Geschiedenis

Tijd van de Grieken en de Romeinen

Period: 3000 BCE to 500

Vroege middeleeuwen

Opkomst Jodendom

Period: 1981 BCE to 981 BCE

Heilige boek: Tenach
God: Jahweh
Profeet: Mozes

Ontstaan jodendom

1750 BCE

Stichting Rome

754 BCE

Republiek

Athene is een stadstaat

500 BCE

Democratie

Germanen en Kelten ontmoeten Romeinen

50 BCE

Julius Caesar vermoord

44 BCE

Hij was dictator van het Romeinse Rijk geworden

Slag bij Teutoburgerwoud

9

Germanen verslaan Romeinen

Opkomst Christendom

30

Heilige boek: Bijbel
Profeet: Jezus van Nazareth

Bataafse opstand neergeslagen door Romeinen

70

Edict van Milaan

313

Romeinse keizer Constantijn geeft de Christenen godsdienstvrijheid (gelijke rechten voor christenen)

Christendom staatsgodsdienst in Romeinse Rijk

391

Door Theodosius I

Verbod van Theodosius op de uitoefening van andere godsdiensten dan het Christendom

392

Splitsing Romeinse rijk

395

Na overlijden keizer Theodosius I

Einde West-Romeinse keizerrijk

476

Tijd van monniken en ridders

Period: 500 to 1000

Vroege middeleeuwen

Hofstelsel

Period: 500 to 700

Start Gregoriaanse missie

596

Paus Gregorius I (de grote) stuurde missionarissen door Europa om het christendom te verspreiden

Mohammed krijgt visioen in Mekka

610

Begin Islamitische jaartelling

622

Mohammed vestigt zich in Medina
Heilige boek: Koran
Profeet: Mohammed
God: Allah

Scheuring Islam in het soennisme en sjiisme

661

Leenstelsel

Period: 700 to 1500

Start reconquista

722

Heroveren van de christenen van het islamitische rijk

Slag bij Poitiers

732

Frankische rijk verslaat de moslims, einde expansie Islamitische rijk

Hugo Capet koning van Frankrijk

987

Begin centralisatie/staatsvorming

Tijd van steden en staten

Period: 1000 to 1500

Hoge en late middeleeuwen

Toename landbouwopbrengsten door nieuwe landbouwtechnieken

Period: 1000 to 1100

De bevolking kon groeien en de handel nam toe doordat boeren hun overschotten op de lokale markt gingen verkopen

Willem de Veroveraar aan de macht in Engeland

1066

Begin investituurstrijd

1075

onder paus Gregorius VII

Gang van Canossa

1075

Via een boetedoening verzoent de Duitse keizer, Hendrik IV, zich met paus Gregorius

Eerste kruistocht

1095

doel: Jeruzalem bevrijden van de Islamieten

Concordaat van Worms

1122

Hierdoor mocht alleen de paus de bisschoppen benoemen

Magna Charta

1215

ook wel 'Grote Oorkonde': een handvest die de Engelse koning moest tekenen en waardoor de rechten van de Engelse edelen en steden werden gegarandeerd/macht van de koning werd beperkt

Opkomst Renaissance in Italiaanse handelssteden

1350

De Hanze

1350

Een samenwerkingsverband van handelssteden in Noord-Europa

Uitvinding boekdrukkunst

1450

Gevolg: verspreiding humanisme

Ancien régime

Period: 1450 to 1789

Bestuur in Frankrijk met absolute macht

Ontdekking Kaap de Goede Hoop

1488

Door Bartolomeu Dias

Ontdekking Amerika

1492

Door Christoffel Columbus

Verdrag van Tordesillas

1493

de paus treedt op als bemiddelaar tussen Spanje en Portugal, die net zijn begonnen aan Europese overzeese expansie

