-
560 BCE
Monarkia
Monarkia estautaren buruzagitza errege edo erreginak duen aginte mota da, eta honako berezitasun hauek ditu:
Aginpidea pertsona bakar baten eskuetan dago.
Errege-erreginen aginpideak hil arte edo beste batengan abdikatu arte irauten du.
Hereditarioa da. Jaiotzez da errege edo erregina, ez herriak aukeratuta.
Gobernuko pertsonarik gorena da. -
509 BCE
Errepublika
Errepublikatan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da. Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute. Errepublikako buruzagi nagusi horri lehendakari esaten zaio, gobernuko buruari, berriz, lehen ministro. Errepublikatan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da (herritar gizoneskoek). Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute. -
508 BCE
Demokrazia
Demokrazia egitura politiko bat da. Bere oinarrizko ideia zera da: boterea herriaren esku dago baiuna herritar gizonek bakarrik boska litekeen. Beste hitzetan hiritar guztiak, eskubide eta betebehar berberak dituzte (gizonek, emakumeak eta atzerritarrak eskubide gutxiago zituzten). Demokraziaren sorrera Antzinako Greziari lotuta dago. Garai haietan, herriko gizonak erabakiak hartzeko biltzen hasi ziren. -
220
Aristokrazia-Oligarkia (TXINA)
Txinatarren lehenengo aztarnak K.a. 10000 urteko ingurukoak badira ere, lehenengo herriak Ibai Horiaren ertzean kokatu ziren K.a. 2000 urte inguruan. Badirudi lurraldea hainbat herriz osatutako sare bat zela. Lurralde haietan zenbait errege zeuden, batzuek besteak baino indartsuagoak. Bi milurtekotan dinastia indartsuak agindu zuten, K.o. 220n Hang dinastiako azken enperadore Cao Cao, boteretik bota zuten arte -
250
Tirania
Aginpidea pertsona bakar baten eskuetan dago.
Pertsona horri errege edo erregina deitzen zaio.
Errege-erreginen aginpideak hil arte edo beste batengan abdikatu arte irauten du.
Europako monarkietan, errege-erreginen botere absolutua monarkia parlamentario bilakatu da, eta konstituzio baten bitartez arautzen dira legeak eta agintea parlamentuaren eskuetan dago.
Hereditarioa da. Jaiotzez da errege edo erregina, ez herriak aukeratuta.
Gobernuko pertsonarik gorena da. -
Teokrazia
Legearen aurrean, Grezian eta Erroman ez bezala, emakumeek eta gizonek eskubide eta betebehar berdinak zituzten. Maila sozialaren arabera desberdintzen ziren eskubideak, goi mailako hiritarrak (emakume zein gizon) eskubide gehiago izanik. Legearen aurreko berdintasun hori, gaztetatik nabari zen, neskek, mutilek bezala, irakurtzen eta idazten ikasteko herriko ikastetxera joateko aukera baitzuten. -
Demokrazia gaur egun
Demokrazia egitura politiko bat da. Bere oinarrizko ideia zera da: boterea herriaren esku dago eta pertsona guztiak askeak eta berdinak dira legearen aurrean. Beste hitzetanhiritar guztiak, eskubide eta betebehar berberak dituzte, inolako bereizketarik gabe. Demokraziaren sorrera Antzinako Greziari lotuta dago. Garai haietan, herriko gizonak erabakiak hartzeko biltzen hasi ziren. -
Errepublika gaur egun
Errepublikatan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da. Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute. Errepublikako buruzagi nagusi horri lehendakari esaten zaio, gobernuko buruari, berriz, lehen ministro. Errepublikatan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da. Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute. -
Monarkia Parlamentarioa
Monarkia estautaren buruzagitza errege edo erreginak duen aginte mota da, eta honako berezitasun hauek ditu:
Aginpidea pertsona bakar baten eskuetan dago.
Errege-erreginen aginpideak hil arte edo beste batengan abdikatu arte irauten du.
Europako monarkietan, errege-erreginen botere absolutua monarkia parlamentario bilakatu da.
Hereditarioa da. Jaiotzez da errege edo erregina, ez herriak aukeratuta.
Gobernuko pertsonarik gorena da. -
Diktadura
Pertsona edota ideologia bereko talde jakin batek botere absolutua duen egitura politikoa da,