-
100
Akitaniako Lekukotasunak
Erromatarrak akitania konkistatzerakoan, bertako kultura galiakoaren desberdina zela konturatu ziren, eta beraien hizkuntza propioa zutela, Euskara. Akitaniarrek eta Euskaldunek herri bera osatzen zuten, eta hilobietan inskripzio hauek topatu zuten:
Iluberrixo- Jainko baten izena
Anderexo-Andrea
Andosus-Handi
Bihoxus- Bihotz
Oxson-Otso -
Period: 100 to Nov 24, 1545
Euskararen lekukotasuna
-
Period: Jan 1, 1100 to Nov 24, 1300
Gonzalo de Berceo
Gonzalo Berceoren lanetan Euskara aurkitzen dugu, horrela esan genezakegu Euskara leku kultutan ere zegoela. -
Jun 1, 1100
Errioxako lekukotasunak
X. Mendetik aurrera Errioxako lekukotasunak(glosak emilianienses) Errioxa eta Burgos inguruan agertu ziren -
Nov 24, 1173
Nafarroako Monastegiak
Nafarroako monastegitan Erdi Aroko Euskara islatzen da papeletan -
Nov 24, 1200
Nafarroako Forua
Foruaren hizkuntza Nafar erromanikoa zen, eta gizarte talde jasoek hitzegiten zuten, hau da, gorteak,elizak... -
Nov 20, 1300
Santiago bidearen lekukotasunak
Erromexak Euskal Herritik pasatzerakoan, Euskerazko hiztegirik zaharrena idatzi zuten. -
Nov 24, 1415
Gorteko Gutunak
Garai horretan funtzionarioek Euskaraz idatzitako gutun bat aurkitu zen Erret Gortean -
Nov 24, 1450
Eredu Epikoa
Beotibarko gudua, Arrasateko erreketako kantak, Alos Torrea... -
Period: Dec 1, 1475 to Dec 1, 1550
Bernat Etxepare
Bernat EtxepareNafarroa Behereko Garaziko eskualdekoa zen. Sarasketan jaio zela uste da, XV. mendearen azkenaldean (1475 inguruan), eta bizitza gehiena ere Garazi aldean eman zuen, Eiheralarreko erretore eta Donibane Garaziko bikario izan baitzen.- urtean Bordelen plazaratu zen lehen euskarazko liburua Lingua Vasconum primitae berak idatzi zuena
-
Period: Dec 1, 1500 to
Beltran de Sauguis
Zaldun higanota zen, Zalgizeko gazteluan sortua. Oihenartek eman zuen haren berri, eta soneto bat eskaini zion. Esaera zaharren biltzailea izan zen. Sauguisek bildutakoak Julio Urquijok argitaratu zituen RIEV aldizkarian, Los Refranes vascos de Sauguis izenburupean. Olerkaria ere izan bide zen, baina ez da haren olerkirik gorde. -
Period: Dec 1, 1506 to
Joanes Leizarraga
Higanot bihurtu aurretik, seguru asko apaiz katolikoa izan zen. 1567eko apirilaren 15ean egin zen artzain Pauen, eta Bastidako herrira igorririk, hil zen arte han gelditu zen. Joana III.a Albretekoa Nafarroako erreginak, kalbinismora konbertitu zelarik, bere gortean Elizaren erreformaren aldeko pentsalariei babesa eman zien eta protestantismoa erresumako lurraldeetan barna hedatu nahi izan zuen. Ideia erreformazaleen arabera, testu sakratuak herri xehearen hizkuntzan jarri behar ziren. -
Period: Dec 1, 1533 to
Esteban de Garibay
Oñatiko Unibertsitatean, Gasteizen eta Santo Domingo de la Calzadan egin zituen ikasketak. Gaztetan armadan izan zen, eta alferez titulua jaso zuen. Arrasateko alkate izan zen 1568-1569 bitarteko urteetan. Gipuzkoako egoerari buruz eginiko azterketen fruitu, Batzar Nagusien erreforma eta ontzigintzaren gainbehera aztertzen zituen hirurogei ataleko obra idatzi zuen urte haietan. -
Nov 24, 1537
Joan Zumarraga
Mexikotik Durangora idatzi zuen eskutitz bat Tabirako Dorreaz hitzegiten zuena -
Period: Dec 1, 1548 to
Joan Perez de Lazarraga
Idazletzat, euskal literaturan, Pizkunde garaiko egilerik bakarrenetakoa dugu, Bernart Etxeparerekin batera. Bi idazlan ezagutzen dira Joan Perez Lazarragak idatziak: Lazarragatarren leinuaren kronika genealogiko bat (gaztelaniaz idatzia) eta Lazarragaren eskuizkribua deitu ohi den literatura lanen bilduma bat (lan horietatik gehienak euskaraz idatziak dira, baina badira gaztelaniazkoak ere). -
Eredu Epiko Lirikoa
Arrosa zurriaren aspian, brodatzen ari nintzen, goizean goizik, peru gurea... -
Eredu Lirikoa
Intxauspeko alaba, txori errezinula, eijerra zira maitia