Tijd van ontdekkers en hervormers

Period: 1500 to 1600

renaissancetijd

Copernicus stelt dat de zon het middelpunt is

1514

Karel V landsheer van de Nederlanden

1515

Karel V begon een centralistiepolitiek

HC: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Period: 1515 to 1648

Opstand Nederlanden

Period: 1515 to 1572

Luther moet voor de Rijksdag in Worms verschijnen

1521

om zijn kritiek op de rooms-katholieke kerk terug te nemen. Hij weigert

Karel V benoemt drie Collaterale Raden

1531

Raad van State, Raad van Financiën, Geheime Raad

Bloedplakkaat

1550

Ketters zouden de doodstraf krijgen

Vrede van Augsburg

1555

Iedere vorst mag nu het geloof van zijn onderdanen bepalen

Filips II koning van de Nederlanden

1555

Zoon van Karel V

Smeekschrift

1566

Edelen vragen Margaretha van Parma te stoppen met de kettervervolgingen

Beeldenstorm

1566

Door de Calvinisten

Filips II stuurt leger olv Alva

1567

als reactie op de beeldenstorm

Raad van Beroerten (Bloedraad)

1567

Taak was om de verantwoordelijken voor de beeldenstorm te straffen

Willem van Oranje vlucht naar Duitsland

1568

waar hij Duits ballingschap opriep tot verzet; begin opstand

Tachtigjarige oorlog

Period: 1568 to 1648

Conflict tussen Spanje en de Nederlanden

Watergeuzen nemen den Briel in

1572

olv Willem van Oranje

Statenvergadering van Holland

1572

Willem van Oranje wordt stadhouder van Holland

Ontstaan van de Republiek

Period: 1572 to 1588

Ontzet van Leiden

1574

Leiden werd onder water gelopen waardoor Spaanse soldaten vluchtten

Spaanse soldaten gingen muiten en plunderen

1575

omdat zij niet meer betaald kregen

Pacificatie van Gent

1576

Bondgenootschap tussen de gewesten als gevolg van de plunderingen van de Spaanse soldaten

Alteratie van Amsterdam

1578

Alle stadsbestuurders moesten Calvinistisch zijn

Unie van Atrecht

1579

Tussen zuidelijke gewesten die trouw zweerden aan Filips II

Unie van Utrecht

1579

Noordelijke gewesten en enkele Vlaamse steden

Plakkaat van Verlatinghe

1581

Recht om de vorst af te zetten, Filips II werd afgezet

Moord op Willem van Oranje

1584

door Balthasar Gerards

Val van Antwerpen

1585

Spanjaarden nemen Antwerpen weer in

Filips II zendt Amanda naar Engeland

1588

oorlogsvloot om de Engelse koningin Elisabeth I af te zetten

Stichting Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1588

Vanuit de Unie van Utrecht, omdat de zoektocht naar een nieuwe landsheer mislukte

De Gouden Eeuw

Period: 1588 to 1648

Frankrijk en Engeland erkennen de republiek

1596

Edict van Nantes

1598

Franse koning geeft rechten aan de Franse protestanten om daarmee de godsdienstoorlogen te beëindigen

Start internationale handel van de Republiek

1600

Slag bij Nieuwpoort

1600

Tijd van regenten en vorsten

Period: 1600 to 1700

Gouden Eeuw

Oprichting VOC

1602

kreeg een monopolie op de handel met Azië

Twaalfjarig Bestand

Period: 1609 to 1621

Wapenstilstand, onderbreking tachtigjarige oorlog

Galileo Galilei bewijst de theorie van Copernicus

1610

door middel van de telescoop

Johan van Oldenbarnevelt onthoofd

1619

Maurits van Oranje won de ruzie met van Oldenbarnevelt

Lodewijk XIV koning van Frankrijk

Period: 1643 to 1715

Zonnekoning

Vrede van Münster

1648

erkenning van de Republiek als onafhankelijke staat door overige landen, einde tachtigjarige oorlog

Verlichtingsideeën en democratische revoluties

Period: 1650 to 1848

Lodewijk XIV herroept Edict van Nantes

1685

Edict werd ingetrokken

Isaac Newton brengt boek uit over de zwaartekracht

1687

Hoogtepunt wetenschappelijke revolutie

Tijd van pruiken en revoluties

Period: 1700 to 1800

eeuw van de Verlichting

Begin industriële revolutie in Engeland

1750

Boston Tea Party

1773

protest van Amerikaanse kolonisten tegen de Britse overheid, omdat de BEIC het monopolie op het importeren van thee uit Azië kreeg

Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog

Period: 1775 to 1783

tussen Engeland en de koloniën

Onafhankeijksheidsverklaring

Jul 4, 1776

VS heeft nu het recht om in opstand te komen tegen de Engelse koning. Ook waren alle mensen gelijk en had iedereen dezelfde rechten.

