-
FRANTSESEN INBASIOA
Napoleon Bonapartek Espaina 1808an inbaditu zuen eta momento horretan zegoen erregea (Karlos lV.a) eta haren semea ( Fernando Vll.a) alde egin behar izan zuten eta Napoleonen anaia Josef l.a izendatu zuen errege. -
INDEPENDENTZIA GERRA
1808ko maiatzarewn 2an inbazio horren kontrako herri altzamendu bat egon zen Madrilen. Gero, Espaina osora zabaldu zen, eta Independentzia gerra piztu zen. Gerra 1814 amaitu zen, tropa frantsesen porrotarekin. -
LEHEN KONSTITUZIOA
Fernando Vll.a Espainiatik joan zenez, gobernuko lanak egiteko Juntak ziren eta, Cadiz hirian bildutan, 1812an Espainako lehen Konstituzioa idatzi zuten:- Monarkia izango zen gobernatzeko era baina, erregeak ez zuela potere absolutoa izango
- Hiru estatuko botereak banatu zituen: legegilea, betearazlea eta judiziala. -Oinarrizko ezkubide eta askatasun batzuk gehitu zituen: inprimatzeko askatasuna, biltzeko eskubidea, eskuntza publikoa eta zerga berdintazuna.
-
ABSOLUTISMOA
1814an, Independentzia Gerra amaitu ondoren, Fernando VII. Espainara itzuli zen. Cadizeko Konstituzioa indar gabe utzi zuen eta berriro ezarri zuen. 1833an, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren, eta liberalek Elisabet printsesak proposatu zuten, nahiz eta 3 urte izan. Lehen Karlistaldia hazi zen eta Elisabet ll.aren aldekoak irabazi zuten. -
LIBERALISMOA
Elisabet ll.a boterera irtzi zen, baina ez zuen gobernatu urtean adinez nagusi egin arte(1840an). Garai hartan Espaina monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko. Erreinaldian bi alderdi politiko egon ziren: kontzerbadoreak eta progresistak. -
INDUZTRIALIZAZIOA
Nekazaritza: Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitzuena izan zen. Dena den, lurrak ez zeuden betere ongi banatutak eta nekazariek oso soldata baxua kobratzen zuten. Hegoaldean latifundioak edo lur ustiategi handiak zeuden. Kantauri itsasoaren inguruan, berriz, minifundioak edo lur ustiategi txikiak. Haueta, zerealak, artoa eta patata lortzen ziren batez ere. Hegoaldean olibondoak zeuden eta inportanteak ziren ere, mahastiak. -
INDUZTRIALIZAZIOA
Industria: Bereziki garrantzitsuak izan ziren Kataluniako ehungintza eta Euskadiko siderurgia. 1840tik aurrera, bultzada handia eman zitzaion trenari garraio sarea hobetzeko. -
INDUZTRIALIZAZIOA
Meatzaritza, nekazaritza eta induztria ziren Espainiako ekonomiako jarduera naguziak.
Meatzaritza: Oso garrantzitzua bihurtu zen. Lanpostu asko sortu zituen, eta baliabideak esportatzeko aukera eman zuen. Urrea, kobrea, ikatza eta merkurio batez ere. -
AMADEO l.TIK ALFONTSO Xll.ERA
1868an, matxina bat egon zen Espainian eta Elisabet ll.ak Espainatik alde egin zuen. Hori dela eta, 1871n, Gorteek errege berri bat izendatu zuten: Amadeo l.a italiarra. Errege honek ez zeukan babes handirik eta bi urte pasa ondoren, uko egin behar izan zion tronoari.
Momentu horretan, 1873an, Gorteek Lehen Errepublika aldarikatu zuten. Honek hamaika hilabete besterik ez zuen iraundu eta Elisabet ll.aren semea bueltatu zenean, erregea izendatu zuten, Alfontso Xll.a izenarekin.
