-
Period: to
JAPONIA
- Matsuo Basho (1644-1694)
- Yosa Buson (1716-1783)
- Kobayashi Issa (1762-1826)
-
Period: to
INGALATERRAKO ELEBERRIAK
- Defoe (1660-1731)
- Swift (1667-1745)
-
Period: to
ENTZIKLOPEDISTAK
- Montesquieu (1689-1755)
- D´Alembert (1717-1783)
-
Period: to
FRANTZIAR ELEBERRIA
- Voltaire (1694-1778)
- Rousseau (1712-1778)
-
Period: to
ILUSTRAZIOA
-Arrazionalismoa
-Hezkuntzaren balioa
-Kultura, batez ere, i47datzia
-Gizarte, ekonomia,politika eta kultura balio berriak
- Arrazazionalismoa:
-Enpidismoa:
-Kritizismoa:
-Ezagutzaren desioa:
-Utopismoa:
-Erreformismoa:
-Garapena eta zoriontasuna: -
Ingalaterra eta Eskoziaren batasuna: Britania handia
-
Utrech-eko ituna:
Espainiako Ondorengotza Gudaren bukaera -
Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu
-
Frantziako Luis XIV. hil
-
D. Defoe: Robinson Crusoe
Naufragiatu zuen itsasontzi batetik Robinson da bizirik ateratzen den bakarra. Irla basamortuan galduta bizitzako premia oinarrizkoenak bizi behar ditu eta, batez ere, bakardadea bizirik iraun behar du.
Robinsonek gizon modernoaren eredua izango da: biziraupena eta ekonomikoki hobetzearen obsesioa. Beraren idealak ez dira nobleenak, bera burges perfektua da. -
Montesquieu: Gutun Pertsiarrak
Gizarte frantziarraren ikuspegi kritiko gogorra azaldu zuen.
Bere pentsamendua Ilustrazio frantsesaren izpiritu kritikoaren korrontean sartzen zen. Korronte horren ezaugarri nagusienak honakoak ziren: tolerantzia erlijiosoa, askatasunaren bilaketa eta zoriontasunaren kontzeptu zibikoa. -
D. Defoe: Moll Flanders
Ama erbesteratua izan ondoren Ingalaterran bakarrik utzia geratzen den neskato baten autobiografia -
J.Swiften Gulliver-en bidaiak
Abentura liburua eta kontakizun fantastiko sinestezinari esker lortu zuen. Lanak esangura sakonagoak hartzen ditu, gizonaren eta bere garaiko gizartearen kontrako satira bilakatu arte. -
Voltaire: Filosofia gutunak
-
Montesquieu: Legeen izpiritua
Montesquieuk Estatuaren botereak banatzea defendatu zuen. Bi urte geroago, idazlan horri jansenistek eta jesuitek egindako kritikei erantzuteko, Legeen espirituaz defendatuz argitaratu zuen 1750. urtean, baina Elizak debekatutako liburuen zerrendan sartu zuen. -
Entziklopediaren lehen alea
-
Voltaire: Luis XV.aren mendea
Errege baten historioaz gain, progresuaren gaiaren ardatza da, helburu nagusi hori bilakatuz. Voltairek uste zuen historian aurrerapenak erlatiboak direla, nahiz eta aurki daitekeen. -
Karlos III. Espainiako errege
-
Voltaire: Kandido
Bere maisu lana izan baitzen. Lan horretan protagonistaren berezko onginahiak uneoro gizartearekin talka egiten du. -
J.J. Rousseau: Eloisa berria
Eleberri epistolar luzea da eta maitasuna eta eginbeharren arteko norgehiagoka kontatzen du. Sekulako arrakasta lortu zuen. -
Katalina II. Errusiako Enperatriza
-
J.J. Rousseau: Emilio
Eleberriaren eta hezkuntzarako tratatuaren arteko lana izan zen. Sekulako eragina izan zuen etorkizuneko pedagogian. -
Josulagunak Frantziatik kanporatu
-
Voltaire: Filosofia hiztegia
Definitu istorioa egilearen subjektibotasun gisa. Gogoan izan, bere garaian historia ez zela oraindik genero independente gisa. -
Josulagunak Espainiatik kanporatu
-
Goethe: Werther gaztea
-
EEBB-ko independentzia
EEBB-k independentzia aldarrikatu.
Virginia estatuan Gizakiaren eskubideen adierazpena egiten dute. Gizakiaren eskubideen lehen adierzpen modernotzat hartzen da. -
Frantziako Iraultza
Gizakiaren eta hiritarrearen eskubideen adierazpena egiten dute, AEBkoa eredu hartuta.
G. Washington, EEBBko lehen lehendakari -
Luis XVI.ari burua moztu Parisen
-
Napoleonek boterea hartu Frantzian
