-
Komunisten manifestua
Komunisten Manifestua historiako itun politiko garrantzitsuenetako bat da. Komunisten Ligak Karl Marx eta Friedrich Engelsi eskatutako manifestua da, eta Londresen argitaratu dute lehen aldiz. Marx eta Engelsen testu goiztiarra da, non jada marxismoaren oinarriak islatzen diren, historiaren ikuskera materialista barne. -
Period: to
Naródnik
Naródnik edo Naródniki, populista edo populista bezala itzuli ohi dena, 1 errusiar iraultzaileek jasotzen duten izena da. Bere mugimendua Naródnichestvo (populismoa) bezala ezagutua izan zen. Narodniken mugimendua nekazal sozialismo moduko bat izan zen, erakunde ekonomiko autonomoen gainean eraikia, euren artean lotuta zeuden zenbait herriren artean, Estatua ordezkatzen zuen federazio moduko batean. -
Mentxebikeak
- Alderdi sozialista burgesiarekin negoziatu nahi dute. Horretarako autoeskundeetan aurkestu nahi ziren.
- Hor da momentua iraultza egiteko, erreforma planteatzen dute. Ez era bateko aldaketak.
- Kerensky liderra (politikaria)
-
Boltxebikeak
- Planteatzen dute: - irautza - jabetza publikoa beharrezkoa dela - ez dela burgesiarekin negozitu behar - ezta partido batean parte hartu behar - agintea hartu behar da momentua horretan (1917) - langileen diktadura esartzea iraultza ondoren - gero komunismoa.
- Lenin, liderra
-
Igande odoltsua
Igande Odoltsua edo Igande Gorria, aita Gaponek gidatutako manifestari baketsuen sarraski bat izan zen, Errusiako Guardia Inperialak egina. Egun horretan berrehun mila langile elkartu ziren Nikolas II.a tsarraren egoitza zen Neguko Jauregiaren atarian. -
Dumaren sorrera
Estatuko Duma edo Duma Inperiala, Errusiar Inperioaren azken urteetako biltzar legegilea edo Duma izan zen. Lau aldiz eratu zen. -
Alderdi Konstituzionalista Demokrata
Alderdi Konstituzionalista Demokrata, Generalista-Demokratak eta Kadeteak bezala ere ezagunak, 1905ean sortutako Errusiako alderdi burges-liberal bat zen, monarkia konstituzionalaren aldekoa. -
Period: to
Lehenengo mundu guda
Lehen Mundu Gerra, aurretik Gerra Handia deitua, Europan zentratutako gerra konfrontazio bat izan zen. -
Raspuntinen hilketa
Grigori Rasputin mistiko eta monje errusiarraren heriotzak, errusiar nobleziako zenbait kideren hilketa eragin zuen.
Hasiera batean plana gauzatzea oso erraza zen arren, uste baino askoz ere korapilatsuagoa bihurtu zen, eta gau berean hainbat erailketa saiakera egin behar izan ziren, azkenean desagerrarazteko. -
uda
gobernu liberalak boltxebikeak erreprimitu => Lenin Finlandia ihes
Gobernu liberala?
Behin behineko gobernua amaitu
sobietak
- guarda gorria antolatu
- 1.M guerraren kontrako mugimendua handitu
- Trotski boltxebikean sartu
+ gero eta eragin gehiago
+ botere guztiak sobietetzat
+ Behin behineko gernuari babesa kendu -
Petrogradoren manifestazioa
Hainbat herritan oinarrituta: langillek nekazariek eta soldaduek sortuta zeunden. Tsarraren kontrako mugimendu izan zen. -
Period: to
Otsaileko iraultza
Tsarra abdikatzera behartua izan zen, eta erregimen zaharra behin-behineko gobernu batek ordezkatu zuen 1917ko otsaileko lehen Iraultzaren ondoren. -
Period: to
Otsailaren 27ko greba orokorra
Hortik aurrera:
Greba orokorra (ez lan egin hiri nagusietan)
Tsarra kendu bizi baldintza hobeak
Dumak protagonismoa krisian
Hiriburuko soldatu-taldearen matxinadak, soldaduak ere tsarraren kontra (ez zeunden tiroak).
Protestatu=>Exillitzea
Errusia gerratik erretiratzea
Behin behineko gobernua: Lvov printze konserbadorea mandoan -
Period: to
Errusiako iraultza
Errusiar Iraultza terminoak tsarren erregimen inperiala eraitsi eta beste bat, leninista errepublikarra, 1917ko otsaila eta urria bitartean ezarri zuten gertaera guztiak biltzen ditu, Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federala sortzera eraman zuena. Tsarrak abdikatu egin behar izan zuen. -
Apirileko tesiak
Apirileko tesiak Lenin Errusiako buruzagi boltxebikeak Turide Jauregian emandako hitzaldi batean azaldu zituen kontzeptu batzuk dira, garai hartan oraindik Petrogradoko hiriburu errusiarra zena Suitzan erbesteratu zenetik itzuli ondoren. Tesi honek iraultzaren bigarren fasera igarotzea proposatzen zuen: proletalgoak eta sobietarren nekazariek boterea konkistatzea. -
Urriko iraultza
Urriko ondorengo Iraultzan, Behin-behineko Gobernua, Sovnarkom bezala ezagutzen den joera komunistako gobernu boltxebikearekin ezabatua eta ordezkatua izan zen. -
Period: to
Guda zibila
Ondoren, Errusian gerra zibil bat piztu zen fakzio "gorriaren" (boltxebikea) eta "zuriaren" (antiboltxebikeak) artean — azken honek potentzia handien babesa izan zuen —, zenbait urtez jarraitu behar zuena, non boltxebikeak, azken batean, garaile irten ziren. -
Tsarren hilketa
Romanov familia inperialaren hilketa edo sarraskia eta kartzelara laguntzea erabaki zuten guztiak. Tsarra eta bere familia tiroz, baionetez eta jipoiz hil zituzten boltxebikeek 1918ko uztailaren 16tik 17rako gauean, Jekaterimburgen. -
Sovieten sorrera
Antzinako erregimen komunista sobietarraren funtsezko erakunde politikoa, bere lanetik bizi ziren eta tokiko sobieterako bere ordezkaria aukeratzen zuten hiritar guztien batzar komunal batean zetzana; honek, aldi berean, sobiet nagusirako ordezkari bat izendatzen zuen, eta horrela, jarraian, Sobieten Kongresu Nazionala osatu arte, politika orokorraren zuzendaritza finkatzen zuena.
anarkistak, mentxebikeak eta boltxebikeak osatzen dute