-
1521
Luther voor de Rijksdag in Worms
-
1531
De instelling van de Drie Collaterale Raden
-
1550
De instelling van de Bloedplakkaten
-
1555
Vrede van Augsburg
cuius regio eius religio: vorst van gebied bepaalt geloof onderdanen (in Duitse Rijk) -
1566
Smeekschrift der Edelen
Verzoek van Nederlandse edelen aan landsvoogdes Margaretha van Parma om kettervervolging op te heffen. Dat gebeurt > leidt tot meer calvinistische activiteit in de Nederlanden > Beeldenstorm -
1572
Watergeuzen veroveren Den Briel
Hollandse watergeuzen veroveren vanuit Engeland met hun schepen Den Briel op de Spanjaarden. Hertog Alva vindt het onbelangrijk, maar de inname betekende het begin van de Nederlandse opstand en was een voorbeeld voor velen. Willem van Oranje wordt de leider van de opstand. -
1574
Het ontzet van Leiden
-
1576
Pacificatie van Gent
-
1578
De Alteratie van Amsterdam
-
1579
Unie van Atrecht en Unie van Utrecht
Na Pacificatie van Gent (de terugtrekking van Spaanse troepen uit De Republiek) begon Spanje een tweede offensief. Dit maakte de opstandelingen onrustig > de katholieke gewesten (Zuid) verenigen in de Unie van Atrecht om de Spanjaarden te vriend te houden (immers toch allebei katholiek). Als reactie richten de protestante gewesten (Noord) de Unie van Utrecht op. -
1581
Het Plakkaat van Verlatinghe
De Unie van Utrecht zweert Filips II af als staatshoofd. -
Willem van Oranje vermoord
Door katholieke (Spaans gezinde) Balthasar Gerards -
De Val van Antwerpen
Hierdoor opkomst Amsterdam als handelsstad. -
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Tot de Bataafse Revolutie -
De Spaanse Armada verslagen
-
Erkenning soevereiniteit Republiek
Door Engeland en Frankrijk -
Edict van Nantes
Katholiek geloof niet langer enig toegestane godsdienst in Frankrijk. Einde aande bloedige burgeroorlogen tussen katholieke machthebbers en hugenoten (Franse protestanten). -
Oprichting VOC
Begin Gouden Eeuw. Staten-Generaal richten VOC op met handelsmonopolie Azië -
Twaalfjarig Bestand
1609-1621 Wapenstilstand Spanje en De Republiek -
JvO onthoofd
-
J.P. Coen verplaatst bestuurscentrum VOC naar Batavia
-
Portugese Synagoge Amsterdam
-
Vrede van Münster
Republiek internationaal erkend als staat -
1e Franse Revolutie en Verklaring van de Rechten van de Mens
-
1e Franse Grondwet
-
2e Franse Revolutie
Jacobijnen grijpen de macht -
Instelling Directoire
Gematigde Girondijnen -
Staatsgreep Napoleon
-
Congres van Wenen
Na Napoleon streeft Europa naar stabiele orde en Restauratie (politieke situatie van vóór Napoleon herstellen) -
Revolutiejaar in Europa
Liberale revoluties in veel Europese landen. Doel is de politieke positie van de burgerij te versterken en die van de koningen te verzwakken. -
Frans-Duitse Oorlog
1870-1871 -
Duitse Keizerrijk
Uitroeping Duitse Keizerrijk in Versailles, de koning van Pruisen wordt de eerste Duitse keizer Wilhelm I. -
De Conferentie van Berlijn
1884-1885 -
Driekeizerjaar
Wilhelm I sterft: zoon Frederik III sterft na 99 dagen: Wilhelm I wordt keizer. -
De Vlootwet
-
Slag bij de Marne
-
WO I
1914-1918 -
Oktoberrevolutie Lenin
Lenin en de Communistische Partij grijpen de macht. Rusland gaat Sovjet-Unie heten. Ideologie: Marxisme-Leninisme -
Spartacusopstand
-
Vrede van Versailles
Weimarrepubliek ondertekent gedwongen de vrede. Verliest veel vertrouwen onder Duitse bevolking. -
Kapp-Putsch
-
Economische crisis Duitsland
Door extreme inflatie en politieke crisis door staatsgreeppoging Hitlers NSDAP -
Het Dawesplan
Herstel economie Weimarrepubliek -
Beurskrach VS
Leidt tot ernstige economische wereldcrisis. Duitse economie extra hard getroffen door stopzetting Amerikaanse leningen -
Rijksdagbrand
-
Instelling Rijkscultuurkamer
-
1e Nazi-concentratiekamp Dachau
-
Hitler rijkskanselier
Begin Derde Rijk. Machtigingswet maakt einde aan parlementaire democratie en Weimarrepubliek -
De Neurenberger Wetten
-
De Conferentie van München
-
WO II
Duitsland valt Polen binnen. GB en FR verklaren DU de oorlog. Einde appeasementpolitiek. -
Operatie Barbarossa
Duitse leger valt de Sovjet-Unie binnen (gevolgd door de Einsatzgruppen), ondanks het niet-aanvalsverdrag met Stalin. Nazi's zien het als 'kruistocht tegen communisme', onderwerping van (minderwaardige) Slavische volken, en het creëren van Lebensraum. -
Bondgenootschap VS en SU
Samen tegen de as-mogendheden. -
De Wannsee-Conferentie
-
D-Day
Het Grote Offensief van de geallieerden op de kust van Frankrijk. Begin bevrijding West-Europa -
Atoombom op Hiroshima
-
Einde WO II
Berlijn wordt ingenomen. Einde van het 'Derde Rijk' van de nationaalsocialisten. -
Conferentie van Potsdam
Begin Koude Oorlog. De drie 'overwinnaars' GB, VS en SU overleggen over toekomst Europa en Duitsland. Truman en Stalin staan lijnrecht tegenover elkaar. -
Het Marshallplan
-
Trumandoctrine
Truman verkondigt hoofddoel: Mondiale bestrijding en indamming communisme -
Blokkade West-Berlijn
Nieuwe munt in westers-Duitsland: Duitse Mark. Sovjet-Unie reageert en blokkeert West-Berlijn (wil Westen weghebben). Amerikaanse luchtbrug gooit roet in het eten. Oprichting NAVO.
