-
Period: to
ASANBLEA KONSTITUZIOGILEA
Asanblea eskubide feudalak abolitu zituen, dekretu baten bidez, eta egun batzuk pasa ondoren, Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. Honen bidez, hurrengo dekretuak aitortu eta bermatu ziren:
- Norbanako askatasuna.
-Legearen aurreko berdintasuna.
-Jabego eskubidea. Dekretu hauen esker absolutismoaren garaia bukatu zen, iraultza liberalaren garaipenarekin. -
Period: to
ESTATU OROKORRA ETA ASANBLEA NAZIONALA
1789 maiatzean, Estatu Orokorrak Versaillesen bildu ziren. Hori baino lehen, estamentuak kexa-koadernoak idatzi zituzten, bakoitza bere aldarrikapenekin. Estamentu bakoitza, bere estamentua nagusitzea saiatuko zuten,, gehiengoa lortu zezateen.
Ekainean, hirugarren estatuko ordezkariek, Asanblea Nazionala izena hartu zuten, Frantzian ordezkari bakarra zegoela adierazteko. Ondoren elkartu egin ziren, konstituzioa lortu harte, Asanblea Konstutiziogilea izandatu zuten bere burua (Asanblea Nazionala -
IZU HANDIA
Parisen, herritarrek Bastillari eraso egin zioten, Erdi Aroko absolutismoaren ikurra baitzen. Landa-eremuetan, nekazariek nobleen gazteluei eraso egin ziete, eta jauntxoen jabego-tituluak erre zituzten. -
Period: to
FRANTZIAKO IRAULTZA ETA BERE ARRAZOIAK
Frantziako Iraultzaren kausak edo arrazoiak:
- Gizartearen atsekabea:
- Burgesia botere politikoa hartu.
- Nekazariek zergengatik itota bizi zirelako.
- Krisi ekonomikoa:
- Prezioak igo, uzta kaxkarrengatik, eta herritarrak haserretu elikagai ona ez dagoelako.
- Errege-ogasuna krisian sartu, estatuak gastu handiak egiteagatik.
- Pribilegiatuek zergarik ez ordaintzeagatik.
- Ilustrazioaren ideiak:
- Luis XVI.ak herritarren babesa galdu. -
KONSTITUZIOAREN SORKUNTZA
Konstituzioaren esker, monarkia parlamentarioa ezarri egin zen
ondorioz, Konstituzioaren bidez:
Botere banaketa:
- Botere legegilea, Asanblea Konstituziogileak edukiko zuen.
- Botere betearazlea, monarkak edukiko zuen.
- Botere judiziala, auzitegi independienteak edukiko zuen.- Errolda-sufragioa ezarri zen Asanblea aukeratzeko bidetzat. 25 urte baino gehiago eta errenta jakin bat zuten gizonak soilik bozkatzeko eskubidea zuten.
- Subiranotasun nazionala eta funtsezko eskubideak eman ziren.
-
Period: to
ASANBLEA LEGEGILEA
Hauteskundeak egin eta gero, Asanblea Legegilea eratu zen. Honek nobleziaren eta kleroaren kontra borrokatu behar zuten, azkeneko hauek bere pribilegioak galdu nahi ez zituztelako. Pribilegiatuen taldeko askok atzerrira bidaiatu zuten aurka konspiratzen hasteko, adibidez: Prusia eta Austria. Liberal erradikalak, adibidez: jakobinoak eta sans-culottak erreforma berriak motz gelditzen zirela uste zuten, horregatik errege-erreginei eraso baten bidez, kargutik kentzeko eta Asanblea gobernatzeko. -
Period: to
GIRONDINOEN KONBENTZIOA
Matxinadek, hauteskundeak behartu zituenez, berriz egin ziren, eta Konbentzio Nazionala gobernatuko zuela erabaki zen, monarkia abolituko zuena. Errepublika horrek, erradikalismoari eta herritarren partaidetzari bide eman zion. Konbentzioa girondinoak kontrolatuko zuten, baina baita jakobinoak eta menditarrak (talde erradikalagoak) zeuden. Konbentzioak Luis XVI.a exekutatu zuen. Ondorioz Lehen Koalizioa gera deklaratu zion Frantziari. La Vendée eskualdean beste altxamendu bat egon zen. -
Period: to
MENDITARREN KONBENTZIOA ETA IZUALDIA
Sans-culotten estatu kolpea (Girondinoen aurka) aprobetxatuz, menditarrak Robespierre gidari zutela, boterea lortu zuten. Hauek Konstituzio demokratikoa onartuko zuten, baina Robespierrek botere guztiak gain zituela, diktadura bat ezarri zuen. Diktadura garai horri Izualdia deritzogu. Ekonomia arazoak zeuden, prezio maximoak ezarriz eta soldatak mugatuak egongo dira, ondorioz, sans-culottekin liskarrak egongo dira. Azkenik Robespierre babesa galdu eta jarraitzailekin batera exekutatuko dute -
Period: to
DIREKTORIOA ETA IRAULTZAREN AMAIERA
Beste diktadura bat ez ezartzearren, gobernu moderatu bat eratu zen. Gobernu hark, 1795eko Konstituzioa onartu zuen. 1971eko Konstituzioaren berdina. Bi ganbera botere legegilea izango zuten, Bostehunen Kontseilua eta Zaharren Kontseilua. Botere betearazlea bost kideko Direktorio bati eman zitzaion. Napoleon Bonapartek, Parisko soldaduen burua, matxinatu zen. Honek Lehen Koalizioa garaitu zuen. Azkenik, Brumaireko
Estatu-kolpe eman zuen, burgesiaren laguntzaz eta Kontsulatua ezarri zuen.