-
Facundo Perezagua (1860-1903)
Bera Euskal Sozialismoaren buruzagai garrantzitsuentariko bat izan zen.
1886ean Bizkaian Lehen Elkarte Sozialista sortu zuen eta hortik meategiaren erremuetara zabaldu zen (Galdames...)
Indalecio Prietok zuen jarrea moderatuarekin bat ez zegoenean 1915ean PSOEtik bota zuten. -
Meatzaren langileak
1890eko Bizkaiko greba orokorra Meatzaldean eta Ezkerraldean egindako greba izan zen, Euskal Herriko lehendabiziko greba modernoa izan zena. Orohar, 30.000 langile greban parte hartu zuten ugazaben tabernatik at jateko eskubidea eta ugazaben barrakoitik at lo egiteko eskubidea aldarrikatuz -
Period: to
Meatzaren langileak
Bizakaian 1890etatik 1911era arte langileek greba ugari konbokatu zituzten. Haien artean, azpimarratzekoak dira meatzaren inguruan jorratu ziren grebak: 1890ean Meatzaren lehen grebarik garrantzisuena konbokatu zen.
1910ean Meatzaren grebarik arrakastatsuenetariko bat izan zen. -
Sabino Arana (1865-1903)
1893eko ekainaren 7an, Begoñako baseri batean, Larrazabalgoan Sabino Aranak lehendabiziko aldiz egin zuen agerraldi publiko bat aldarrikatuz "gu bizkaitarrak gara, bizkaitarren eskubideak defendatuko beharko ditugu eta..." Horren ondorioz, bere diskurtsoan eta jarduera jauzi bat emanez, Euzkadi osorako politika egitea erabaki zuen. Nazionalismoaren sorrera bere eskutik abiatu zen. -
Gabriel Gamazo (1879-1963)
Gabriel Gamazo Sagastaren gobernu liberalaren ministroa izan zen.Berak Kontzertu Ekonomikoak berrikusi zituen eta ordainketak igotzeko agindua eman zuen. Horren aurka bereziki Iruñean eta Nafarroan mobilizazioak zabaldu ziren. Mugimendu horri Gamazada deitu zitzaion. Azpimarratzekoa da 1893ko ekainaren 4an Iruñean egindako manifestazioan bildutako 15.000 herritarrak. Gamazada nazionalismoaren sorreraren aurrekari gisa kokatzen da. -
Tomas Meabe (1879-1915)
Nazionalismo mundutik zetorren eta Euskla Sozailismoaren beste erreferente bat izan zen. Bilboko Espainiako Gazteriak Sozialistak eratu zituen. Lehenengo taldea 1903ean Erandion sortu zuen. 1904ean bigarren taldea Bilbon sortu zuen. Eta 1906ean Lehenengo Biltzarra Bilbon ospatu zen. Horrez gain, La lucha de Clases astekaria zuzendari bilakatu zen. -
Luis Arana (1862-1951)
Bere anaiarekin batera EAJ alderdia sortu zuen. Bera ikurrinaren sortzailea izan ze. Sabino hil ostean, 1908tik 1915era EAJren Bizkaiko Buru Batzarreko lehendakaria izan zen. Urte horretatik alderditik bota zuten. Baina ezberdinatasun ideologikoak gainditurik EAJra bueltatu zen. -
Metazarien langileak
1910ko Greba orokorra izan zen luzeena eta arrakastatsuena. Greba horrek 1890ko grebak irekitako zikloa ixten du. -
Miguel de Unamuno (1864-1936)
Literatura arloan 98ko Belaunaldia izeneko idazle taldearen barnean kokatzen da. Unamunoren obra oparoa izan zen, batez ere nobelgintzan eta liburu guztien artean Niebla da nabarmenena. 1914an idatzia.
PSOEko Bilboko sekzioan eman arren, 1897ean alderdia utzi zuen.
1901ean Bilbon emandako hitzaldi batean euskarari hileta duina egitearen alde agertu zen, hautsak harrotuz. -
