Informatikaren historia

ENIGMA

1918

Bigarren mundu gerrak bultzada erabakigarria eman zion ordenagailuen garapenari. Alemaniar armadak ENIGMA (1918) modeloa eraiki zuen, mezu enkriptatuen transmisio makina bat beraien tropen arteko transmisioak ziurtatzen zituenak.

Lehen belaunaldia:

Period: 1940 to 1952

ENIAC

1946

Bigarren mundu gerra garaian , Pennsylvaniako Unibertsitateko J.W. Mauchly eta J.P. Eckert-ek ENIAC eraiki zuten, denetarako erabiltzeko lehen ordenagailua. Jende aurrean 1946.ean aurkeztua, 25m luze eta 2,5m altueran neurtzen zituen.

TRANSISTOREAREN ASMAKIZUNA

1948

Informatika eta elektronikan gertakaririk handienetarikoa egoera solidoko transistorearen asmakizuna izan zen 1948. urtean. Lan honegatik asmatzaileek Fisikako Nobel Saria jaso zuten 1956.ean. Gailu honek ordenagailuen bigarren belaunaldia ekarriko du.

Bigarren belaunaldia

Period: 1952 to 1964

Hirugarren belaunaldia

Period: 1964 to 1971

Laugarren belaunaldia

Period: 1971 to 1981

MICROSOFT EMPRESA SORTU ZEN

1976

1. urtean Microsoft sortu zuten Paul Allen (1953) eta Bill Gatesek (1955).

APPLE COMPUTER EMPRESA SORTU ZEN

1977

70ko hamarkada erdialdera, ekipo hobeak eta programazio lengoai berriekin informatika industria moduan finkatzen da Hardware eta Software enpresak berriak agertuz. Honela, 1977.urtean Stephen Wozniak (1950) eta Steve Jobs-ek (1955-2011) Apple Computer konpania sortu zuten ordenagailu pertsonalak fabrikatzeko.

IBM PC, lehen PC-a

1981

1. urtean IBMek plazaratu zuen lehen PCa (IBM PC) gaur egun ezagutzen ditugun moduan, Intelen 8086 mikroprozesadorea zutelarik barruan. IBMek Microsofti agindu labur eta errazekin edozein erabiltzailek PCa erabiltzeko sistema eragile bat eskatu zion, eta honela jaio zen MS-DOS (MicroSoft Disk Operative System)

Bosgarren belaunaldia

Period: 1981 to 2023

WINDOWS 95

1990

indows ingurune grafikoa (GUI), ordenagailu guztien oinarrizko euskarria bihurtzen da eta bere bertsioak gaur egunerarte heldu dira:
Windows 3.0 (1990) GUI
Windows 3.1 (1992) GUI
Windows 95 (1995) Benetako SE: MSDOS eta Windows 3.1 ordezkatuz.
Windows 98 (1998)
Windows 2000 (2000)
Windows Me (2000)
Windows XP (2001)
Windows Vista (2007)
Windows 7 (2009)
Windows 8 (2012)
Windows 10 (2015)
Windows 11 (2021)

INTERNET

1990

WorldWideWeb (nabigatzailea) eta lehen zerbitzaria sortu ziren. 1991.ean aurkeztu WWWa.
Gaur egun oraindik Internet garatzen jarraitzen da. Mundu mailan konektaturik dauden ordenagailuen artean datuak eta baliabideak partekatzeko aukera ematen duen sareen sarea.

Z1

1998

Z1 1938.urtean Konrad Zusek sortua. Programaz kontrolatutako lehen konputagailua izango da. Zulatutako zinta batetik aginduak (instrukzioak) irakurtzen zituen kalkulagailu mekaniko baten antzerakoa izango da. Zoritzarrez 43an suntsitu zuten 2. Mundu Gerraren ondorioz.

LEHEN MIKROPROZESATAZAILEA (INTEL 2004)

2004

Intel: 1971. urtean mikroprozesatzailea (Intel 4004) sortzen du eta honek ordenagailuak askoz ere txikiagoak egiteko aukera dakar. Mikroprozesatzailea kalkulurako eta informazioaren trataerarako elementu zentrala izango da.

Windows 7

2009

Windows 11

2011

Windows 8

2012

Windows 10

2015