Vrede van Parijs

1783

De Britten erkenden dat de koloniën in Amerika onafhankelijk waren

Lodewijk XVI roept de Staten-Generaal bijeen

1789

Naar aanleiding van de financiële crisis

Derde stand roept zich uit tot Nationale Vergadering

Jun 17, 1789

Bestorming Bastille (begin Franse revolutie)

Jul 14, 1789

Dr klachten (cahiers des doléances) van de afgevaardigden van de gewesten werden na de Staten-Generaal niet gehoord, daarom bestorming Bastille.

Verklaring van de Rechten van de mens en burger

Aug 26, 1789

Vrijheid, gelijkheid en soevereiniteit van het volk

Grondwet Frankrijk

Jan 1, 1791

Veel verlichte idealen verwerkt, Frankrijk vanaf nu constitutionele monarchie

Wet Le Chapelier

Jun 14, 1791

Verenigingen van arbeiders en boeren (gilden/vakbonden) werden verboden, met als doel de economische vrijheid te bevorderen.

Start tweede revolutie (radicale fase)

1792

Proces van burger Capet

1792

Lodewijk XVI werd schuldig bevonden aan hoogverraad en werd onthoofd met de guillotine. (einde ancien régime)

Start derde revolutie (chaotische fase)

1795

Girondijnen nemen macht over van de Jacobijnen. Tijd dat de Girondijnen de macht hebben: Directoire.

Napoleon Bonaparte aan de macht in Frankrijk

1799

Einde Franse revolutie (en dus einde Directoire)

Tijd van burgers en stoommachines

Period: 1800 to 1900

industrialisatietijd

Napoleon Bonaparte kroont zichzelf als keizer

1804

Invoering code Napoleon

1804

Burgerlijk wetboek dat zorgt voor uniforme wetgeving

Nederland is een monarchie geworden

1806

Lodewijk Napoleon

Slag bij Waterloo

1815

De geallieerden verslaan Napoleon, einde Napoleon tijdperk

Congres van Wenen

1815

Vredesonderhandelingen tussen Fra, Pruisen. Rus, Oos en Eng. Kern: machtsevenwicht en restauratie

Willem I koning van Nederland

1815

België sluit zich aan bij Nederland

1815

tot 1830 (Belgische opstand), in 1839 erkend dat België niet meer bij Nederland hoort

Congres van Verona

1822

Fra, Pruisen, Oos en Rus vergaderen om een liberale revolutie in Spanje tegen te houden en gaven Fra toestemming om Spanje binnen te vallen. Ook spreken ze af dat in Europa elk land moet worden bestuurd door een koning met zoveel mogelijk macht (conservatisme/anti-verlichting)

Eerste spoorlijn in Engeland

1825

Koning Willem II aan de macht in Nederland

1840

Hij besliste alles zelf en de bevolking had weinig in te brengen

Opstelling grondwet door Willem II

1848

Uit angst dat er rellen tegen Willem II uit zouden breken, werd hij liberaal. Nederland was een constitutionele monarchie geworden en de koning was onschendbaar.

Frankfurter parlement

1848

Liberale politici kwamen in Frankfurt bijeen om een nieuwe grondwet voor heel Duitsland op te stellen. Zij konden het onderling echter niet eens worden. De liberale revolutie mislukte.

22 Duitse staten verenigen zich in de Noord-Duitse Bond

1867

Begin van de eenheid van Duitsland

Opening Suezkanaal

1869

Begin imperialisme

1870

Frans-Duitse oorlog (Noord-Duitse Bond)

1870

Oorzaak:Frankrijk was niet blij met de stichting van de Noord-Duitse Bond.
Gevolg: Frankrijk verliest en moest Elzas-Lotharingen aan Duitsland afstaan.

Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen

1871

Koning van Pruisen (Wilhelm I) werd de keizer en Otto von Bismarck (minister-president van Pruisen) werd bondskanselier.

Duitse keizerrijk

Period: 1871 to 1918

Kinderwetje van Van Houten

1874

Triple Alliantie

1882

Bondgenootschap tussen Duitsland, O-H en Italië

Conferentie van Berlijn

1884

Gebieden uit Afrika werden eerlijk verdeeld onder Europese landen en er werden afspraken gemaakt over handel in Centraal-Afrika

Kiesrechtuitbreding

1887

Belasting wordt verlaagd, meer mannen konden stemmen

Wilhelm II keizer van Duitsland

1888

Wilhelm II voerde een Weltpolitik (agressief en imperialistisch)

Arbeidswet

1889

Bismarck wordt ontslagen door keizer WIlhelm II

1890

Vlootwet

1898

De Duitse vloot werd uitgebreid

Tijd van wereldoorlogen

Period: 1900 to 1950

Uitbreiding kiesrecht

1901

de helft van de Nederlandse mannen mocht nu stemmen

Spoorwegstaking

1903

arbeiders verenigen zich in vakbonden om zo betere werk- en leefomstandigheden te eisen

Triple Entente

1907

Bondgenootschap tussen Rus, Fra en Engeland

Begin WO I

1914

Frans Ferdinand, de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, wordt doodgeschoten.

Jun 28, 1914

Door Gavrilo Princip (aanhanger nationalistische beweging). ---> Aanleiding WO I

Slag bij Marne

Sep 5, 1914

Se slag die een einde maakte aan het maandenlange Duitse offensief waar de oorlog mee begonnen was, het Von-Schlieffenplan. Daarna begon de loopgravenoorlog

Schoolstrijd gewonnen door de confessionelen

1917

De overheid betaalde eerst alleen openbare lagere scholen, maar gingen vanaf nu alle lagere scholen betalen

Pacificatie van 1917

1917

algemeen kiesrecht voor alle mannen, passief kiesrecht (recht om gekozen te worden) voor vrouwen

Duitsland begint een duikbotenoorlog

1917

SU trekt zich terug uit de oorlog + VS sluit zich aan bij geallieerden

1917

Zimmerman-telegram

Jan 16, 1917

het verzoek om Mexico over te halen deel te nemen aan de Eerste Wereldoorlog aan de kant van Duitsland. Gevolg: deelname VS

Russische revolutie (Oktoberrevolutie)

Oct 1, 1917

Onder leiding van Lenin, grijpen naar schatting 25.000-30.000 bolsjewieken de macht via een staatsgreep.

Weimarrepubliek

Period: 1918 to 1933

Einde WO I

Nov 11, 1918

Door middel van een wapenstilstand

Algemeen kiesrecht mannen en vrouwen

1919

Spartakusopstand

Jan 5, 1919

Communistische opstand in Berlijn

Verdrag van Versailles

Jun 28, 1919

-Duitsland moet koloniën en deel grondbezit afstaan.
-Duitsland moet leger verkleinen tot 100.000 man.
-Duitsland moet enorme herstelbetalingen betalen.
-Duitsland moet keizer Wilhelm II uitleveren voor berechtiging.

Mussolini aan de macht in Italië

1922

leider van de fascisten, die nationalistisch waren en één sterke leider wilden.

Hyperinflatie in Duitsland

1923

Fransen en Belgen bezetten het Ruhrgebied

Jan 11, 1923

Omdat Duitsers hun schulden niet konden betalen

Dawesplan

Jul 16, 1924

Verdrag van Locarno

1925

Dui, Fra en Engeland spraken af dat de westelijke grens van Duitsland gegarandeerd was en Dui beloofde Frankrijk niet aan te vallen

Beurskrach

1929

Indiaanse regering krijgt iets meer zelfstandigheid

1930

De inwoners van India gingen met Gandhi mee in protesten en boycots tegen het West-Europese imperialisme

New Deal

1933

President Roosevelt kwam met actieve overheidsingrepen om de werkgelegenheid te stimuleren, de nationale economie een belangrijke impuls te geven en de VS uit de recessie te halen.

