-
Period: to
Enigma II. Mundu Gerran:
Bigarren mundu gerrak bultzada erabakigarria eman zion ordenagailuen garapenari. Alemaniar armadak ENIGMA (1918) modeloa eraiki zuen, mezu enkriptatuen transmisio makina bat beraien tropen arteko transmisioak ziurtatzen zituenak. -
Z1
1938.urtean Konrad Zusek sortua. Programaz kontrolatutako lehen konputagailua izango da. Zulatutako zinta batetik aginduak (instrukzioak) irakurtzen zituen kalkulagailu mekaniko baten antzerakoa izango da. Zoritzarrez 43an suntsitu zuten 2. Mundu Gerraren ondorioz. -
Period: to
Z1 Bigarren mundu gerra
1939 eta 1944. urteen artean Howard H. Aiken (Harvard Unibertsitatea) eta bere lan taldeak, IBMek finantzatuta, maila handian produzitu zen errele elektromekanikoekin sortutako lehen konputagailua egin zuten. Eta Harward Mark1, kalkulagailuak produzitzen hasi ziren. -
Period: to
Alan Turing COLOSSUS asmatu
Aliatuen erantzuna London iparraldean egoitza sekretu bat eraikitzea izan zen eta bertan zientzialari talde bat jarri zuten lanean Alan Turing(1912-1954) matematikariaren gidaritzapean. Helburua alemanen kodea deszifratzea zen eta horretarako COLOSSUS makina eraiki zuten 1943. urtean. Konputagailu elektromekaniko bat bere barnean elementu elektronikoak zituena. Azkenean Turingen taldeak lortu zuen alemanen kodea deszifratzea. -
ENIAC
Bigarren mundu gerra garaian , Pennsylvaniako Unibertsitateko J.W. Mauchly eta J.P. Eckert-ek ENIAC eraiki zuten, denetarako erabiltzeko lehen ordenagailua. Jende aurrean 1946.ean aurkeztua, 25m luze eta 2,5m altueran neurtzen zituen. -
Transistoreak Bigarren belaunaldian
Informatika eta elektronikan gertakaririk handienetarikoa egoera solidoko transistorearen asmakizuna izan zen 1948. urtean. Lan honegatik asmatzaileek Fisikako Nobel Saria jaso zuten 1956.ean. Gailu honek ordenagailuen bigarren belaunaldia ekarriko du.
Belaunaldi honetan, huts balbulak transistoreengatik ordezkatzen dira. Ordenagailu komertzial txikiagoak eta fidagarriagoak eraikitzen dira transistoreak, triodoak, erresistentziak. -
Period: to
UNIVAC
- urtera arte balbulaz eraikitako ordenagailuak bakarrik erabilpen militarrerako sortu ziren, baina urte horretan hasi zen helburu komertzialak zituen lehen ordenagailuaren fabrikazioa: UNIVAC (universal automatic computer) eta baita J.W. Mauchly eta J.P. Eckert-ek sortua. AEB ko gobernuak errolda kudeatzeko erabili zuen eta hauteskundeetako emaitzak aurreikusteko. UNIVACeri erantzunez, IBMek ordenagailu multzo bat sortu zuen IBM 701, eta 18 egin ziren 1953 eta 1957 urte bitartean.
-
ZIRKUITU INTEGRATUA
- urtean, Jack S. Kilby (1923-2005) ,Texas Instruments enpresako ikerlariak, lehen chip edo zirkuitu integratua fabrikatu zuen. Zirkuitu integratu bat transistore kopuru handi batez osaturik dago eta honek ordenagailuen tamaina izugarri txikitzea ekarriko zuen.
-
Period: to
ZUNTZ OPTIKOAK
N.S. Kapanyk Zuntz Optikoa asmatu zuen, beira zuntzaren barrutik argia distortsiorik gabe garraiatu daitekeela frogatuz.
1962 eta 1965 urte bitartean lehen komunikaziorako sateliteak jaurti ziren. -
IBM
- urtean IBM konpaniak hirugarren belaunaldiko lehen ordenagailua merkaturatu zuen: IBM 360. Belaunaldi honetan Disko magnetikoak erabiltzen hasi ziren, zinta magnetikoekin konparatuz azkarragoak dira eta informazio gehiago gorde dezakete. Disko hauek gaur egunerarte heldu dira, adibidez ezagutzen ditugun HDD-Disko Gogorrak.
-
Mikrokonposatzailea
Intel: 1971. urtean mikroprozesatzailea (Intel 4004) sortzen du eta honek ordenagailuak askoz ere txikiagoak egiteko aukera dakar. Mikroprozesatzailea kalkulurako eta informazioaren trataerarako elementu zentrala izango da. -
Microsoft sorpena
- urtean Microsoft sortu zuten Paul Allen (1953) eta Bill Gatesek (1955).
-
Apple Computer konpania sortu
70ko hamarkada erdialdera, ekipo hobeak eta programazio lengoai berriekin informatika industria moduan finkatzen da Hardware eta Software enpresak berriak agertuz. Honela, 1977.urtean Stephen Wozniak (1950) eta Steve Jobs-ek (1955-2011) Apple Computer konpania sortu zuten ordenagailu pertsonalak fabrikatzeko. -
Lehen ordenagailua (IBM pc)
- urtean IBMek plazaratu zuen lehen PCa (IBM PC) gaur egun ezagutzen ditugun moduan, Intelen 8086 mikroprozesadorea zutelarik barruan. IBMek Microsofti agindu labur eta errazekin edozein erabiltzailek PCa erabiltzeko sistema eragile bat eskatu zion, eta honela jaio zen MS-DOS (MicroSoft Disk Operative System)
-
Internet
Internet: 1990.urtean WorldWideWeb (nabigatzailea) eta lehen zerbitzaria sortu ziren. 1991.ean aurkeztu WWWa.
Gaur egun oraindik Internet garatzen jarraitzen da. Mundu mailan konektaturik dauden ordenagailuen artean datuak eta baliabideak partekatzeko aukera ematen duen sareen sarea. -
Windows
- urtetik aurrera, Windows ingurune grafikoa (GUI), ordenagailu guztien oinarrizko euskarria bihurtzen da eta bere bertsioak gaur egunerarte heldu dira:
-
Period: to
Windows 95
1995 urtean sortu egin zen- -
Windows 7
Windows 7 (2009) urtean sortu egin zen. -
Windows 8
2012 urtean Windows 8 sortu egin zen -
Windows 10
Windows 10 (2015) sortu egin zen. -
Windows 11
Windows 11 (2021) sortu egin zen.