gobernuaren aurka altxatu ziren, erreformen aurka zeudenen babesarekin. Haisen asmoa zen boterea berehala eskuratzea, baina herrialdaren zati batean kontrola soilik lortu zuten.
    Altxamendu horren ondorioz. Espainan hiru urteko gerra bat piztu zen bi bandoren artean:
    Bando errepublikanoa: Gobernuarekin zeudenak.
    Bando matzinatuta edo nazionala: Gobernuarekin alde zeudenak.
  • Franckoren diktadura

    Franckoren diktadura
    Franciso Franco diktadura hasi zen. Kontituzioa kendu eta lege berri batzuk egin zituzte:
    Pentsatza askatazuna kendu.
    Hauteskunde askeak debekatu,nalderdi politikoak ere.
    Herritar asko bere kontra zeuden eta kartzelera edo hilnzitzuen.
    Hasierako urteak oso gogorrak ziren. Pobrezia, gosea eta ekasia zegoen, eta gainera, beste nazioek blokeo egin zuten Espaina isolestako. 50eko hamarkadatik aurrera, egoerak hobetu egin zuen eta Nazioarteko biokeoa kendu zitzaien. 1975 urtean hil zen.
  • Konstituzioa

    Konstituzioa
    1978ko konstituzioa da espainiako lege garrantzitzuena bertan jasotzen diren espainarren eskubideak betebeharrak. Espainako lurralde-antolaketa eta Espainiako estatuaren gobernu forma.
    Konstituzioa esaten da Espainiako sistema politikoa monarkia parlamentarioa dela. Estatuak hitu botereak ditu: legegilea, betearazlea eta judiziala. Botere horietako bakoitzak bastetiko askea da eta berezko eginkizuna da.
  • Transizioa

    Transizioa
    Franco hil eta gero handik gutxira, Joan Karlos I.a Izendatu zuen Espainiako erregea. Alfontso XII.aren biloba zen. Joan Karlos.ak Adolfo Suarez izendatu zuen Gobernuko presidente eta izan zen diktaduratik denokraziara igarotzeko presezua gidatu zuena (Tranzisioa).Prozesu horretan, zenbait neurri hartu ziren.
    Ideia politikoegaindik gartzelan egon zirenak gartzelan askatu ziren eta langile sindikatuak egezalu ziren.1977.an huteskunde demokratikoak legezlatu ziren.1978ko Konstituzioa onartu zen.
  • 1982tik gaur arte

    1982tik gaur arte
    Adolfo Suarez eta gero, Felipe Gonzalez bhiurtu zen Gobernuko presidentea(PSOEkoa) 1982an.
    1996tik 2004ra Jose Maria Aznar zen presidentea izan zen(PP).
    2004tik 2011ra bitartean, PSOEk gobernatu zuen berriro Jose Luis Rodrigez Zapateroekin, Eta 2011an PPk berriro gobernatu zuen Mariano Rajoy presidentea jarri zen.
  • Epaina europar batasuna

    Epaina europar batasuna
    1986.an, Epaina Europar Batasuneko kide bihurtu zen.
    Europar batasuna sortzea helburua zen. Europako estatuak elkartzea,eta gobernu eta politika komunak konak guztiok izatea denok, Hauek dira Europar Bartasuen kideak:
    Europako parlamentua.
    Europar Batasuneko Kontseilua.
    Europako Batzordea.
    Europar Batasuneko Justizi Auzitegia.
    Europako Banku zentrala.
    Kontuen Auzitegia. Europar Batasuneko estatu kide batetik bestera . Horri merkatu bakarra esaten zaio.
  • Botere betearazlea

    Botere betearazlea
    Legeak ezartzen eta gobernatzeaz arduratzen da. Gobernuak du botere hori. Gobernua presidenteak eta ministroek osatzen dute. Presidenteak Gorteek aukeratzen dute.
  • Botere legagilea

    Botere legagilea
    Legeak egiteaz arduratzen da. Gorte Nagusien, hau da, Diputuaren, Kongresuen eta Senatuaren potere da, Hemezortzi urtetik gorako jendeak aukeratzen dituzte bertako partaideak lau urtetik behin.
  • Botere judiziala

    Botere judiziala
    Legea betetzeko bermatzen du. Epaileek eta magistratuek gauzatzen dute gauzatzen dute botere hori auzitegi eta epaitegilean
  • Autonomia Erkidegoak

    Autonomia Erkidegoak
    Espaina autonomien estatu bata da, autonomia erkidegotan zatituta dago eta haietako bakoitzak askatasun osoz bat daukate. Espainaren askatasuna da errespetatu. Autonomia erkidegoak probintzietan banatuta daude, probintziak, berriz, udailerretan. Autonomia erkidego bakoitzak estatu bat du, hor, haren autolamendua eta funtzionamendua auratzen dituen lege bat da. Gainera, bakoitzak bere gobernu autonomikoa, bere parlamentua eta bere justizia auzelegiak ditu.