Hitler benoemt tot rijkskanselier

1933

Rijksdagbrand

1933

Hitler gaf alle communisten de schuld en verbood de communistische partij

Instelling Rijkscultuurkamer

1933

Hitler wordt alleenheerser (Führer) over Duitsland

1934

Paul von Hindenburg (president) sterft

Neurenberger wetten

Sep 15, 1935

1: Verbod seksuele relaties tussen Duitsers en niet-Duitsers.
2: Deze wet bepaalde wie Duitser was en wie niet.
3: Deze wet bepaalde dat ieder die wilde trouwen een medisch onderzoek moest ondergaan om te zien of ze genetisch gezonde kinderen konden voortbrengen.

Anschluss

1938

Oostenrijk behoorde vanaf nu tot het Duitse Rijk

Conferentie van München

Sep 30, 1938

Duitsland krijgt toestemming van Fra en Eng om het Tsjechische Sudetenland in te nemen

Kristallnacht

Nov 9, 1938

Joodse winkels en synagogen worden verwoest

Duivelspact (MolotovRibbentroppact)

Aug 23, 1939

Niet-aanvalsverdrag tussen Hitler en Stalin

Aanval op Polen door Duitsland

Sep 1, 1939

Engeland en Frankrijk verklaren Duitsland de oorlog

Slag om Engeland

1940

Duitsland vecht tegen Engeland in de lucht

Operatie Barbarossa

Jun 22, 1941

Duitsers vallen de SU binnen

Aanval Pearl Harbor

Dec 7, 1941

Verrassingsaanval door de Japanse Keizerlijke Marine op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï

Slag om Stalingrad

1942

SU verslaat Duitsland ; keerpunt van de oorlog aan het Oostfront. Start tweefrontenoorlog voor Duitsland

Wannseeconferentie

1942

Endlösung der Judenfrage

D-Day

Jun 6, 1944

Amerikaanse, Britse en Canadese soldaten landen op de kust van Normandië

Groeiende spanning tussen de twee ideologische blokken

Period: 1945 to 1955

Koude oorlog

Duitsland valt Nederland binnen

May 10, 1945

Conferentie van Potsdam

Jul 17, 1945

De SU en de VS werden het niet eens over wat er met Duitsland moest gebeuren. Eerste spanningen.

Bombardement Hiroshima

Aug 6, 1945

Bombardement Nagasaki

Aug 9, 1945

Kort daarna capituleerde Japan

Indonesië (Soekarno) roept onafhankelijk uit

Aug 17, 1945

Vietnam (Ho Chi Minh) roept onafhankelijk uit

Sep 2, 1945

Speech Churchill

1946

over het Ijzeren Gordijn. Dit opent de ogen van de VS.

India onafhankelijk

1947

Truman-doctrine

1947

De VS zou elke democratie die werd bedreigd, helpen

Griekse burgeroorlog

1947

Aanleiding Truman-doctrine (VS: "zie je wel, dominotheorie bevestigt.")

Marshallplan

1948

Financiële hulp aan Europa van de VS, omdat de VS de naoorlogse armoede in Europa als voedingsbodem voor het communisme zag.

Invoering Duitse mark door VS

1948

Blokkade van Berlijn

1948

SU sluit alle toegangswegen naar West-Berlijn af, als reactie op invoeringen de Duitse mark

Nederland accepteert Indonesische onafhankelijkheid

1949

Oprichting NAVO

1949

Militair verdrag dat wederzijds verdediging en samenwerking van de legers van westerse landen regelt. "Een aanval op een NAVO-land, is een aanval op allemaal"

Oprichting DDR en BRD

1949

China wordt communistisch

1949

Azië raakt betrokken bij KO en groeiende spanning tussen Azië en Afrika

Period: 1949 to 1975

McCarthyisme

1950

De Verenigde Staten ontdekten dat er communistische spionnen in hun land actief waren. Gevolg: anticommunistische verdachtmakingen in de Verenigde Staten. "the second red scare"

