-
ESTALINISMOA 3
1941eko ekainaren 22an, Stalin eta Hitlerren artean bi urte lehenago sinatutako Itun germaniar-sobietarra hautsi ondoren, erasoa jasan zuen Sobietar Batasunak giza galerak, galera materialak eta lurraldekoak jasan zituen, Armada Gorriak alemaniarren aurrerapena gelditu eta alemaniar inbaditzailea Berlineraino heldu baino lehen. Borrokaren gogortasunak eta temakeriak, baita naziek biztanleria zibilaren aurka egindako sarraski kanpainak ere, gatazka historiako garestiena izatea eragin zuten. -
ESTALINISMOA 2
Alderdi komunistako kideak, intelektuak kritikoak eta Stalinek hartutako neurriak eragozten zituzten edo haien aurka egiten zuten gizarteko sektoreak zeuden biktimen artean. Ehunka mila pertsona atxilotu eta haietako asko hil egin zituzten. Nekazariei eta gutxiengo etnikoei ere eragin zien errepresioak eta milaka hilda. Preso asko gulag zeritzen lan-esparruetara bidali zituzten, eta asko hil ziren bizi-baldintza gogorren ondorioz. -
ESTALINISMOA 4
Sobietar Batasunak, garaile izan arren, 26 milioi herritar inguru galdu zituen eta beste hainbeste etxerik gabe geratu ziren -
Period: to
ESTALINISMOA
Lenin hil ondoren (1924) Sobietar Batasunean lehia hasi zen boterea berreskuratzeko. Stalin finkatu zen boterean. Stalinek alderdi bakarraren eta estatuaren erabateko boterea eskuratu zuen. Horretarako edozein oposizio-mota deuseztatu zuen Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistaren (SBAK) barruan. Bere boterea sendotzeko, 1936ko konstituzioa onartu zuen. Stalinen erregimenak izu-kanpaina gogorra egin zuen disidenteen kontra. Polizia politikoaren eta purgen bidez, jazarpen-politika ezarri zuen. -
ALEMANIA NAZIA 2
1934ko abuztuaren 19an Hitler Alemaniako buruzagi bakarra zela berretsi zuen. Botere guztia Hitlerren zentralizatuta zegoen eta bere hitza lege supremoa bihurtu zen. Gobernua ez zen erakunde koordinatu eta kooperatibo bat, Hitlerren boterea eta faborea lortzeko borrokatzen ziren fakzioen bilduma bat zen. Depresio Handiaren erdian naziek egonkortasun ekonomikoa berrezarri eta langabezia masiboarekin amaitu zuten gastu militar handia eta ekonomia mistoa erabiliz. -
ALEMANIA NAZIA 3
1941ean alemaniarrek Sobietar Batasuna indarrez hartu bazuten ere, sobietarren gorakada eta Estatu Batuak gerran sartzeak Wehrmacht-ek (Alemaniako indar armatuak) 1943an Ekialdeko Frontean nagusitasuna galtzea ekarri zuen, eta 1944aren amaieran 1939 aurreko mugara bultzatua izan zen. 1944an, Alemaniako aireko bonbardaketa handiak areagotu egin ziren, eta Ardatzeko potentziak arbuiatu egin zituzten Ekialdeko eta Hegoaldeko Europan. -
ALEMANIA NAZIA 4
Frantziaren inbasio aliatuaren ondoren, Sobietar Batasunak Alemania konkistatu zuen ekialdetik eta beste aliatuek mendebaldetik, eta 1945eko maiatzean kapitulatu zuen. Hitlerrek porrota onartzeari uko egin izanak Alemaniako suntsiketa masiboa eragin zuen, eta gerrarekin lotutako beste heriotza asko ere izan ziren azken hilabeteetan. Nurembergeko epaiketetan gerra krimenengatik bizirik atera ziren lider nazi asko epaitegira eraman zituzten. -
Period: to
ALEMANIA NAZIA
1933ko urtarrilaren 30ean, Hitler Alemaniako kantziler izendatu zuen gobernuburu Paul von Hindenburg Weimarko Errepublikako presidenteak. Alderdi Nazionalsozialista oposizio politiko guztiak ezabatzen eta bere boterea finkatzen hasi zen orduan. Hindenburg 1934ko abuztuaren 2an hil zen, eta Hitler Alemaniako diktadore bihurtu zen Kantzelaritzako eta Presidentetzako bulegoak eta botereak fusionatzean. -
ESPAINIA FRANKISTA 3
Ardatzeko potentziekin izandako elkarlana nazioarteko isolamendua ekarri zuen, 1945ean potentzia horiek garaitu ondoren, aliatuek Nazio Batuen Erakunde sortu berrian sustatu zutena. Hirurogeiko hamarkadan eta hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, ekonomiak nabarmen hobetu zuen biztanle gehienen bizi-maila, nahiz eta maila desberdina izan, ordura arte existitu ere egiten ez zen klase ertaina osatu zuten. Askatasun pertsonalaren eta politikoaren maila ez zen modu berean igo. -
ESPAINIA FRANKISTA 2
Oinarritutako politika ekonomikoa mantendu zen. Bigarren Mundu Gerrako Ardatzaren porrotak eragin zuen hori. Gerra hartan, diktadura frankistak, gerrarik ez sortzeko politika ofiziala hartu bazuen ere, Alemania naziaren aldeko parte-hartzea izan zuen Sobietar Batasunaren porroterako eta horren ondorioz, Dibisio Urdina bidali zuen, bi urtez ekialdeko frontean Alemaniako Armadan integratuta egon zen boluntario-taldea. -
Period: to
ESPAINIA FRANKISTA
1940ko hamarkadan diktadura militarra sendotu egin zen oposizioko kideen errepresio politiko eta ekonomikoaren bidez. 485 000 pertsona inguruk ihes egin zuten erbestera. Autore batzuek diote 9000 eta 15000 artean izan zirela kontzentrazio-esparru nazietan amaitu zuten espainiar erbesteratuak, horietatik bizirik atera zirenak erdia. Besteak kontzentrazio-esparru frankistetan amaitu zutenak. 1940ko azaroa aldera 280 000 gizon-emakume zeuden atxilotuta Estatuko espetxeetan.