-
KONTESTU HISTORIKOA
Gerra Handia amaitzean autokrazien ordez erregimen demokratikoak ezarri ziren Ekialdeko Europako eta Balkanetako herrialde askotan. Hala ere, gerra osteko estutasun ekonomiko eta balio liberal demokratikoekiko konfiantza galtzeak eta 1929ko krak-aren ondorioek ideologia totalitarioen gorakada ekarri zuten. Horrela sortu zen Alemaniako nazismoa. -
NAZISMOAREN EZAUGARRIAK
- Liberalismoaren eta Komunismoaren aurkako proiektu totalitarioa.
- Karisma handiko liderra (Hitler)
- Estatuaren gorespena.
- Indarkeria eta gerra defendatzea.
- Berdintasunik gabeko gizartea.
- Arrazakeria eta anti-semitismoa.
- Propaganda.
- Masen mobilizazioa.
-
ALDERDI NAZIAREN SORRERA
1919eko irailean, Hitler Alemaniako Langileen Alderdi Nazionalsozialistan sartu eta 2 urte geroago alderdiaren buru bihurtu zen. Alderdia berrantolatu eta eskuadroi paramilitarrak sortu zituen, SA izenekoak. -
HITLER INPORTANTZIA HARTU
Adolf Hitler NSDPko lider bihurtu zen eta Führer titulua hartu zuen. -
ESTATU KOLPEA
1923ko azaroan, Municheko Putsch izenez ezagutzen den Estatu kolpea ematen saiatu zen Hitler. Alemaniako Alderdi Naziko kideek egindako estatu-kolpea (NSDAP) 1923ko azaroaren 8an hasi zen eta hurrengo goizean desegin zuten. Horren ondorioz, Hitler kartzelara eraman zuten,eta hor "Nire Borroka" deituitako liburua idatzi zuen. -
SS ERATU
SS eratu zen. SSSek alkandora beltzak janzten zituzten SArengandik bereizteko, Hitlerren bizkartzain pertsonala sortu zuten hasieran, baina, gero, alderdiaren milizia bihurtu ziren. -
NIRE BORROKA
Liburua bi liburukitan argitaratu zen. Lehenengoa 1925ko uztailaren 18an agertu zen, "Atzera begiratzea" izenburuaz, baina azkenean Nire Borroka bezala ezaguna bihurtu zen. Ideia hauek proposatu zituen liburu honetan:
- Parlamentarismoa eta boltxebismoa gorrotatzea.
- Alemaniako herria lider bat behar du eta bere burua prest dagoela esaten du.
- Anti-semitismoa eta ariar arrazaren nagusitasuna.
- Germaniar biztanleriako lurralde guztiekin Reich Handia eratu. -
29KO DEPRESIOA
Depresio handia: mundu mailako depresioak alemaniar asko langabezia eta pobrezia aurre egitea ekarri zuen. Alderdi naziari babesa eman zion. -
NAZIEN BOTERE HARTZEA
Alderdi naziak botoen % 18,3 lortu zituen Reichstageko hauteskundeetan, bigarren partidarik handiena izateko. -
NAZIAK GAILURRERA
Alderdi naziak botoen % 37,4 lortu zuen Reichstageko hauteskundeetan, alderdi handiena bihurtuz. -
HITLER KANTZILER
Hitler Alemaniako kantziler izendatu zuen Hindenburg presidenteak. -
REICHSTAGEKO SUTEA
Reichstageko eraikinean piztu zen sutea Alderdi Komunistari (KPD) egotzi zioten. Ondorioz, KPD, Alemaniako bigarren partidarik handiena zen, debekatu egin zuten. Alderdi komunistaren debekuak gehiengo garbia eman zien naziei gobernuan. -
GESTAPOREN ERAKETA
Gestapo, nazien polizia sekretua, osatu egin zen. -
LABAN LUZEEN GAUA
Laban Luzeen Gaua - SAko 150 lider exekutatu zituzten. SAren kide asko sozialista konprometituak ziren eta politika naziak helburu sozialistak barne hartzea eskatu zuten. Hau ez zen naziek jarraitu nahi zuten zuzendaritza, eta, beraz, SAk ezabatu egin zituen. -
RENANIAREN BERROKUPAZIOA
Versalleseko Itunaren baldintzak urratuz, Hitlerrek alemaniar tropak bidali zituen berriro Renaniara itzultzeko. -
TXEKOSLOVAKIA KONKISTATU
Hitlerrek Txeoslovakia hartu eta okupatu zuen Municheko Akordioaren kontra -
ITUN NAZI-SOBIETARRA
Hitlerren eta Stalinen arteko aliantza, Polonia bi herrialdeen artean banatzea erabaki zuena. -
POLONIA KONKISTATU
Hitlerrek Polonia inbaditu zuen Blitzkrieg-en taktikak erabiliz (guda relámpago). Poloniarrak defendatu ziren arren, azkar irabazi zuten eta Polonia okupatu zuten. -
Britainia Handiak eta Frantziak Alemaniari gerra deklaratu zioten
-
BATAILA HASI
Ingalaterrako bataila hasi zen: Luftwaffe alemaniarra britainiar aire-espazioa kontrolatzen saiatu zen, Royal Airforceren porrotaren bidez. -
Barbarroja operazioa
Alemaniako 3 milioi tropa alemaniarrek inbaditu zuten Errusia -
ALEMANIAREN PORROTA
- Alemaniar tropak Alameingo Bigarren Batailan (Ipar Afrika) garaituta
- 6. armada alemaniarra Stalingraden garaituta
-
Hitlerrek bere buruaz beste egin zuen
-
Alemaniak amore eman zuen, Europan gerrari amaiera emanez
-
NAZISMOAREN ONDORIOAK
Bigarren Mundu Gerragarrantzitsuena.
Beste batzuk:
- Zuzenbide estatua desagertzea,
- Erregimenarekin bat ez zetorren herritarrak, Gestapo bezalako erakunde ezberdinek jazarpena egin.
Zentralizazioa eta koordinazioa botere nagusi autoritario bakarretik
- Holokaustoa: 600.000 judu inguru hil zituzten
- Alemaniaren desagerpena mundu mailako potentzia gisa (AEBk potentzia hegemoniko berria)
