-
Period: to
Ilustrazio garaia
XVII. eta XVIII. artean ilustrazioaren garaia. Enpirismoaren tradizio filosofikoa jaso zuen eta arrazionalismoa gailendu. Euskal Herrian modu mugatuan eduki zuen eragina.
Spinozak gizakiak aske izateko daukan modu bakarra ezagutzara iristea dela ezarri zuen.
John Lockek gizakiak naturaz aske eta berdinak direla eta berezko eskubideak dituztela adierazi zuen.
Kantek mendebalde osoko filosofia, orokorrean, materialismoaren eta positibismoaren bidean jarri zuen. -
Period: to
Elizaren eragina
Elizak hizkuntzetan erlijio gaiak sustatzen jarraitu zuen. Elizkizunetako atal batzuk eta dotrinak euskaraz ematen ziren Euskal Herrian. Garaiko euskal idazle askoren jarduna apaizen eta eleizgizonen beharrak asetzeko egin zen. Honez gain, etengabe eman ziren argitara jende xehearentzako dotrinak eta debozio liburuak. San Ignazio Loiolakoak sortu zuen Jesusen Lagundia (Jesuitak). Talde honek printzipio doktrinal nagusiak jasotzeaz aparte, modu berezian landu zuen irakaskuntza. Jesuitei esker h -
Period: to
JOANNES ETXEBERRI SARAKOA
-
PEDRO IGNAZIO BARRUTIA
-
Demokrazia parlamentario modernoaren oinarriak ezarri Erresuma batuan
Demokrazia parlamentario modernoaren oinarriak ezarri Erresuma batuan.
Frantzian gizarte estamentalaren banaketa kolokan, XVIII, mendean Frantziako iraultza hasi (aristokraziaren eta elizaren aurkakoa eta berdintasunaren bila) -
Period: to
Manuel Garagorri Larramendi
-
Period: to
AGUSTIN KARDABERAZ
-
Period: to
Sebastian Mendiburu
-
Utrecheko akordioa
Oso kaltegarria euskal balezaleentzat -
Barneko mugen aldaketa
Felipe V.ak barneko mugak kostaraino aldatu euskal burgesen eskatu zutelako. Lehengaien prezioa izugarri altxatu eta herri xehea matxinatu -
Venezuelan salerosketak egiteko baimena eman
Felipe V.ak euskal komertzian talde bati Venezuelan salerosketak egiteko baimena eman. Talde horrek herrialde hartako Cumaná, Margarita eta Trinidad lurraldeetako produktuak eskuratzeko aukera izan zuen. -
Period: to
Xabier Munibe
-
Period: to
Euskaldunen mopolioa Venezuelako lurraldeetan
Euskaldunek monpolioa Venezuelako (Cumaná, Margarita eta Trinidad) lurraldeetan. Gehien bat tabakorriaren eta kakaoaren garraioaz arduratu ziren. -
Venezuelan matxinadak
Venezuelako lurralde horietan bizi ziren kolonoek matxinada batzuen ostean euskaldunek zituzten erregeliak eten zituzten. Horren eraginez hainbat ekintza kultural sortu ziren, besteak beste, Euskalerriaren Adiskideen Erlkartea. -
Period: to
Pombaleko markesak Jesuitak Portugaletik egotzi
1758 eta 1759. urteetan Pombaleko markesak Portugaletik egotzi zituen Jesuitak eta beraien kolonietako lurretan zeudenak Vaticanora bidali zituen. -
Frantziako Luis XV.ak, Frantziako lurretik egotzi eta jabetza gabe utzi zituen.
-
Gipuzkoako jauntxoek baserritarrei prezioa merketzea agindu
Gipuzkoako Jauntxoek baserritarrei zerealen prezioa merketzera derrigortu eta horren ondorioz hainbat matxinada egon ziren. -
Euskalerriaren Adiskideen Elkartea sortu
Filipe V. eta Karlos III aurrerakuntza, esperientzia zientifikoak eta goi-mailako irakaskuntza sustatzearen alde agertu ziren. Giro honetan kokatu behar dugu Azkoitiko Zalduntxoek eraiki zuten Euskalerriaren Adiskideen Elkartea. Karlos III.aren onespenaz, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lurraldeetan artea, zientzia eta arte ederrak sustatzeko erakunde hau sortu zuten 1766. urtean. -
Jesuitak kanporatu
-
Espainiako Karlos III.ak Jesuitak erresumako lurralde guztietatik bota zituen
Espainiako Karlos III.ak Jesuitak erresumako lurralde guztietatik bota zituen. Konpainiaren jabetza guztiak inkautatu eta kolonia batzuetako misio lurrak uztera derrigortu zituen. -
Kimika, minerologia eta burdingintza aztertzeko erakundea sortu
Kimika, minerologia eta burdingintza aztertzeko erakundea sortu zen 1771.ean, Bergarako Erregeren Mintegian. Bertan aurkitu zuten, esaterako, Elhuyar anaiek wolframioa. -
Aita santuak, Clemente XIV.ak, Jesusen Konpainia indargabetu egin behar izan zuen.
-
Gizakiaren eta Hiritarren eskubideen deklarazioa aprobatu zuten.
-
Errepublika ezarri.
-
Napoleon Bonaparte agintean ezarri.