1949: Sovjets heffen blokkade op. Westen richt BRD op. Sovjets richten DDR op. Duitse deling definitief. -
Volksrepubliek China
Mao Zedong richt een nieuwe communistische grootmacht op. -
Senator McCarthy
-
Korea-Oorlog
1950-1953 Noord valt Zuid binnen. VN-leger onder leiding van VS drijft Noord-Korea ver terug. Na inmenging China wordt VS weer teruggepusht. De grens (38e breedtegraad) was nagenoeg gelijk aan die van 1950. -
Dood Stalin
Chroesjtsjov aan de macht, periode van dooi in de Koude Oorlog -
Akkoorden van Genève
-
Warschaupact
Als reactie op NAVO (BRD) richt Sovjet-Unie het Warschaupact op: militair bondgenootschap communistische landen Oostblok, inclusief DDR. -
Bestorming Felix Meritis
De Hongaarse Opstand wordt neergeslagen door troepen van het Warschaupact. Internationaal boze reacties en geweld jegens communisten in Amsterdam. -
De Berlijnse Muur
Einde aan de grote stroom vluchtelingen uit West-Berlijn. -
De Cubacrisis
Fidel Castro geeft de Sovjets toestemming raketinstallaties te bouwen op Cuba. De VS komt hierachter na spionagevluchten. Kennedy en Chroesjtsjov staan lijnrecht tegenover elkaar, dichter bij een nucleair conflict en een WO III zijn we niet geweest.
In 1963 laat Chroesjtsjov het konvooi schepen richting Cuba op het laatse moment omkeren terug naar de Sovjet-Unie, in ruil voor verwijdering Amerikaanse raketinstallaties in Turkije. -
Kennedy in Berlijn
-
Tonkin-resolutie
Na het (vermeende...) Golf van Tonkin-Incident, waarbij Noord-Vietnamese schepen een Amerikaans schip aangevallen zouden hebben, nam het Amerikaanse Congres de Tonkin-resolutie aan: in feite een vrijbrief voor president Johnson om onbeperkte agressie te gebruiken (Operation Rolling Thunder). De VS sturen nu heel veel troepen naar Vietnam, wat leidt tot escalatie van de oorlog. -
Brezjnev
1964-1982 Strenge Brezjnev-doctrine, tegenhanger Trumandoctrine: Waar communistische landen kapitalistisch dreigen te worden, grijpt de Sovjet-Unie in. -
De Praagse Lente
-
Bezoek Nixon aan China
-
SALT-I
-
Burgeroorlog Angola
1975-2002 Portugal draagt de onafhankelijkheid van Angola over aan de linkse (communistische) MPLA. Hierna breekt een burgeroorlog uit met inmening van in de Koude Oorlog betrokken landen. -
SDI-project
Plan voor een Amerikaans ruimte-raketschild. Het plan zorgt voor grote onrust in de Sovjet-Unie. Uiteindelijk is er nooit wat van gekomen natuurlijk. Dikke bluf. -
Gorbatsjov
Start met beleid van: Glasnost (openheid), Perestroika (hervormingen). > Liberalisering in de Sovjet-Unie, einde Brezjnev-doctrine, Oostbloklanden durven steeds meer eigen koers te varen, Hongarije opent grens naar het westen: IJzeren Gordijn doorgeknipt (1990), Val van de Muur, revolutie Roemenië. -
Val van de Berlijnse Muur
Symbool voor de val van het IJzeren Gordijn -
Einde Koude Oorlog
Gorbatsjov afgezet, Val communistisch regime, Opheffing Sovjet-Unie, Warschaupact opgeheven.