ERROMATAR ARDATZ KRONOLOGIKOA

By Jone Fernandez
  • 753 BCE

    Erromako Fundazioa

    Erromako Fundazioa
    Monarkia Erromaren sorrerarekin/fundazioarekin hasten da. Elezaharraren arabera, Romulo eta Remok sortu zuten Palatino mendian, Tiber ibaiaren ertzean.
  • Period: 753 BCE to 509 BCE

    ERROMATAR MONARKIA: ERREGEAK

  • 730 BCE

    Erromatar Estatua sortzen da

    Jupiter, erromatar panteoiaren irudi nagusi bihurtu zen. Erregea (rex) jainkoekin erlazionatzen zen figura bihurtu zen. Baita armadaren buruzagitzan ere.
  • 710 BCE

    Ezaugarri batzuk

    Rexa ez zen herentziazkoa, baizik eta hautatua zen, baita atzerritarren artean ere. Erromatar senatua, ustez, Romulok sortu zuen; senatariei patres deitzen zitzaien. Monarkiaren lehen aldiaren ondoren, Erroma hiri ordenatu bat zen, foro batekin, bide sakratua bezalako bide garrantzitsuekin edo estolderia sistema eraginkor eta aurreratu batekin.
  • 509 BCE

    Brutok azken erregea kanporatzen du.

    Brutok azken erregea kanporatzen du.
    Erromatar patrizio garrantzitsuak, Luzio Junio Bruto buruzagi zela, matxinatu eta betirako kanporatu zituzten Erromako erregeak. Hau da Errepublikaren hasiera.
  • Period: 509 BCE to 27 BCE

    ERROMATAR ERREPUBLIKA: KONSULAK

  • 450 BCE

    XII Taulen Legea

    Errepublika patrizio eta plebeioen arteko borrokengatik
    eta Erromako boterea penintsulako Italia osora hedatzeagatik bereizi zen, XII Taulen Legea aldarrikatzean, erromatar zuzenbidearen koderik zaharrena.
  • Period: 264 BCE to 146 BCE

    Gerra Punikoak

    Mendebaldeko Mediterraneoko bi potentzia nagusiak aurrez aurre jarri zituzten hiru gerrak dira: Erroma eta Kartago.
  • 218 BCE

    Hispania Inperioan

    Hispania Inperioan
    Hispania erromatar probintzian nahastu zen
  • 27 BCE

    Oktavio Augustoren gobernua

    Oktavio Augustoren gobernua
    Inperioaren hasiera. Julio Zesar, Errepublikako azken kontsula (Dictator perpetuus), martxoko iduetan hil zuten senatuan. Julio Zesarren heriotzaren ondorengo gerra zibilen ondoren sortu zen. Augusto izan zen Erromako lehen enperadorea. Hizkuntza ofiziala latina zen. Inperioaren hiriburua, Erroma.
  • Period: 27 BCE to 476

    ERROMATAR INPERIOA: ENPERADOREAK

  • Period: 27 BCE to 284

    Erromatar Inperio Garaia

    Erromatar Inperio Garaia. Erromatar hiritartasuna probintzietan pixkanaka hedatzen, erromanizatu ahala, Auge eta erromatar boterea Mediterraneoan finkatu ahala. Pax erromatarra
  • 20 BCE

    Konsulak eta Senatua

    Kontsula Estatua eta armada zuzentzen zituen magistratua zen. Urtero bi kontsul aukeratzen ziren berrogeita bi urtetik gorako herritarren artean. Errepublikako Senatua, lainstituzio politiko garrantzitsuena zen. Kontsulek aukeratzen zituzten senatariak.
  • 12 BCE

    Inperioaren neurriak eta gobernua

    Inperioaren neurriak eta gobernua
    Erromak bere hedapen handiena bizi izan zuen eta mundua menderatu zuen. Botere absolutua gizon bakar batek zeukan, senatua kontsulta-organo bat zen.
    Inperioa, Rhin ibaitik Egiptora hedatzen zen, Britainia Handira eta Asia Txikira iristen zen. Europa, Asia eta Afrika lotzen zituen.
  • 64

    Erroma sute handia

    Erroma sute handia
    Neron enperadore zela, Erromako sute handia gertatu zen, hiriaren zati bat suntsitu zuena. Neronek, eragin izanaren susmagarri, kristau agertu berriei egotzi zien errua, jazarriak, torturatuak eta gorrotatuak izan zirelarik.
  • 100

    Erromatar arkitektura.

    Erromatar arkitektura.
    Arkitektura erromatarrak hormigoia bezalako material berriak erabili zituen. Erdi-puntuko arkua, arkua, ganga eta kupula erabili zituen eraikin sendoak eta ondo diseinatuak egiteko.Gaur egun ikusten ditugun eraikuntza gehienak ondorengo Inperiotik datoz. Erromatar estilo arkitektonikoak eraikuntzan eragina izaten jarraitu zuen mende askotan zehar. Eraikuntza motak: Foroa, koliseoa, basilika, obeliskoa, tenplua, etxebizitza, zirkua, termak, etab.
  • 212

    Hiritartasuna, erromatarren seme-alabak ez zirenei ere eman zitzaien 212an. Caracalla enperadoreak.

    Erromatar hiritar izatea gizarte posizio pribilegiatua zen legeei, estatus sozialari, jabetzari eta gobernu posizioetarako sarbideari dagokienez, Antzinako Erromaren historian zehar zenbait gizabanakori ematen zitzaiena. Hiritar baten legezko ezkontza baten seme-alaba guztiak hiritarrak ziren zuzenean. Esklabo liberatuen seme-alabak ere bai. Erromarako "ezohiko" zerbitzuen bidez lor zitezkeen hiritarrak. Herritarrak eros zitezkeen, baina prezioa oso altua zen.
  • Period: 284 to 476

    Erromatar Inperioaren Menpean.

    Diokleziano 284an boterera igo zenean hasi zen. Inperioko erakundeen narriaduragatik nabarmendu zen, bereziki enperadorearena berarena. 476an amaitu zen, inperioa erori zenean.
  • 380

    Tesalonikako Ediktua

    Kristautasuna, erlijio ofiziala. Ordura arte, erromatar erlijioa politeista zen.
  • 380

    Mendebaldeko Erromatar Inperioa eta Ekialdeko Erromatar Inperioa.

    Konstantinoren gobernupean, Teodosio enperadoreak, lurraldea, bere bi semeen artean banatu zuen, eta, honela, behin betiko, lurralde antolaketa eta antolaketa politiko berri bat eratu zen:
    Inperioa, komunikazioak eta kanpoko mehatxuen aurkako erantzun militarra hobetzeko banatu zen. Lurraldea zabalegia zen eta governatzen zaila zen. Amaieraren hasiera izan zen.
  • 476

    Erromatar inperioaren erorketa

    Imperio romano de Occidente llegó a su fin en el año 476, cuando Odoacro, un caudillo bárbaro, destituyó al joven emperador Rómulo Augusto y asumió el gobierno de Italia..