Koreaanse Oorlog (tot 1953)

1950

Noord-Korea was communistisch en wilden Zuid-Korea veroveren. Oorlog eindigde met een wapenstilstand

Tijd van televisie en computer

Period: 1950 to 2000

Oprichting EGKS

1952

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Chroesjtsjov aan de macht in de SU

1953

Na overlijden Stalin

Akkoorden van Genève (Conferentie van Genève)

1954

Vietnam werd verdeeld in Noord en Zuid. Noord werd communistisch en Zuid westersgezind, Maar vredig was het niet.

Dominotheorie

1954

als één Aziatisch land communistisch wordt, worden buurlanden ook communistisch

Start stijging welvaart in Nederland

1955

Nederland werd langzaam een consumptiemaatschappij

BRD sluit zich aan bij de NAVO

1955

Oprichting Warschaupact

1955

Als gevolg van de aansluiting van de BRD bij de NAVO

Geen directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten

Period: 1955 to 1963

Hongaarse opstand

1956

Massale volksopstand van achttien dagen die gericht was tegen het stalinistische bewind in de Volksrepubliek Hongarije.

Oprichting EEG

1958

Europese Economische Gemeenschap

Cuba communistisch

1959

onder bewind van Fidel Castro

Crisis over West-Berlijn

1961

Nadat ongeveer 3 miljoen Duitsers van het Oosten naar het Westen waren gevlucht, bouwde het Oost-Duitse regime de Berlijnse Muur.

Toespraak John F. Kennedy

1961

Hij geeft aan dat de VS West-Berlijn nooit zouden opgeven en de vrijheid zou beschermen (Ich bin een Berliner)

Algerije onafhankelijk

1962

Cubacrisis (dreigende atoomoorlog)

1962

Als reactie op de Amerikaanse raketten in Europa en het Midden-Oosten besluit de SU kernraketten in Cuba te plaatsen.

Chroesjtsjov haalt raketten weg uit Cuba

1963

Détente (ontspanning)

Period: 1963 to 1991

Spanningen tussen Oost en West nemen af

Tonkin-resolutie

Aug 7, 1964

De Tonkin-bepaling gaf de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson de vrijmacht om alles in te zetten om het gevaar van Noord-Vietnam in te dammen. Aanleiding:Noord-Vietnamese schepen zouden torpedo's afvuren op marineschepen van de VS in de golf van Tonkin.

Praagse lente

1968

Alexander Dubček streefde naar een ‘socialisme met een menselijk gezicht’. Maar in de nacht van 20 op 21 augustus maakten troepen van het Warschaupact een eind aan de Praagse Lente. Olv de Brezjnev-doctrine (het Warschaupact mag ingrijpen in communistische landen die een eigen koers wilden kiezen)

Richard Nixon werd president van de VS

1969

SALT I

1972

Strategic Arms Limitation Talks, VS en SU spreken af hun nucleaire wapens niet verder te laten groeien

Oliecrisis

1973

Gevolg: recessie in het Westen

Nixon sluit een wapenstilstand met Noord-Vietnam

1973

Einde Vietnamoorlog

Suriname onafhankelijk

1975

Burgeroorlog Angola tussen de MPLA en de FNLA

1975

MPLA kreeg steun van de SU en Cuba en de FNLA kreeg steun van de VS en Zuid-Afrika.

SDI-project

1980

Strategic Defense Initiative. Raketschild in de ruimte door de VS.

Welvaart steeg weer in Nederland

1985

Gorbatsjov aan de macht in de SU

1985

Val Berlijnse Muur

Nov 9, 1989

Hereniging Oost- en West-Duitsland

Oct 3, 1990

Gorbatsjov afgezet

1991

Definitief einde communistische regime in de SU (SU werd Rusland)

Verdrag van Maastricht

1992

Begin Europese Unie. Dit omdat Europese landen door het plan van Duitse eenwording weer bang waren voor een oorlog

Nederland werd een informatiemaatschappij

1995