Eredu atomikoa

Demokrito

450 BCE

Demokritoren arabera, unibertsoa eta inguratzen gaituen guztia ondorengo ezaugarriak dituzten atomoz osatuta dago.
Atomo horiek fisikoki zatiezinak dira.
Atomo bakoitzaren artean espazio bat hutsik dago.
Atomoak suntsiezinak dira.
Atomoak etengabe mugitzen ari dira.
Atomo mota asko daude.

Dalton

1803

Daltonen eredu atomikoak atomoa materiaren partikula txikiena eta zatiezinena dela adierazten du. John Daltonek atomoak esfera solido gisa irudikatzen zituen.
Daltonen teoria atomikoaren postulatuak:
Elementu bakoitza atomo izeneko partikula ñimiñoz osatuta dago.
Elementu baten atomoak berdinak dira
Konposatu kimikoak atomoak konbinatzen direnean sortzen dira
Erreakzio kimikoak atomoak berrantolatzean sortzen dira.
Atomoak ez dira aldatzen

Thomson

1904

Atomo batek karga positiboko materia eta esferaren barruan dauden elektroiak (negatiboki kargatutako partikulak) dituen esfera baten antza du.
Karga positiboa eta negatiboa berdina da magnitudean eta, beraz, atomo batek ez du kargarik osotasunean eta elektrikoki neutroa da.
Karga neutroa duten atomoak izateko, elektroiak karga positiboa duen substantzia batean sartuta egon beharko lirateke.
Ereduaren zati esplizitua ez bazen ere, eredu horrek ez zuen nukleo atomikorik.

Ruthenford

1911

Karga positiboa duten partikulak oso bolumen txikian daude atomoaren tamainarekin alderatuta.
Atomoaren masa gehiena erdiko bolumen txiki horretan dago.
Karga elektriko negatiboa duten elektroiak nukleoaren inguruan biratzen dira.
Elektroiek abiadura handian biratzen dute nukleoaren inguruan eta orbita deitu zituen ibilbide zirkularretan.
Bai modu negatiboan kargatutako elektroiak, bai karga positiboa duen nukleoa, erakarpen elektrostatikoko indar batek lotzen ditu.

Bohr

1913

Bohr eredua atomoaren irudikapen bat da, non karga negatiboki duten elektroiek positiboki kargatutako nukleo baten inguruan orbitatzen duten energia maila finkoetan.
Nukleotik urrutien dauden orbitak energia-maila altuagoetan daude.
Elektroiak energia-maila baxuagoan itzultzen direnean, argi-formako energia igortzen dute.
Bohr-en ereduko elektroiak ez ziren estatikoak beren orbitetan. Bohr-ek proposatu zuen elektroiek orbita batetik bestera salto egin dezaketela

Sommerfield

1916

Atomoaren barruan dauden energia-maila desberdinen bidez elektroien portaera azaltzean datza, atomoaren modelizazioa sorraraziz, energia-maila beraren barruan energia-azpimaila ezberdinak egon zitezkeela baieztatuz, maila berean energia-aldaketa ezberdinak gertatzea eraginez. Gainera, elektroiek zituzten abiadurak argiaren abiaduratik hurbil zeudela azaldu zuen, eta horregatik elektroiak ikuspegi erlatibista batetik aztertzen ditut.

Schrödinger

1924

Proposamen hau atomoaren eredu mekaniko kuantikoa bezala ezagutzen da eta elektroiaren portaera ondulatorioa deskribatzen du.
Horretarako, mugimenduan dagoen partikula bakoitza uhin bati lotuta dagoela eta uhin gisa joka dezakeela adierazi zuen.
Schrödingerrek iradoki zuen atomoko elektroien mugimendua onda-partikula dualtasunari zegokiola, eta, beraz, elektroiak nukleoaren inguruan mugi zitezkeela uhin geldikor gisa.