Euskal literatura idatzia

EUSKAL LITERATURA XVII. MENDERA ARTE

  • 100

    Julius Caesar-ek Akitania Konkistatu

    Julius Caesar-ek Akitania Konkistatu
    Kristo aurretik urte batzutara, inskripzio batzuk agertu ziren hildakoen harrietan, euskeraren antzerakoak. (andere, gison, nescato...)
  • Nov 13, 1100

    Lehenengo Euskerazko eskuzko hiztegia.

    XII. Mendean Aimery Picaud izeneko erromes frantsesak, Frantziatik Santiagora bidaian jasotako berriei buruz idatzi zuen. Euskerazko hiztegi txiki bat egin zuen.
  • Nov 21, 1200

    Nafarroako monastegietan izenak.

    Monastegietako lur sailen eta zerbitzarien izenak agertu ziren.
  • Nov 21, 1200

    Gonzalo de Berceo-k euskerako hitz solteak erabili.

    Gonzalo de Berceo-k euskerako hitz solteak erabili.
    XII-XIV mendeetan lan batzuk egin zituen non euskerazko hitz batzuk agertzen ziren
  • Nov 21, 1200

    Nafarroako Forua euskera erabiltzen.

    XIII. mendean Nafarroako Foruan euskerazko hitzak agertu ziren.
  • Nov 21, 1415

    Nafarroako gorteko gutunean euskera.

    Gortekoek euskeraz hitzegiten zuten eta horren adibide bat ditugu gutunak irakurtzean.
  • Nov 22, 1475

    Bernard Etxepare

    Bernard Etxepare
    Donibane Garazi ondoan jaioa. Eliz gizona zen, erlijiozko eta maitasunezko.... bertsoak egin zituen bere liburuan aurkitzen direnak.
  • Nov 22, 1500

    Berpizkunde garaia

    XVI. mendean gizartea hierarkizatu eta bizimodu berriak sortu. Inprenta sortu zen, eta liburuak jendeari gehiago zabalduz alfabetizazioa bultzatu zen.
  • Nov 22, 1506

    Joanes Lizarraga

    Joanes Lizarraga
    Euskal idazle lapurtarra da. Joana II. erreginak Itun Berria-ren itzulpena egitea eskatu zion. Euskera jasoa eta landua erabiltzen du.
  • Nov 23, 1533

    Esteban de Garibay

    Esteban de Garibay
    1533an jaioa Arrasaten. Hizkuntza ezberdinak ikasi zituen eta Felipe II.nak 1566. urtean bibliotekari izendatu zuen eta 92an kronista erreala. 1570. urtean bere lan batzuk argitaratu zituen, espainiako monarkiari buruz. Flandesen aurkeztu zituen.
  • Nov 21, 1537

    Jon Zumarragako

    Jon Zumarragako
    Mexikotik Durangora bidali zuen gutun baten idatzia daukagu euskaraz.
  • Mar 3, 1545

    Linguae Vasconum Primitiae (Bernardum Dechepare)

    Linguae Vasconum Primitiae (Bernardum Dechepare)
    Lehenengo euskerazko liburua, Burdeosen sortua. Nafarroa Behereako euskaran idatzi zuen.
  • Nov 22, 1548

    Joan Perez de Lazarraga

    Joan Perez de Lazarraga
    Larrean jaio zen eta Oñatiko familia dirutsu batetik dator. Diane eta Koplak izeneko lan bat egin zuen 1567 an idatzita, 45 koplek osatzen dute lan hau, horietatik 36 euskaraz (arabako euskalkian idatzita). Lan honek Jorge de Montemayor idazlearen Los 7 Libros de Diana lanari jarraitzen dio.
  • Nov 22, 1550

    Errenazimendua

    XVI. mendean hizkuntzak indartzen hasi ziren eta eskolan herriaren hizkuntzak erabiltzen hasi ziren.
    Martin Lutherek katolizismoaren dogma eta Aita Santuaren primatua kritikatuz, Protestantismoaren lehen urratsak eman zituen Biblia euskaraz idatziz.
  • Nov 23, 1560

    Beltran se Sauguis

    Beltran se Sauguis
    1627an hildako Nafarroako kontseilaria izan zen. Baita ere poeta izan zen, baina bere lana galdu eta errefrau bilduma bat egin zuen. Horietako asko mantendu egin dira.
  • Lehenengo "Glosak"

    Lehenengo "Glosak"
    X. mendean lehenengo glosak agertu ziren. Hauek liburuen ertzetan agertzen ziren, eta euskarazko idatziak ziren latine itzuliz.