02-02 Ordenagailuen Historia: Denbora lerroa sortzen

ALAN TURING

Period: 1912 to 1954

Aliatuen erantzuna London iparraldean egoitza sekretu bat eraikitzea izan zen eta bertan zientzialari talde bat jarri zuten lanean Alan Turing(1912-1954) matematikariaren gidaritzapean.

ENIGMA

1918

Bigarren mundu gerrak bultzada erabakigarria eman zion ordenagailuen garapenari. Alemaniar armadak ENIGMA modeloa eraiki zuen, mezu enkriptatuen transmisio makina bat beraien tropen arteko transmisioak ziurtatzen zituenak.

Z1

1938

Programaz kontrolatutako lehen konputagailua izango da. Zulatutako zinta batetik aginduak (instrukzioak) irakurtzen zituen kalkulagailu mekaniko baten antzerakoa izango da. Zoritzarrez 43an suntsitu zuten 2. Mundu Gerraren ondorioz.

HARWAD MARK1

Period: 1939 to 1944

H. Aiken (Harvard Unibertsitatea) eta bere lan taldeak, IBMek finantzatuta, maila handian produzitu zen errele elektromekanikoekin sortutako lehen konputagailua egin zuten. Eta Harward Mark1, kalkulagailuak produzitzen hasi ziren.

COLOSSUS

1943

Helburua alemanen kodea deszifratzea zen eta horretarako COLOSSUS makina eraiki zuten 1943. urtean. Konputagailu elektromekaniko bat bere barnean elementu elektronikoak zituena. Azkenean Turingen taldeak lortu zuen alemanen kodea deszifratzea.

ENIAC

1946

Bigarren mundu gerra garaian , Pennsylvaniako Unibertsitateko J.W. Mauchly eta J.P. Eckert-ek ENIAC eraiki zuten, denetarako erabiltzeko lehen ordenagailua. Jende aurrean 1946.ean aurkeztua, 25m luze eta 2,5m altueran neurtzen zituen.

TRANSISTOREOA

1948

Informatika eta elektronikan gertakaririk handienetarikoa egoera solidoko transistorearen asmakizuna izan zen 1948. urtean.Belaunaldi honetan, huts balbulak transistoreengatik ordezkatzen dira. Ordenagailu komertzial txikiagoak eta fidagarriagoak eraikitzen dira transistoreak, triodoak, erresistentziak, eta kondentsadoreak erabiliz zirkuitu logikoak egiteko.Txartel zulatuez gain, zinta magnetikoak kanpo memoria moduan eta inprimagailu elektrikoak erabiltzen hasi ziren

ORDENANGAILUAK

1951

Balbulaz eraikitako ordenagailuak bakarrik erabilpen militarrerako sortu ziren, baina urte horretan hasi zen helburu komertzialak zituen lehen ordenagailuaren fabrikazioa: UNIVAC (universal automatic computer) eta baita J.W. Mauchly eta J.P. Eckert-ek sortua. AEB ko gobernuak errolda kudeatzeko erabili zuen eta hauteskundeetako emaitzak aurreikusteko. UNIVACeri erantzunez, IBMek ordenagailu multzo bat sortu zuen IBM 701, eta 18 egin ziren 1953 eta 1957 urte bitartean.

ZIRKUITU ENTREGATUA

1959

Jack S. Kilby ,Texas Instruments enpresako ikerlariak, lehen chip edo zirkuitu integratua fabrikatu zuen. Zirkuitu integratu bat transistore kopuru handi batez osaturik dago eta honek ordenagailuen tamaina izugarri txikitzea ekarriko zuen.

IBM COMPAINIA

1966

IBM konpaniak hirugarren belaunaldiko lehen ordenagailua merkaturatu zuen: IBM 360.Belaunaldi honetan Disko magnetikoak erabiltzen hasi ziren, zinta magnetikoekin konparatuz azkarragoak dira eta informazio gehiago gorde dezakete. Disko hauek gaur egunerarte heldu dira, adibidez ezagutzen ditugun HDD-Disko Gogorrak.

MIKROPROZESATZAILEA (INTEL 4004)

1971

Mikroprozesatzailea (Intel 4004) sortzen du eta honek ordenagailuak askoz ere txikiagoak egiteko aukera dakar. Mikroprozesatzailea kalkulurako eta informazioaren trataerarako elementu zentrala izango da.

MICROSOFT

1976

Microsoft sortu zuten Paul Allen (1953) eta Bill Gatesek (1955).

APLE COMPUTER KONPAINIA

1977

70ko hamarkada erdialdera, ekipo hobeak eta programazio lengoai berriekin informatika industria moduan finkatzen da Hardware eta Software enpresak berriak agertuz. Honela, 1977.urtean Stephen Wozniak (1950) eta Steve Jobs-ek (1955-2011) Apple Computer konpania sortu zuten ordenagailu pertsonalak fabrikatzeko.

LEHEN PCa (IBM PC)

1981

IBMek plazaratu zuen lehen PCa (IBM PC) gaur egun ezagutzen ditugun moduan, Intelen 8086 mikroprozesadorea zutelarik barruan. IBMek Microsofti agindu labur eta errazekin edozein erabiltzailek PCa erabiltzeko sistema eragile bat eskatu zion, eta honela jaio zen MS-DOS (MicroSoft Disk Operative System)

WINDOWS

1990

Windows ingurune grafikoa (GUI), ordenagailu guztien oinarrizko euskarria bihurtzen da eta bere bertsioak gaur egunerarte heldu dira

INTERNET

1990

WorldWideWeb (nabigatzailea) eta lehen zerbitzaria sortu ziren. 1991.ean aurkeztu WWWa.
Gaur egun oraindik Internet garatzen jarraitzen da. Mundu mailan konektaturik dauden ordenagailuen artean datuak eta baliabideak partekatzeko aukera ematen duen sareen sarea.

WINDOWS 95

1995

Benetako SE: MSDOS eta Windows 3.1 ordezkatuz.

WINDOWS 7

2009

WINDOWS 8

2012

WINDOWS 10

2015

WINDOWS 11

2021